Fréttablaðið - 01.10.2022, Blaðsíða 28

Flestir
minna
neyslu-
félaga eru
dánir og
það var
búið að
afskrifa
mig. Svo ég
er þakklát
fyrir þetta
nýja upp-
haf.
Þroskasaga Ásdísar Laxdal
Jóhannesdóttur er lituð fíkn
og sorgum en einnig er hún
saga stórra samfélagsbreyt-
inga, þegar kemur að stuðn-
ingi við afvegaleidda foreldra.
Ásdís á fjögur börn sem með
20 ára millibili hafa öll verið
vistuð á Mánabergi, úrræði
Barnaverndar, en sögurnar
eru ólíkar.
Ásdís varð snemma háð
hörðum fíkniefnum og
fór í sína fyrstu meðferð
aðeins 16 ára gömul.
Hú n seg i r óg rei nt
ADHD alltaf hafa staðið sér fyrir
þrifum auk þess sem meðvirkni
og takmarkað innsæi inn í eigið
tilfinningalíf hafi orðið til þess að
hún fór úr einu fíkni- og of beldis-
sambandinu í annað, missti forræði
yfir tveimur elstu börnum sínum
og bjó á götunni í mörg ár, þar sem
hún þráði ekkert heitar en að næsti
skammtur yrði sá síðasti. Fyrir
fimm árum varð vendipunktur í
lífi Ásdísar og tilgangur lífsins varð
skýr, leiðin hefur þó legið um djúpa
dali, en með því að ná botninum og
þiggja alla mögulega hjálp stendur
hún í dag keik með litlu drengina
sína – sem hún segir óhikað hafa
bjargað lífi sínu.
Þessar sögur enda oftast ekki vel
Við hittumst á Mánabergi, heimili
fyrir börn og fjölskyldur á vegum
Barnaverndar. Ásdís gengur inn um
dyrnar í fyrsta sinn í níu mánuði,
það er búið að loka máli fjölskyld-
unnar og þau komin með sitt eigið
heimili. Það eru fagnaðarfundir
þegar starfsfólk hittir Ásdísi, enda
saga hennar sigursaga, eins og for-
stöðukona Mánabergs orðar það.
„Þessar sögur enda oftast ekki
vel,“ segir Ásdís. „Ég hef alltaf viljað
fela mig en mér finnst rosalega mik-
ilvægt að vekja athygli á að þetta er
hægt.“
Ásdís var komin í skaðaminnk-
unarúrræði fyrir nokkrum árum
síðan. „Flestir minna neyslufélaga
eru dánir og það var búið að afskrifa
mig. Svo ég er þakklát fyrir þetta
nýja upphaf.“
Fyrsta meðferðin sextán ára
Ásdís fæddist á Ísafirði og bjó þar
ásamt foreldrum til níu ára aldurs.
„Það voru mikil viðbrigði að flytja í
bæinn, en á Ísafirði höfðum við allt-
af búið í sama húsinu og lífið var í
ákveðinni rútínu. Þegar við fluttum
suður varð ákveðinn losaragangur
og basl.“ Ásdís segir foreldra sína
báða hafa barist við alkóhólisma og
skilið þegar hún var 12 ára og ákveð-
ið rótleysi hafi einkennt næstu ár.
„Ég byrjaði að drekka þegar pabbi
var að fara í meðferð. Ég var ekki
nema 14 ára og á tveimur árum var
ég komin í mikið rugl og var fljót að
fara í harðari efni.“
Ásdís fór í sína fyrstu meðferð
aðeins 16 ára gömul. „Ég var búin
að mála mig út í horn og foreldrar
mínir búnir að loka á mig. Það var
aðferðin sem var notuð á þeim tíma,
að loka á fíkilinn.“
Ásdís segir það hafa verið gríðar-
legt sjokk að fjölskyldan lokaði á
hana. „Í framhaldi af meðferðinni
fór ég í AA samtökin og reyndi að
halda mér á beinu brautinni, en
það upphófst ákveðið mynstur hjá
mér, sem var að eiga edrú tíma,
detta svo í það og svo framvegis. Á
þessum árum eignaðist ég þó tvö
börn, mann og heimili. Hann var
náttúrulega fíkill sem ég kynntist
í AA samtökunum og ég þekkti svo
sem ekkert annað.“
Ég vil bara það
besta fyrir þá
Styrktartónleikar fyrir Mánaberg
Þriðjudaginn 4. október munu tónlistarmenn-
irnir og bræðurnir Jón Jónsson og Friðrik Dór
halda tónleika í Sky Lagoon og mun allur ágóði
renna til vistheimilis Barnaverndar Reykjavíkur.
Góðgerðarfélagið 1881, Sky Lagoon og Tix
munu standa saman að söfnun fyrir vistheimili
Mánabergs og önnur vistheimili sem heyra undir
Barnavernd Reykjavíkur.
