Bændablaðið - 22.09.2022, Qupperneq 46

46 Bændablaðið | Fimmtudagur 22.september 2022
Seinnipartinn í júlí á hverju ári,
ef frá eru talin heimsfaraldursár,
er haldin einkar skemmtileg
landbúnaðarsýning í Belgíu,
nánar tiltekið í Libramont-
Chevigny í Suður-Belgíu.
Þessi sýning stendur í fjóra daga
og er ávallt mjög vel sótt og að þessu
sinni var gestafjöldinn tæplega 200
þúsund manns, þar á meðal hópur
útskriftarnemenda bændadeildar
LbhÍ en dvöl á sýningunni var hluti
af ferðalagi þeirra um Evrópu, sem
greint var frá í síðustu tveimur
tölublöðum af Bændablaðinu.
Eins og við er að búast á sýningu
sem þessari er margt áhugavert að
skoða og hér á eftir má sjá smá
myndasýnishorn af því sem vakti
áhuga greinarhöfundar þetta árið.
Á FAGLEGUM NÓTUM
Snorri Sigurðsson
snorri.sigurdsson@outlook.com
Landbúnaðar-
sýningin Libramont
Á sýningunni voru um 800 sýnendur á svæðinu með allt frá litlum handverkfærum
og upp í stærðarinnar vélar og tæki og því margt áhugavert að sjá og skoða.
Þá er Libramont sýningin einkar áhugaverð vegna þess hve víða að tækin
og vélarnar koma, eins og t.d. þessi GEHL vél hér, sem er frá samnefnda
bandaríska framleiðandanum.
Landbúnaðarsýningin í suður-belgíska sveitarfélaginu er afar vinsæl og vel sótt. Myndir / Snorri Sigurðsson.
Á sýningunni voru til sýnis bæði sauðfé, nautgripir og hross af
ólíkum kynjum, en hátt í 3.500 kynbótagripir voru leiddir inn í
sýningarhringi Libramont-sýningarinnar þessa daga. Hér má sjá
þrjár kýr af hinu heimsfræga Belgian Blue holdakyni. Kýrin lengst
til vinstri á myndinni, sem var tæplega 9 ára gömul, vó 1.051 kg!
Útlitsdómar kynbótagripa
skipta gríðarlega miklu máli
fyrir ræktendur og ef útlitsmatið
verður hátt, getur verðmæti
gripanna hækkað um hundruð
þúsunda eða jafnvel milljónir!
Það er því vel skiljanlegt að
eigendurnir leggi mikið á sig til
að gripirnir líti vel út, og eins
og hér er verið að tryggja, að
ekki sjáist svo mikið sem einn
skítugur blettur á gripnum.
Þeir sem ekki höfðu mikinn áhuga á nútímatækni
gátu líka fengið eitthvað fyrir sinn snúð og m.a.
fengið að „taka í“ ýmis hestaverkfæri!
KORNHORN
Kornrækt á Íslandi er ekki
bara möguleg heldur æskileg
og nauðsynleg. En það er gömul
saga og ný að með skjólbeltum
eykst uppskera korns, gæði þess
og öryggi í ræktun. Þetta hafa
erlendar jafnt og innlendar
rannsóknir sýnt. Skjólbelti geta
að sama skapi minnkað ágang
álfta og gæsa.
Bent hefur verið á að einn af
neikvæðum áhrifum skjólbelta
sé snjósöfnun en vel skipulögð
skjólbeltakerfi ættu að jafna
snjóalög og geta með þeim
hætti bætt verulega vatnsbúskap
ræktunarlandsins og minnkað
snjósöfnun þar sem hún er
óæskileg, t.d. á vegum eða
við byggingar.
Skjólbelti eru gjarnan lögð
út í frjósamt ræktarland sem
er verðmæt auðlind og eðlilegt
að sjá eftir landinu. En líklegt
er að skjólbeltin bæti upp
tapið af landinu með aukinni
uppskeru í akrinum. Þannig
eykst hagkvæmni reksturins ef
uppskerumagn getur fengist af
minna landi.
