Fréttablaðið - 26.11.2022, Síða 80

Yrsa Þöll Gylfadóttir er fjöl-
hæfur höfundur sem skrifar
jöfnum höndum fyrir börn
og fullorðna. Þessi misserin
skrifar hún fyrir nýjustu
lesendurna bókaflokkinn
Bekkurinn minn sem hefur
notið mikilla vinsælda.
„Ég ætlaði í sjálfu sér ekki að skrifa
barnabækur, ég var alltaf bara í
skáldsögunum og maðurinn minn
sá um barnabækurnar á okkar
heimili. En svo var elsta barnið
mitt sjö ára og þá fann ég að það
vantaði meira efni fyrir einmitt
þetta stig í lestrarkunnáttu barna,
fyrir nýlæsu börnin en ekki algjöra
byrjendur,“ segir Yrsa Þöll.
„Við bjuggum úti í Svíþjóð á
þeim tíma og þar var einmitt að
finna svo margar bækur fyrir þetta
stig, vandaðar og skemmtilegar
bækur á einföldu máli, þar sem
setningarnar eru ekki of langar,
þar sem flottar og margar myndir
styðja við textann og sem nýlæst
barn ætti að geta klárað á einu
kvöldi.
Fljótlega eftir að fyrstu bæk-
urnar komu út komu fyrirspurnir
um hvort við gætum líka gert enn
þá léttari bækur með verulega
knöppum texta en samt skemmti-
legar. Og þá urðu til laufléttu
útgáfurnar, sem eru í grunninn
sömu sögur, nema í enn þá færri
og einfaldari orðum og styttri
setningum.“
Iðunn Arna er meðhöfundur
Yrsu og myndlýsir bækurnar um
Bekkinn minn. „Ég er einstaklega
ánægð með myndirnar, þær eru
í stíl sem passar efninu og bók-
unum vel og svo gæti samstarfið
ekki verið betra, Iðunn nær alltaf
að sjá söguheiminn fyrir sér og
bæta einhverju við. Við hittumst
og skissum upp bækurnar, opnu
fyrir opnu og það er svo gaman að
upplifa það að skapa með öðrum,
nokkuð sem ég hef ekki þekkt
hingað til.“
Yrsa segir myndir skipta gríðar-
lega miklu máli í barnabókum.
„Þær styðja við textann og auka
lesskilninginn og oft segja þær
líka eitthvað meira eða annað en
textinn og dýpka þannig söguna.
Myndir eru svo stór hluti af okkar
menningu og loksins er fólk farið
að átta sig á því að það er eitthvað
til sem heitir myndlæsi og að
myndir í bókum eru ekki lítilvægt
skraut heldur mikilvægur hluti af
bókinni og upplifun lesandans.
Ef ekki væru svona flottar myndir
í mínum bókum efast ég um að
mörg börn hefðu áhuga á að lesa
þær.“
Nýjasta bókin í bókaflokknum
heitir Jólaleikritið og fjallar um
Unni Leu sem skrifar og leikstýrir
jólaleikriti bekkjarins ásamt því
að leika aðalhlutverkið. „Unnur
er mjög metnaðarfull, einum of
eiginlega, og hún sér í hillingum að
fá jafnvel Grímuverðlaunin fyrir
verkið. En auðvitað verður raunin
önnur og hún þarf að bíta í það
súra epli að það verður ekki allt
eins og hún sá fyrir og að mögu-
lega sé ekki alltaf best að stjórna
með harðri hendi. Ég skrifaði ein-
mitt sjálf jólaleikritið í skólanum
mínum þegar ég var í sjötta bekk,
minnir mig. Ég held samt ekki að
ég hafi verið svona metnaðarfull
og kröfuhörð, bara mátulega.“
Yrsa segir mikilvægt fyrir börn
að lesa alls konar skemmtilegar
bækur, hvort sem um er að ræða
raunsæjar bækur eða ævintýra-
bækur en viðurkennir að Bekkur-
inn minn sé stílaður á að höfða til
barna með vísunum í raunveru-
leika þeirra sjálfra.
„Sem barni þótti mér afskap-
lega gaman að lesa um líf krakka
í mínum samtíma, sem voru að
ganga í gegnum það sama og ég. Og
þegar maður les um eitthvað sem
maður þekkir vel, sem maður taldi
sig jafnvel vera einan um að pæla í,
því það er svo lítið og ómerkilegt,
en les svo um það í bók, þá verður
það allt í einu svo merkilegt.“ n
Skemmtilegar sögur á einföldu máli
Yrsa Þöll Gylfadóttir skrifar bókaflokkinn Bekkurinn minn fyrir nýlæs börn
sem þurfa bæði skemmtilegar og viðráðanlegar bækur. fréttablaðið/stefán
Kristín Björg Sigurvinsdóttir
skrifaði sína fyrstu bók
þegar hún var þrettán ára.
