Bændablaðið - 22.09.2022, Qupperneq 20

20 Bændablaðið | Fimmtudagur 22.september 2022
Fátækari þjóðir heims vinna að
tillögu um sérstakan alþjóðlegan
loftslagsskatt sem leggja á fyrir
allsherjarþing Sameinuðu þjóð-
anna (SÞ).
Skattlagningin myndi nýtast til
að niðurgreiða kostnað sem hlýst
af náttúruhamförum af völdum
loftslagsbreytinga. Guardian greinir
frá. Tillagan, sem lekið var í fjölmiðla,
verður flutt á allsherjarþingi SÞ í þessari
viku. Þróunarríki vilji leggja á ríkari
þjóðir heims kröfur sem eru „loftslags-
tengdar og sanngirnis-tengdar,“ eins og
kemur fram í tillögunni.
Lagt er til að skatturinn verði lagður
á flug, svartolíu notaða í siglingum,
olíuvinnslu og iðnað sem losar kolefni.
Tillagan leggur einnig til álögur á
fjármálaviðskipti.
Þetta er gert þar sem fátækari
ríki heimsins eru mun viðkvæmari
fyrir áhrifum loftslagsbreytinga og
öfga í veðri sem af þeim hlotnast.
Þó svo að samþykkt hafi verið á 26.
loftslagsráðstefnu SÞ, sem haldin var í
Glasgow fyrir tæpu ári síðan, að ríkari
þjóðir heims þyrftu að koma til móts
við þær fátækari vegna þess skaða sem
hlotnast hefur af iðnaðarframleiðslu,
er ólíklegt að samkomulag náist um
framkvæmd skattaálaganna.
Karabíska eyríkið Antígva og
Barbúda leggur fram sérstaka ályktun
fyrir allsherjarþingið þar sem tekið er
fram að aukinn sjávar- og lofthiti gæti
leitt til ofurfellibyls sem skelli á landið.
Talið er að skaðinn af þeim fellibyl
geti verið sexföld landsframleiðsla
eyríkisins. Ályktunin segir að þjóðir
Karíbahafsins hafi lagt hvað minnst
til loftslagsbreytinga en verða fyrir
mestum áhrifum.
Þess vegna sé í fyrsta lagi
nauðsynlegt að takmarka hlýnun
jarðar við 1,5° Celsíus, í öðru lagi
þurfi að gera fjármagn til aðlögunar
að loftslagsbreytingum aðgengilegt og
í þriðja lagi verði hægt að ná í stuðning
vegna loftslagstengds skaða. /ÁL
Til að einfalda alla útreikninga
og umfjöllun um losun
gróðurhúsalofttegunda er notast
við mælikvarða sem kallaður
er kolefnisspor, sem gefið
er upp í tonnum eða kílóum
koltvísýringsígilda, skammstafað
tonn CO2 ígildi eða kg CO2 ígildi.
Er þá búið að umreikna allar
gróðurhúsalofttegundir sem losna
vegna athafna mannsins yfir í
koltvísýringsígildi.
Metan og glaðloft
Gróðurhúsalofttegundirnar frá
landbúnaði eru aðallega metan
(CH4) vegna iðragerjunar og
glaðloft (N2O) vegna nytjajarðvegs.
Meginþorri losunar frá landbúnaði,
eða um 59%, árið 2020 kemur frá
búfé, iðragerjun og meðhöndlun
húsdýraáburðar, og 40% frá
nytjajarðvegi.
Losunin hefur haldist nokkuð
stöðug og verið á bilinu 600
þúsund til 700 þúsund tonn CO2
ígilda undanfarna áratugi. Helstu
breytingar frá 2005 hafa verið vegna
aukinnar losunar frá búfé, aðallega
vegna aukins fjölda nautgripa 2013
og frá nytjajarðvegi, vegna breytinga
á áburðarnotkun sem og breytinga á
fjölda búfjár á beit.
Skógrækt á lögbýlum/
bændaskógrækt
Fjöldi samninga um skógrækt á
lögbýlum er 669 talsins. Samtals ná
samningarnir yfir 53.930 hektara. Í
ár voru áætlaðar rúmlega 3 milljónir
plantna í skógrækt á lögbýlum
en gera má ráð fyrir einhverjum
afföllum og þar með er rauntalan
eitthvað undir 3 milljónum. Árið
2021 var gróðursett í skógrækt á
lögbýlum rúmlega 2,4 milljónir
plantna árin 2020 og 2019 voru þær
rétt rúmlega 2 milljónir og árið 2018,
rétt um 1,9 milljónir.
Samkvæmt útreikningum sem
unnir voru árið 2015 var hlutur
bændaskógræktar frá og með 1990
um 38% af allri bindingu ræktaðra
skóga á Íslandi. Gera má ráð fyrir
að þetta hlutfall hafi hækkað
eitthvað síðan þá. Í síðustu skilum
á bókhaldi gróðurhúsalofttegunda
til Rammasamnings Sameinuðu
þjóðanna um loftslagsbreytingar
var binding ræktaðra skóga metin
381 þúsund tonn CO2. Miðað
við að hlutfall bændaskóga í
heildarbindingu skóga á Íslandi sé
38% er bindingin a.m.k. 145 þúsund
tonn CO2 miðað við árið 2020.
Miðað við þessar forsendur má
áætla að nettó losun CO2 ígilda frá
landbúnaði sé um 473 þúsund tonn
CO2 ígilda miðað við árið 2020.

Heimild:Skógræktin,
Umhverfisstofnun
FRÉTTASKÝRING
Valur Klemenssson
valur@bondi.is
Vagnhöfði 7, 110 Reykjavík | Sími: 517 5000 | stalogstansar.is
stalogstansar.is
VARAHLUTIR Í
KERRUR
2012
2021
Bókhald gróðurhúsalofttegunda 2020:
Landbúnaður uppspretta 14% af losun Íslands
Í síðustu skilum Umhverfisstofnunar á bókhaldi gróðurhúsalofttegunda
til Rammasamnings Sameinuðu þjóðanna um loftslagsbreytingar var
landbúnaður uppspretta 14% af losun Íslands árið 2020, eða 618 þúsund
tonn CO2 ígilda. Losunin hefur dregist saman um 7% milli áranna
1990 og 2020.
Meginþorri losunar frá landbúnaði, eða um 59%, árið 2020 kemur frá búfé, iðragerjun og meðhöndlun húsdýraáburðar.
Myndir / Myndasafn Bændablaðsins
Um 40% af losun frá íslenskum landbúnaði kemur frá nytjajarðvegi.
Fátækari þjóðir hafa lagt minnst til
loftslagsbreytinga en verða fyrir
mestum neikvæðum áhrifum.
Mynd / Unsplash
Loftslagsbreytingar:
Alþjóðlegur loftslagsskattur