Skjólbeltarækt hefur verið
stunduð víða um heim með
skipulögðum hætti vel á aðra
öld og er nærtækast að benda á
skjólbeltavæðingu Dana á jósku
heiðunum og í Miðvesturríkjum
Bandaríkjanna á ofanverðri
síðustu öld. Íslendingar hafa
stundað skjólbeltarækt að
einhverju marki í nokkra áratugi,
gjarnan í tengslum við skógrækt
á bújörðum og með stuðningi
úr ríkissjóði. Árangurinn
hefur verið misjafn, sumstaðar
sárgrætilega lítill en annarstaðar
framúrskarandi.
Vert er að hafa í huga nokkur
atriði til að árangurinn verði
sem bestur við skipulagningu og
ræktun skjólbelta. Mikilvægt er
að huga að þéttleika og að beltin
standi þvert á ríkjandi vindátt.
Viss endurskoðun á tegundavali
plantna og samsetningu þeirra
í skjólbeltum gæti leitt til þess
að auka vinsældir, endingu og
skilvirkni skjólbelta.
Takmarkað framboð hjá
plöntuframleiðendum á plöntu-
tegundum til skjólbeltaræktunar
getur vissulega verið hamlandi í
skjólvæðingu landsins, en með
vaxandi ræktun skjólbelta og
þar með aukinni eftirspurn ætti
framboð að aukast.
Skjólbelti þurfa umhirðu,
ekki er nóg að leggja þau út þó
að ítrustu leiðbeiningum sé fylgt
við plöntuval, gróðursetningu
og jarðvinnslu. Skjólbelti eru
gjarnan lögð út í frjósömu landi
þar sem gras getur kæft ungar
trjáplöntur og því er mikilvægt
að hirða um þær meðan þær vaxa
úr grasi. Til þess að uppvaxin
skjólbelti þjóni hlutverki sínu
getur þurft að klippa þau til svo
þau vaxi ekki úr sér. Skjólbelti
eru ekki byggð, þau eru ræktuð
og ræktun er starf sem þarf að
sinna af alúð.
Mikilvægt er að skjólbelti
virki sem best og hámarka
má virkni þeirra með því að
skipuleggja skjólbeltakerfi um
sveitir landsins sem skilvirkari
skjólaðgerð en ef skjólbelti
standa stök.
Skjólbeltavæðing sveitanna
fyrir landbúmað hefur ekki
verið tekin nógu föstum tökum
hérlendis. Slíkt kallar þó eftir
sameiginlegu átaki bænda
og ríkisins.
Ekki er ástæða til þess að ætla
að jákvæð áhrif skjólbelta séu
önnur hér á landi en annarsstaðar
og því ekki brýn þörf á rann-
sóknum á áhrifum þeirra svo
fremi að þéttleiki innan beltanna
og milli þeirra séu í samræmi við
skjólbeltafræðin. Frekar ætti að
kanna tegundaval og samsetningu
sem skila fljótsprottnum en ekki
síður endingargóðum skjólbeltum
með lágmarksviðhaldi.
Mikilvægast af öllu er þó
framkvæmdin, þ.e. að landið sé
unnið á réttan hátt, að útplöntun
sé á réttum tíma ársins (fyrir 15.
júní eða eftir 15. ágúst) og að
umhirðu sé rétt sinnt. Í Danmörku
er þetta unnið af sérstökum
verktökum sem skila verkinu af
sér að þremur árum liðnum þegar
beltin eru komin á legg.
Skjólbeltarækt eru órjúfan-
legur hluti stóraukinnar korn-
ræktar til þess að styrkja fæðu-
öryggi hér á landi.
Hugsanlega eru tækifæri í að
breyta lítt grónu undirlendi sem
annars skilar engu í afurðasama
kornaakra með öflugu
skjólbeltakerfi.
Samson Bjarnar Harðarson og
Hrannar Smári Hilmarsson.
Hrannar Smári
Hilmarsson.
Skjólbelti og korn
Samson Bjarnar
Harðarsson.
Bygg frá bændum í Laxárdal njóta góðs af skjólbeltum á Rangárvöllum.
Mynd / Þóroddur Sveinsson
Skráðu smáauglýsinguna þína á bbl.is