Börn og menning - 2020, Side 6

Börn og menning6
en yfirnáttúrulegt afl (og stundum ofurmannlega galla).
Goðin, hvort sem þau eru grísk, norræn, mið-amerísk,
suður-amerísk, mesopótamísk eða ættuð frá Kan-
anslandi, eru ódauðleg, eða svo gott sem, og hirða lítt
um dauðlegar verur eins og mennina sem ákalla þau;
þau leika tilbiðjendur hart, hlaða þá kaunum, ljósta eldi
og troða undir fæti. Ofurhetjurnar eru annarrar gerð-
ar, oft karlar eða konur sem öðlast hafa ofurkraft vegna
köngulóarbits, geislavirkni, efnablöndu eða guðlegs
inngrips. Þær berjast við ill öfl til að vernda sakleys-
ingja, koma í veg fyrir heimsendi og forða mannkyni frá
hungruðum geimverum.
Hetjur í nýjum búningi
Hasarblöðin áttu sína velmektartíma á sjöunda áratugn-
um og fram á þann níunda, en hetjurnar lifðu áfram
(enda ódauðlegar), nú í bíói. Þór birtist á hvíta tjaldinu
2011 í mynd sem heitir eftir honum og síðan í mynd-
unum The Avengers (2012), Thor: The Dark World
(2013), Avengers: Age of Ultron (2015), Doctor Strange
(2016), Thor: Ragnarok (2017), Avengers: Infinity War
(2018), Avengers: Endgame (2019) og væntanleg er að
minnsta kosti ein mynd til, Thor: Love and Thunder,
sem sýna á 2022. Ástralski leikarinn Chris Hemsworth
leikur Þór í myndunum, og segja má að hann sé orðinn
ímynd Þórs á okkar tímum.
Þegar norrænu goðin voru innlimuð í goðsagnaheim
Marvel breyttust þau eðlilega talsvert og fjarlægðust
uppruna sinn, eins og vera vill þegar fólk flyst búferlum xxxxxxxxx
Þegar teiknimyndasögur fyrri tíma eru lesnar
spegla þær það sem fram fór í raunheimi eins og
Michael Chabon rekur í skáldsögunni The Am-
azing Adventures of Kavalier & Clay (2000), sem
segir frá listasamfélaginu sem stóð að „gullöld“
teiknimyndasögunnar (1938–1950) þegar ofur-
hetjurnar glímdu við nasisma. Á „silfuröldinni“,
sem svo var nefnd, sneru menn sér að kommún-
istum, enda vildu menn styðja við ríkjandi þjóð-
félagsskipan, sem sést einna best í reglunum sem
teiknimyndaiðnaðurinn setti sér, CCA, eða Comics
Code Authority. Í þeim reglum mátti ekki sýna nekt
og ekki of mikið ofbeldi, ekki lostugt athæfi eða
orðfæri, hjónaband og kjarnafjölskylda var tak-
mark samdráttar karls og konu, yfirvöld varð að
sýna í jákvæðu ljósi og glæpamenn í sem verstu. Já,
og svo varð hið góða að sigra.
Gullöld og silfuröld
Í goðafræði Marvel-manna rennur Óðinn saman
við geimveruútgáfu af Jahve.