Bændablaðið - 27.01.2022, Qupperneq 8

Bændablaðið | Fimmtudagur 27. janúar 20228
FRÉTTIR
sp
ör
e
hf
.
— Róm & Amalfíströndin —
6. - 18. júní | Sumar 4
Fararstjóri: Hólmfríður Bjarnadóttir
Róm, Sorrento, Amalfíströndin og eyjan Caprí eru
sannkallaðar draumaperlur Ítalíu en kynngimögnuð
fegurð þessara staða umvefur okkur í ferðinni. Við skoðum
hinn dásamlega Napólíflóa sem er einn fallegasti flói
landsins, siglum í Bláa hellinn í Caprí, siglum og ökum með
Amalfíströndinni og endum ferðina í bænum Montecatini
Terme í Toskana.
Verð: 414.400 kr. á mann í tvíbýli.
Mjög mikið innifalið!
Bókaðu núna á baendaferdir.is
Sími 570 2790 | bokun@baendaferdir.is | Síðumúla 2, 108 Reykjavík
Björn Halldórsson, bóndi á Valþjófsstöðum í Norðurþingi, að sá birkifræi.
Uppgræðsla:
Fiskimykja til landgræðslu
og skógræktar
Björn Halldórsson, bóndi á
Valþjófs stöðum í Núpasveit, er að
skoða möguleika á að nota úrgang
úr seiðaeldisstöð á Kópaskeri til
landgræðslu. Úrgangurinn kallast
fiskimykja.
„Allt er þetta á hugmyndastigi
enn sem komið er, en það er rétt að
ég er að skoða möguleikann á að nota
lífrænan úrgang frá seiðaeldisstöð
við Kópasker. Úrgangurinn sem
um er að ræða er að mestu skítur
úr seiðunum en líka eitthvað af
fóðurleifum.“
Enn í skoðun
Við Öxarfjörð eru tvær eldisstöðvar
á landi og mikið magn af lífrænum
úrgangi mun falla til. Að sögn Björns
má ekki losa úrgang eins og þennan
í sjóinn og fráleitt að urða hann á
landi þar sem í úrganginum eru heil-
mikil verðmæti sem meðal annars
mætti nota sem lífrænan áburð til
landgræðslu. Ekki síst í ljósi þess
að innfluttur áburður hefur verið að
hækka gríðarlega í verði.
„Kveikjan að hugmyndinni er
komin frá framkvæmdastjóra eldis-
stöðvarinnar við Kópasker en hann
hafði samband og spurði hvort hægt
væri að nýta úrganginn til að græða
upp land.
Eins og staðan er í dag vil ég helst
tala varlega um allar áætlanir þar
sem við eigum meðal annars eftir
að skoða hvort heilbrigðisfulltrúinn
í Norðurþingi muni leyfa dreifingu
úrgangsins,“ segir Björn.
100% lífrænn áburður
Jónatan Þórðarson, þróunarstjóri
hjá Fiskeldisstöðinni Rifós hf. í
Kelduhverfi, sem byggði landstöðina
á Kópaskeri, segir að í stöðinni sé
fullkominn hreinsibúnaður sem
hreinsar fiskimykju og fóðurleifar
frá affallsvatni. „Fiskimykjan sem
við bjóðum bændum ókeypis er
lífrænn og vottaður áburður frá Túni
og Mast hefur veitt framleiðsluleyfi
fyrir honum. Mykjuna má því nota
á tún, til að græða upp örfoka land
og í lífrænt vottaða framleiðslu svo
lengi sem heilbrigðiseftirlitið gefur
leyfi til að dreifa henni.“
Að sögn Jónatans er reiknað með
að við fulla framleiðslu eldisstöðv-
arinnar muni falla til um 160 tonn
af þurrefni á ári en um 500 tonn af
blautri mykju.
Kemur vel út í fyrstu tilraun
Magnús H. Jóhannsson, teymis-
stjóri hjá Landgræðslunni, segist
hafa góða trú á fiskimykju til upp-
græðslu. „Við prófuðum mykjuna
síðastliðið vor í tilraun á illa grónum
mel á Geitasandi á Rangárvöllum og
þar lofar hún mjög góðu.
Gróðurinn sem fiskimykjan fór
á tók ágætlega við sér í samanburði
við aðrar tegundir lífræns úrgangs og
tilbúinn áburð. Tilraun af þessu tagi
og uppgræðsla er langtímaverkefni
og því of snemmt að segja nokkuð
um endanlega útkomu hennar.
Fiskimykja eins og annar líf-
rænn áburður er misjafn milli staða
og því erfitt að segja til um gæði
hennar nema með efnagreiningu, en
svo lengi sem hún er ekki brimsölt
tel ég mykjuna geta verið mjög
góðan áburð.“
130 hektarar girtir til skógræktar
Björn er að girða af 130 hektara
á Valþjófsstöðum til skógræktar.
