Heilbrigðisskýrslur - 04.12.1988, Side 31

29
I þvx tilviki sem mælingar voru framkvæmdar þegar læknir taldi að
bóndi hefói veikst vegna mengunar við heygjöf kan ekki fram meiri
mengun en almennt í öðrum mælingum. (Fjöldi örvera: 0,01 x lO^/m^,
magn endótoxíns 0,21 ug/m^) BÓndinn sjálfur taldi ekki vera neitt
samband á milli vinnu við heygjöf og að hann vitjaði lasknis.
Af framansögðu er ljóst að mengun við gjöf á votheyi og rúlluvotheyi
er miklu minni en við gjöf á lausu þurrheyi. Erfitt er að bera saman
gjöf á bundnu þurrheyi og heyi verkað á annan hátt þar sem f jöldi
örvera er lítill, en magn endótoxíns er mikið.
Ástæðan fyrir því að einu sýni er sleppt sem tékið var við gjöf á
votheyi er sú, að á meðan á sýnatckunni stóð var einnig unnið við að
kasta frá ónýtu heyi, en í öllum öðrum tilvikum var einungis unnið við
gjöf á a.m.k. sæmilega verkuðu heyi. Þetta bendir þó til þess að ef
verkun heysins mistekst getur mengun við gjöf orðið mjög mikil.
Þessar mælingar sýna ekki hvað mikið af örverum eru í heyinu, heldur
hvað mikið losnar við gjöf. Áhugavert væri að rannsaka hvort samband
sé á milli þessara þátta, en erlendis hefur kcmið í ljós aö sumar
tegundir örvera losna auðveldar út í andrúmsloftið en aórar.
Eins og fram hefur komið getur mengun við gjöf á lausu þurrheyi verið
mjög mismikil. Þar sem þetta er mjög algeng heyverkunaraðferð þyrfti
að rannsaka betur hvað þaó er sem veldur mesti menguninni t.d. hvort
þaó eru ákveðin vinnubrögð, ákveðnar aðstæður o.s.frv.
Á meðan mengunin er eins og hér hefur kcmið fram er nauðsynlegt að
nota grímur við heygjöf. Þar sem einfaldar pappagrímur sía einungist
mjög gróft ryk frá (síuflokkur Pl) veita þær takmarkaða vörn. Velja
ætti því betri öndunargrímur með lágmarks síunarhæfni í flokki P2 eða
P3 eins og t.d. svokallaðir loftræstihjálmar (airstream-hjálmar).