Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2003, Blaðsíða 138

Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2003, Blaðsíða 138
Múlaþing hefðbundna ljóðform er nú loksins dautt“ sagði Steinn Steinarr fagnandi í viðtali árið 1950.16 Þar á hann að sjálfsögðu við form- byltinguna svokölluðu sem yfirleitt er í íslenskum bókmenntum ársett kringum síð- ari hluta fimmta áratugarins. Þessar breyt- ingar eru það sem venjulega er nefnt „mód- emismi“. Einkenni „módemisma“ eru yfir- leitt talin þrjú: 1. Óbundið form. 2. Samþjöppun í máli. 3. Frjálsleg og óheft tengsl myndmálsins.17 Snorri Hjartarson gaf út fyrstu bók sína 1944, tveimur ámm síðar kemur Þorpið eftir Jón úr Vör og 1948 síðasta ljóðabók Steins Steinarrs, Tíminn og vatnið. Steinn og Snorri losa vemlega um hefðbundnar formkröfur í áðumefndum bókum. Hins vegar vill oft gleymast þegar rætt er um þau tímamót þegar rím, stuðlar og höfuðstafir tóku að láta undan síga og kerfisbundin línulengd skipti ekki lengur máli að það var fleira sem breyttist en formið eitt, innihald ljóðanna var annað en fym / Tímannm og vatninu er efnið ennþá nýstárlegra en form- ið og verður líklega helst líkt við óhlut- bundna málaralist. Ljóð Snoma Hjartar- sonar em einnig afar myndræn og bera sterkan svip af tónlist. I kvæðum hans hefur náttúran fyrst og fremst táknrænt hlutverk, eins og hjá nýrómantísku skáldunum, en á milli skilur að stíll Snoma er enn knappari og hann endurnýjar skáldamálið með nýjum og ferskum myndum og líkingum. Þjóðfélagsumræða er nokkuð áberandi í tveimur fyrstu ljóðabókum hans en fer svo dvínandi. I síðustu bók hans, Hauströkkrið yfir mér, er stíllinn knappari en nokkm sinni fym. Sem dæmi um það hvemig Snomi þjappar saman efni er ljóðið „Reki“ um syndafall mannsins að fomu og nýju: Eplið rautt í blökku þangi aldingarður og auð strönd hin fyrsti maður og hinzti18 I fótspor Snoma komu síðan mörg af virtustu skáldum frá síðari hluta 20. aldar svo sem Þorsteinn Valdimarsson, Hannes Pétursson og Þorsteinn frá Hamri. Sum þessara skálda vom, sérstaklega í upphafi, ffemur fastheldin hvað formið varðar svo e.t.v. má segja að þau hafi aðeins stigið skrefíð til „módemisma“ til hálfs. I Ijóða- safninu Raddir að austan, sem Félag ljóða- unnenda á Austurlandi gaf út í aldarlok, má fínna allmörg dæmi um þá stefnu sem Snomi Hjartarson hóf til vegs. Tvær ljóðabækur, austfirskar að öllu leyti, verður ekki komist hjá að nefna í þessu sambandi en þær em / garði konu minnar eftir Guðjón Sveinsson á Breiðdals- vík (f. 1937) og Austan um landeftir Sigurð Óskar Pálsson (f. 1930). Þeim Sigurði og Guðjóni er báðum tamt að nota táknrænar náttúrulýsingar þar sem árstíðimar em í öndvegi; mörg ljóða þeima em knöpp og myndrík og hvomgur hefur með öllu sleppt takinu af stuðlum, höfúðstöfum og rími. Þótt náttúran sé aðal „byggingarefni“ þess- ara skálda hefur orðfæri og myndmál víða tekið stakkaskiptum frá því sem t.d. var hjá Páli Ólafssyni og Erlu. Sem dæmi má nefna fyrsta erindið í sonnettunni „Við ána“ eftir Guðjón Sveinsson: 1 ®Lif og list, október 1950. Endurprentað í Kvœðasafn oggreinar. Reykjavík 1964, bls. 322-326. 17Þessi skilgreining er eftir Svíann Ingemar Algulin, sbr. Eystein Þorvaldsson. Atómskáldin. Reykjavík 1980, bls. 196. 1 ^Hauströkkrið yfir mér. Reykjavík 1979, bls. 45.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164

x

Múlaþing: byggðasögurit Austurlands

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Múlaþing: byggðasögurit Austurlands
https://timarit.is/publication/1153

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.