Heilbrigðisskýrslur - 04.12.1988, Blaðsíða 18

Heilbrigðisskýrslur - 04.12.1988, Blaðsíða 18
16 forþurrkun væri vænleg í votheysgerð og var alveg horfinn frá þvi aö verka vothey með því að láta hitna 1 því en það haföi verið viðurkennd aðferð til jafns við að fergja heyið strax og koma í veg fyrir hitamyndun. Hefur áhugi og reynsla Runólfs eflaust átt þátt i þvi að menn lögðu út á þá braut að fóðra búfé eingöngu á votheyi eins og nú tiðkast á Vestfjörðum og viðar. Runólfur skrifaði grein um votheysverkun 1947 (6). Bæði fyrr og siðar hafa ýmsir góðir menn hvatt til votheysverkunar i ræöu og riti þó að þeir séu ekki nefndir hér. Hvanneyringar hafa löngum verið þar i fararbroddi þó aö starfsmenn Búnaðarfélags Islands og Rannsóknarstofnunar landbúnaðarins hafi ekki látið sitt eftir liggja. Gallarnir á votheysverkuninni fóru smám saman að koma i ljós. Verkunin er vandasöm og fyrsta flokks vothey fæst ekki nema úr úrvals grasi eða grænfóðri. Misheppnist verkun getur tvennt gerst. a) Sýklar vaxa i heyinu og mestu tjóni veldur Hvanneyrarveikin illræmda (listeriosis) þó að aórar sóttkveikjur sjaldægfari geti orðið skepnum aö tjóni. R Hvanneyri hafði þessi veiki sýkt og drepið kindur i tið Halldórs Vilhjálmssonar og var veikin kennd við Hvanneyri og kölluð Hvanneyrarveiki. Páll A. Pálsson skrifaði grein 1970 (7) og leggur þar til að þessu nafni veröi haldið. I þessari grein er aö finna meðal annars þetta um sjúkdóminn: -Guðmundur Gislason kannaði hve margt fé fórst eóa veiktist af Hvanneyrarveiki i Strandasýslu. Var það um 2% af fénu. Þar fyrri utan veldur sýkin töluverðu tjóni vegna lambaláts. Sýkillinn hefur þar að auki verið staðfestur i hrossum, hænsnum og mönnum. Hann getur lifað i illa verkuðu votheyi og skemmdu þurrheyi. Miklu sjaldgæfara er að fé sýkist af þurrheysrekjum en votheyi þó að það komi fyrir. Samkvæmt athugun Guömundar Gislasonar varö Hvanneyarveiki vart i 57% þeirra hjarða sem fengu vothey en aðeins 1.4% þeirra sem ekki fengu neitt vothey. Þessi niðurstaða bendir ótvirætt til þess að fé sem fóðraö er með votheyi sé miklum mun hættara viö að fá Hvanneyrarveiki en þeim sem fá aðeins þurrhey-. b) Ef heyið gerjast ekki með mjólkursýrugerjun, loft hefur komist að heyinu, verður það daunillt og meingar allt úti og inni, mjólk sem annaö. Þar að auki veldur slikt hey súrdoða i kúm ef þær fá verulegt hlutfall af þvi og eru dæmi til aö bændur
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88

x

Heilbrigðisskýrslur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heilbrigðisskýrslur
https://timarit.is/publication/1524

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.