Sjálfsbjörg - 01.07.1978, Blaðsíða 10

kostnað við byggingu og rekstur slíkra
stofnana.
Sérhannaðar íbúðir fyrir hreyfiskerta
eru sérstakar íbúðir, sem varðandi stað-
setningu, gerð, búnað og innréttingar mið-
ast við sérþarfir þeirra og stuðla þannig
að sjálfstæðu og óháðu lífi.
Líkur benda til þess, að þörfin fyrir sér-
hannaðar íbúðir til handa hreyfiskertum
verði veruleg í framtíðinni og talsvert hef-
ur verið byggt af slíkum íbúðum hér-
lendis á undanförnum árum.
Mikilvægt er, að húsnæðið og staðsetn-
ing þess miðist í raun við sérþarfir þeirra,
sem þar eiga að búa. Að sjálfsögðu ber að
stuðla að ódýrum og hagkvæmum íbúð-
um, en þess ber jafnframt vandlega að
gæta, að þær henti væntanlegum íbúum,
og séu sérstaklega miðaðar við þarfir
þeirra.
Að jafnaði er stuðst við byggingarsam-
þykkt, þegar fjallað er um lágmarkskröf-
ur íbúðarhúsnæðis. Hins vegar dylst vart
neinum, að almenn ákvæði byggingarsam-
þykkta ganga allt of skammt í ýmsum
atriðum, þegar meta á íbúðir hreyfi-
skertra, fatlaðra og aldraðra.
Margt hreyfiskert fólk er háð notkun
hjólastóls, en hjólastólar krefjast eins og
kunnugt er mikils svigrúms. Hreyfiskertir
dveljast og að jafnaði meir í íbúðum sín-
um en annað fólk.
Víða erlendis eru í gildi sérstakar regl-
ur og tilmæli um skipulag og hönnun íbúða
til handa hreyfiskertu fólki.
Sums staðar, til dæmis í Þýskalandi,
annast ákveðin stofnun sérstakar hús-
næðisrannsóknir vegna aldraðra og ör-
yrkja og miðlar niðurstöðum skoðana-
kannana, þekkingu og reynslu til fram-
kvæmdaaðila.
Mikilvægt er, að innra skipulag sér-
hannaðra íbúða til handa hreyfiskertum
sé hentugt og þægilegt, að íbúarnir hafi
góða yfirsýn og birta sé nóg.
Ekki hafa menn verið á eitt sáttir um
lágmarksstærðir íbúða, en hér á landi hafa
slíkar íbúðir tíðkast allt niður í 25—30 m2
nettó. Norðmenn hafa nýlega gefið út end-
urskoðaða staðla varðandi þetta atriði og
fleira viðvíkjandi hreyfiskertum. Þar er
kveðið á um 55 m2 lágmarksstærð ein-
staklingsíbúða og 65 m2 lágmarksstærð
tveggja manna íbúða.
Þar sem íbúðarhús eru tvær hæðir eða
hærri, eru lyftur nauðsynlegar svo og góð-
ar svalir. i
Forðast ber hál gólfefni, þrönga ganga,
tröppur, þrep og stiga. Dyr ættu að
vera 80 cm breiðar að minnsta kosti.
Svefnherbergi skulu vera rýmileg og vart
þarf að fjölyrða um rúmgóð baðherbergi,
þar sem auðvelt er að athafna sig.
Brýnt er, að svefn- og eldunaraðstaða
hafi beina. útloftun um glugga. Eldhús
ber að innrétta þannig, að hægt sé að laga
það að þörfum notenda, til dæmis með
rými undir eldhúsvaski fyrir hjólastól og
stillanlegri vinnuaðstöðu.
Forðast skal flóknar gluggalæsingar og
þröskulda. Og ekki má gleyma nánasta
umhverfi íbúðanna, gangstígum og að-
komu. ,
Margt fleira þarf að íhuga við hönnun
sérhannaðra íbúða fyrir hreyfiskerta.
Staðsetning sérstakra íbúða fyrir fatl-
aða er einnig mjög mikilvægt atriði. Þess-
ar íbúðir þyrftu í auknum mæli að stað-
setja í almennum íbúðahverfum í góðum
tengslum við menningar- og félagsmið-
stöðvar, svo og verslanir og aðra þjón-
ustu. Mikil samþjöppun slíkra íbúða get-
ur ekki talist æskileg frá félagslegu sjónar-
miði.
Eins og að framan má sjá er gerð sér-
hannaðra íbúða fyrir hreyfiskerta marg- *
slungið verkefni. — Það er því brýn nauð-
8 SJÁLFSBJÖRG