Heilsuvernd - 01.12.1993, Blaðsíða 16

Heitir og kaldir bakstrar draga
úr verkjum og bólgum og örva blóð-
rásina. Best er að nota kalda bakstra
á bólgna liði. Heitir bakstrar mýkja
stirða liði og draga úr verkjum.
Kaldan bakstur má m.a. útbúa með
því að vefja þunnu handklæði utan um
poka með ísmolum eða jafnvel poka af
frosnum, grænum baunum. Einnig er
hægt að dýfa handklæði í ískalt vatn
og vinda það síðan vel. Gætið þess þó
ávallt að kæla ekki of lengi — 10 til 15
mínútur er nægjanlegur tími.
Isnudd er verkjastillandi. Það má
m.a. nudda bólgna liði með gosdós
sem fyllt hefur verið af vatni og sett í
frysti. Dósinni er rúllað í nokkrar mín-
útur yfir svæðið þar sem verkurinn
er.
Sund liðkar liðina og það sama ger-
ir seta í heitum potti.
Nudd og teygjur geta komið að
gagni.
Til eru lítil, handhæg tæki sem
ganga fyrir rafhlöðum (TNS) og einn-
ig rafmagnsnuddtæki. Slík tæki
geta verið gagnleg fyrir þá sem eru
með viðvarandi verki í stoðkerfi.
Þessi tæki ætti þó eingöngu að nota
samkvæmt leiðbeiningum lækna.
MATARÆÐI OG
HREYFING
Þeir, sem þjást af viðvarandi lið-
verkjum eða eiga vanda til að fá lið-
bólgur, gætu einnig hugað að matar-
æði sínu. Ekki er þó til nein algild
regla um hvemig breyta á mataræð-
inu. Hver og einn verður að þreifa sig
áfram og það getur vissulega reynt á
þolinmæðina. Hollur matur er lykil-
atriðið. Gott er að borða ávexti og
grænmeti í miklum mæli og reyna að
forðast algenga ofnæmisvalda, svo
sem glúten og mjólkurafurðir.
Mörgum hefur reynst vel að draga
úr fituneyslu. Það er m.a. hægt
með því að nota undanrennu í stað
mjólkur og matarolíu í stað smjörlíkis.
Smjör ætti að sama skapi að forðast
og það sama gildir um feitt kjöt.
Til eru þeir sem mæla með svoköll-
uðu basísku mataræði. Þeir, sem
taka þann pól í hæðina, draga strik
yfir eftirfarandi: Rautt kjöt, mjólkur-
afurðir, smjörlíki, hvítt hveiti, kom-
kKð, sítmsávexti (t.d. appelsínur,
mandarínur og sítrónur), sykur, kaffi,
kakó, te, áfengi, súkkulaði, salt, pipar
og edik.
Árangur af hinum ýmsu matarkúr-
um er mismunandi og einstaklings-
bundinn. Ekki má hins vegar gleyma
að rannsóknir hafa sýnt að lýsi getur
minnkað liðverki og stirðleika.
Hreyfing er þó ekki síður mikil-
væg en mataræðið þegar lagt er til
atlögu við liðagigtina. Regluleg hreyf-
ing kemur í veg fyrir að liðirnir stirðni
og dregur í mörgum tilvikum úr verkj-
um, auk þess sem líkamsræktin er
liður í baráttunni við aukakílóin. Lík-
amleg áreynsla léttir líka oft lundina!
16