„Landið er að hluta til melar sem
ég hef verið að sá í birkifræi og
til að þurfa ekki að dreifa með
því tilbúnum áburði langar mig
að prófa fiskimykjuna þar. Með
birkifræinu sái ég einnig lúpínu
til að auka frjósemi jarðvegsins.
Reynslan sýnir að hér vex birki
mjög lítið án hjálpar og enn síður
þar sem jarðvegurinn er farinn.“
Verkefnið er unnið í samvinnu
við bæði Landgræðsluna og
Skógræktina en hugmyndin er
að í framtíðinni verði hægt að
fjármagna verkefnið með því að
bjóða fyrirtækjum að kolefnisjafna
starfsemi sína innan girðingarinnar.
„Fram til þessa hef ég reynt
að fjármagna skógræktina og
uppgræðsluna með sauðfjárrækt en
slíkt er náttúrlega galið til lengdar.“
Nú þegar hefur eitt fyrirtæki,
Brim Explorer í Noregi,
haft samband við Björn um
kolefnisbindingu í skóginum á
Valþjófsstöðum.
Bjartsýnn á að leyfi fáist
Björn segist bjartsýnn á að fá
leyfi til að gera tilraun með
fiskimykjuna, að minnsta kosti
innan skógræktargirðingarinnar,
þar sem fé getur ekki gengið í
úrganginn til að byrja með. „Ef
leyfið fæst gæti verkefnið hafist
strax næsta vor og þá verður
mykjunni dreift með haugsugu
og allra best væri ef það rigndi
í kjölfarið, áður en að mykjan
þornaði og myndaði skán.“ /VH
Fáist leyfi til að nýta úrganginn verður mykjunni dreift með haugsugu.
Magnús H. Jóhannsson, teymisstjóri
hjá Landgræðslunni.
Úttekið tjón á ræktarlöndum
bænda vegna ágangs álfta og gæsa
var alls 309 hektarar á síðasta ári.
Vegna þess greiddi atvinnuvega-
og nýsköpunarráðuneytið alls um
4,8 milljónir króna. Það er tæpum
tveimur milljónum meira en greitt
var fyrir árið 2020.
Ræktarland 43 bænda var bætt af
þessum sökum, en af þessum 309
hekturum varð tjón á 245 hekturum
kornakra.
Á árinu 2020 var úttekið tjón
vegna ágangs álfta og gæsa hins
vegar á 213 hektara ræktunarspildna,
33 bænda.
Eingöngu greitt fyrir tjón á
ræktunarspildum
Samkvæmt upplýsingum úr
atvinnuvega- og nýsköpunar-
ráðuneytinu er eingöngu greitt út á tjón
á ræktunarspildum, það er spildum
sem sáð var í fyrir viðkomandi ár. Ekki
er greitt út á eldri tún þótt tjón sé oft
mikið á nýræktum á öðru og þriðja ári.
Tjón er eingöngu bætt ef tjónið
er metið meira en 30 prósent af
heildarstærð spildunnar. Þegar tjón
er 31-70% er greitt 50 prósenta álag,
en þegar tjón er meira er 75 prósenta
álag greitt. /smh
Ræktarland 43 bænda var bætt á síðasta ári, en 33 fengu bætur árið 2020.
Mynd / smh
Bætur vegna tjóns af völdum álfta og gæsa:
Fleiri bændur fengu tjón
bætt á síðasta ári
Síldarvinnslan í skógrækt
í Fannardal í Norðfirði
Síldarvinnslan hf. í Neskaupstað
hefur fest kaup á jörðinni
Fannar dal í Norðfirði og er
áform að að nýta hana til skóg­
rækt ar.
Síldarvinnslan er eitt af
stærstu sjávarútvegsfyrirtækjum
landsins og er stærsti framleiðandi
fiskimjöls og lýsis á Íslandi. Dóttur-
félög þess eru Bergur-Huginn
ehf., Fóðurverksmiðjan Laxá hf.,
Fjárfestingarfélagið Vör ehf.,
Runólfur Hallfreðsson ehf., Seley
ehf. og SVN eignafélag ehf. Með
skógræktinni mun fyrirtækið hefja
bindingu kolefnis á móti þeirri
kolefnislosun sem það veldur með
starfsemi sinni. Landið sem nýtt
verður til skógræktarinnar er 300-
400 hektarar og verður fljótlega
gerð áætlun um gróðursetningu.
Þetta kemur m.a. fram á heimasíðu
fyrirtækisins. Þar segir enn fremur
að fyrir utan skógræktina eru einnig
möguleikar til vatnsaflsvirkjana á
jörðinni.
Stefnt er að því að fyrirhuguð
skógrækt í landi Fannardals verði
framkvæmd í samvinnu við Skógrækt
ríkisins. Verkefnið á að fullnægja
öllum kröfum Loftslagsráðs um
vottun og á ræktunin að verða
hæf til skráningar í Loftslagsskrá
Íslands. /MHH