Tónleikarnir fara fram þann 4. október næst-
komandi í Sky Lagoon og er miðaframboð tak-
markað. Húsið verður opnað kl. 19.00 þar sem
Dj Sóley tekur á móti gestum. Bræðurnir stíga á
svið kl. 20.00 og ætla þeir að skapa ógleyman-
lega upplifun.
Allir aðilar gefa sína vinnu sem framlag til
söfnunarinnar, en féð rennur óskert til Barna-
verndar Reykjavíkur.
Miðasala er hafin á tix.is
Ásdís bjó í Mánabergi í fjóra mánuði ásamt ungum sonum sínum tveimur. Hún segist þakklát fyrir að hafa fengið annað tækifæri í móðurhlutverkinu og á Mánabergi hafi hún fengið verkfærin til að
takast á við sjálfa sig og uppeldið. Hún segist meðvituð um sjálfsvinnuna sem hún þarf að sinna og óttast ekki annað fall. FRÉTTABLAÐIÐ/SIGTRYGGUR ARI
Björk
Eiðsdóttir
bjork
@frettabladid.is
Missti börnin frá sér
Ásdís eignaðist tvö börn, stúlku og
dreng, sem í dag eru 25 og 28 ára. „Ég
missti þau frá mér í öllu þessu basli
með að fóta mig í edrúmennskunni.
Barnavernd skipti sér f ljótlega af
okkur enda var ég í harðri neyslu.
Ég vissi sjálf að börn áttu ekki heima
í kringum þessa neyslu en átti bara
svo erfitt með að vera edrú sjálf,
svo ég kom þeim ítrekað í pössun
og hvarf. Fljótlega vorum við því
komin hingað í Mánaberg í þetta
úrræði.“
Ásdís kom því fyrst í Mánaberg
með börnin sín tvö fyrir hartnær 25
árum síðan. Hún var þá nýkomin úr
meðferð og bjó á áfangaheimili.
„Þá var þetta allt öðruvísi. Þau
voru vistuð hér, áttu sitt herbergi
og ég átti að koma á morgnana,
fyrir leikskólann og svo aftur eftir
leikskóla og vera með þeim fram að
háttatíma.“
Þetta gekk illa hjá Ásdísi, hún
hafði f leiri skyldum að gegna á
áfangaheimilinu sem var langt í
burtu og samgöngur erfiðar.
„Þetta var bara dauðadæmt fyrir
mig á þeim stað sem ég var þá stödd,
ung og ógreind,“ segir Ásdís, sem í
dag hefur fengið ADHD-greiningu.
„Barnsfaðir minn sótti mikið í mig.
Hann var í bullandi neyslu og á end-
anum féll ég og þá voru börnin mín
sett í fóstur.“
Klúðraði sénsinum
Ásdís náði sér aftur á strik þegar
dóttirin var 10 ára og sonurinn 7
ára.
„Ég fór þá aftur vestur og náði
fínum árangri, fór í AA, tók sporin
og varð fyrir andlegri vakningu.
Eftir eitt ár edrú fékk ég börnin til
mín aftur og hafði þau hjá mér í tvö
ár og var virk í AA samtökunum. En
eftir þrjú ár edrú féll ég aftur.“
Ásdís segist hafa ætlað sér of
mikið, í dag viti hún að ADHD hafi
þar haft mikil áhrif. „Ég hélt ég gæti
gert allt eins og þeir sem eru „norm-
al,““ segir hún.
„Ég skráði mig í fimm fög við
Menntaskólann á Ísafirði og var í
fullri vinnu með tvö börn. Þetta
varð of mikið. Þegar ég byrjaði að
tala um líðan mín var það of seint.
Boltinn var farinn að rúlla og ég
náði ekki að stoppa hann og datt
í það. Ári síðar voru þau farin frá
mér endanlega. Ég fékk séns sem ég
klúðraði.“
Yngra barnið fór vestur í fóstur
og faðir eldra barnsins fékk forræði
yfir því.
„Þá fannst mér barátta mín við
neysluna vera töpuð. Mér fannst
ég búin að reyna allt og þótt læknir
hefði bent á að líklega væri ég með
ADHD þá er enginn að fara að flýta
sér að því að greina svona fíkil. Mér
fannst ég hafa klúðrað öllu þegar ég
missti þau.“
Sjálfsmyndin hrunin
Ásdís hafði flutt til Keflavíkur með
börnin, hún kynntist þar manni
og vildi f lýja Ísafjörð eftir fallið,
skömmin var of mikil. Þegar sam-
bandinu við manninn lauk endaði
Ásdís hreinlega á götunni.
„Sjálfsmynd mín var hrunin, ég
var búin að klúðra öllu og átti ekk-
ert skilið að vera með börnin mín,“
segir Ásdís, en gatan varð heimili
hennar næstu árin.
Ásdís gerði nokkrar tilraunir til
að verða edrú.
„Yngri bróðir minn tók yngra
barnið í fóstur og ég hafði þó 
28 Helgin 1. október 2022 LAUGARDAGURFRÉTTABLAÐIÐ