Heilsuvernd - 01.12.1993, Blaðsíða 32

ANDREMMA
sem m.a. má iðulega rekja til tann-
steinsmyndunar vegna lélegrar
munnhirðu.
Meltingartruflanir. Sýrustigið í
maganum getur hækkað við neyslu
óhollrar og fituríkrar fæðu. Við þetta
getur myndast andfýla.
Veikindi. AUir sjúkdómar, sem
leggjast á stór k'ffæri, geta valdið and-
remmu. Nefna má lifrarsýkingar sem
dæmi en að sjálfsögðu er andfýla ekki
alltaf einkenni um alvarleg veikindi.
HVAÐ ER TIL RÁÐA?
Munnöndun. Þú losnar auðveld-
lega við svokallaða „morgunandfýlu"
með því að bursta tennurnar eða
drekka einhvem vökva. Hvort
tveggja eykur rakann í munninum og
einnig í loftinu sem við öndum frá okk-
ur.
Ef þú andar að staðaldri í gegnum
munninn skaltu venja þig á að loka
honum og anda þess í stað í gegnum
nefið.
Ef nefið á þér er stíflað geturðu
notað nefúða, sem fá má í apótekum,
en mikilvægt er að fara nákvæmlega
eftir leiðbeiningunum sem fylgja með
úðanum. Einnig geturðu skolað nefið
með volgu vatni sem þú blandar með
salti. Sjúgðu vökvann upp í nefið.
Haltu honum þar í u.þ.b. 30 sekúndur
og blástu vökvanum síðan út aftur.
Fæða. Eina ráðið er að forðast þær
fæðutegundir, sem valda andremmu,
og sömuleiðis forðast að nota þau
krydd sem stuðla að henni t.d. lauk,
hvítlauk og sterkt krydd. Ef þú lætur
freistast verðurðu að taka afleiðing-
unum! Mundu að hvítlaukslyktin
berst ekki eingöngu út um munninn
heldur einnig út um húðina.
Tennur og tannhold. Tann-
skemmdir þekkjast ekki meðal frum-
stæðra þjóðflokka, jafnvel þótt tann-
burstun þekkist þar ekki heldur. Við,
sem búum í svokölluðum „menning-
arsamfélögum", borðum hins vegar
svo mjúkan mat að tennur okkar
hreinsast ekki við að tyggja hann.
Hveiti er t.d. malað þar til það verður
svo fíngert að það klessist við tenn-
urnar í okkur við neyslu. Þegar syk-
ur- og sælgætisát bætist við upphefst
síðan mikil veisla hjá bakteríum sem
valda tannskemdum með tilheyrandi
fnyk.
Ef rekja má slæma andremmu til
fæðunnar (og reglulegri tannhirða ber
ekki tilætlaðan árangur) er nauðsyn-
legt að breyta um mataræði. Draga
verður úr sykur-, köku- og kexáti en
auka þess í stað neyslu grófra fæðu-
tegunda á borð við næpur, rófur, gul-
rætur og epli.
má finna vonda lykt út úr fólki sem er
með hátt sýrustig í maganum. Til
þess að draga úr andfýlunni getur við-
komandi dregið úr neyslu á hvítum
sykri, franskbrauði, brösuðum mat,
dýrafitu og áfengi. Þess í stað á að
borða meira af ávöxtum, fersku sal-
ati, grænmeti og öllum trefjaríkum
mat. Fólk með hátt sýrustig ætti
framhald á bls. 54
Ef tannholdsbólga er sökudólgur-
inn er mikilvægt að láta tannlækni
fjarlægja hugsanlegan tannstein.
Bólga í tannholdi getur einnig stafað
af skorti á C-vítammi sem auðvelt er
að kippa í liðinn.
Meltingartruflanir. Stundum
Stundum verður andremman svo
mögnuð að menn fá það á tilfinning-
una að allt muni standa í ljósum log-
um ef eldspýta væri borin að munn-
inum.
32