Heilbrigðisskýrslur - 04.12.1988, Blaðsíða 28

26
Samanburður á mengun við gjöf á heyi sem verkað hefur verið á
mismunandi hátt.
í töflu 3 er tekið saman f jöldi örvera og magn endótoxíns í sýnunum og
fóðurgildi heysins þ.e. magn heys sem þarf í hverja fóðureiningu.
Mengun við gjöf mældist mjög mismikil. Að meðaltali var fjöldi örvera
í loftsýnunum 0.16 x lO^/m^ (þ.e. rúmlega 0.1 miljarður í hverjum
rúmmetra lofts) og magn endótoxíns 3.10 ug/m3 (þ.e. rúmlega 0.003 mg í
hverjum rúmmetra lofts). Að meðaltali var fóðurgildi heysýnanna 1.85
kg/FE. í mengunarmælingum er algengt að niðurstöðurnar séu ekki
normaldreifðar heldur lognormaldreifðar. I>ví er í töflu 3 einnig tekið
geómetrískt meðaltal (GM) auk venjulegs meðaltals, sem þykir betri
mælikvarði við samanburð.
Pegar einstakar mæliniðurstöður eru skoðaðar virðist ekkert samband
vera á milli mengunar og lágs fóöurgildis. Þaó útilokar þó ekki að
samband sé þarna á milli því aðrir þættir geta haft afgerandi áhrif á
niðurstöðumar. T.d. hefur tegund fóðursins mikið að segja um
fóðurgildið og því erfitt að bera saman fóðurgildið annars vegar og
mengunina hins vegar. Aftur á móti virðist frekar vera samband á milli
fjölda örvera og magni endótoxíns. Margir þættir geta þó haft
afgerandi áhrif á niðurstöðumar. T.d. má nefna að endótoxín er mun
stöðugra (eyðist síður) en örverur og þannig getur magn endótoxíns
mælst mikið þó fjöldi örvera mælist lágur ef nokkur tími er liðinn frá
því örveruf jöldinn var í hámarki og fram til sýnatökunnar.
Greinilega kemur fram í meðaltölum í töflu 3 að gjöf á lausu þurrheyi
veldur mestri mengun, auk þess sati það hefur lægsta fóðurgildið. Þar
sem hér er um mjög fáar mælingar á fóðurgildi að rasða skal ékki gerður
frekari samariburður með það, en þessar niðurstöður eru þó ékki í
andstöðu við aðrar viðameiri mælingar á fóðurgildi. Minnst losnar af
örverum við gjöf á votheyi, en minnst af endótoxíni við gjöf á
rúlluvotheyi.
Hér er þó um meðaltal að ræða og ef litið er á dreifingu mæliniður-
staðnanna verður útkcman ekki eins eirihlít.
j