Eftir mörg ár í skúffu rataði
handritið til Bókabeitunnar
og nú er komin út önnur
bók í þríleiknum um Dóttur
hafsins.
„Sagan fjallar um Elísu, sem er
unglingur á Vestfjörðum,“ segir
Kristín Björg. „Eitt kvöldið þegar
hún og vinkona hennar eru að
vinna skólaverkefni rekast þær
á gamla heimild sem fjallar um
konu sem hvarf í hafið fyrir
mörgum árum. Þetta sama kvöld
heyrir Elísa undarlega tónlist
berast frá hafinu sem leiðir hana
niður í fjöru og ofan í undirdjúpin
þar sem hún dregst inn í hörku-
spennandi atburðarás.
Í fyrstu bókinni, Dóttir hafsins,
uppgötvar aðalsöguhetjan Elísa
að hún hefur mikinn vatnamátt. Í
Bronshörpunni fá lesendur áfram
að fylgjast með henni, en sögu-
sviðið færist úr djúpum og köldum
sjónum yfir á nýjan og framandi
stað. Ári eftir ævintýrið í hafinu
er Elísa stödd í ókunnugum heimi
þar sem hún kynnist fjórum
ungmennum sem hafa svipaða
töfrakrafta og hún; loft, jörð, eld
og orku. Þau eru kölluð gæslu-
menn grunnefnanna og hafa verið
kölluð saman til að bjarga íbúum
Renóru.“
Hún var þrettán ára þegar hún
skrifaði Dóttur hafsins og fjórtán
þegar hún skrifaði Bronshörpuna.
„Ég skrifaði lítið í menntaskóla og
á háskólaárunum og það var ekki
fyrr en ég var búin að vinna sem
lögfræðingur í nokkur ár að ég
rekst af tilviljun á gamla handritið
að Dóttur hafsins í tölvunni. Þegar
ég las það aftur kom það mér svo
skemmtilega á óvart að ég ákvað
að endurskrifa bókina en byggja
á hugmyndunum úr uppruna-
lega handritinu. Stuttu eftir það
vatt ég mér beint í að endurskrifa
Bronshörpuna en ég átti ekki
nema örfáar blaðsíður skrifaðar úr
síðustu bókinni. Það var því svo-
lítið fyndið að setjast niður með
tómt skjal, þegar kom að þriðju
bókinni, í staðinn fyrir að endur-
skrifa gamalt handrit.“
Hún segir fantasíuáhugann ekki
hafa dvínað síðan hún var ungl-
ingur. „Ég átti erfitt með lestur
sem barn en það breyttist allt
þegar ég kynntist fantasíunum.
Þær gjörbreyttu lífi mínu, ekki nóg
með að ég varð fluglæs á mettíma
heldur gáfu bækurnar mér svo
mikið og fóru með mig á ótrúleg-
ustu staði. Þar var á þessum árum
sem brennandi áhugi á sögum
kviknaði, nógu sterkur til þess að
ég vildi leggja skrifin fyrir mig í
framtíðinni.“
Kristín Björg var tilnefnd til
Íslensku bókmenntaverðlaunanna
fyrir Dóttur hafsins og segir það
hafa haft mikil áhrif á sig. „Það
var algjör draumur! Þetta var svo
mikill heiður og ég er svo þakklát.
Ég gleymi ekki deginum þegar
ritstjórinn minn bað mig um að
koma við hjá Bókabeitunni og
árita bækur en þegar ég kom rétti
hún mér bunka af tilnefningar-
límmiðunum í staðinn. Ég man
eftir að heilinn á mér fraus eitt
augnablik áður en ég gargaði af
gleði.“
Kristín Björg segist vera með
ýmislegt í skrifum. „Dulstafa-
bækurnar verða alla vega þrjár.
Þetta er í raun tvíleikur inni í
þríleik þar sem Dóttir hafsins er
forsagan og svo eru næstu tvær
bækur samfelld saga. Bronsharpan
er því glænýtt ævintýri svo það
þarf ekki að vera búið að lesa
fyrstu bókina til að hafa gaman
af annarri bókinni. Síðan finnst
mér mjög freistandi að skrifa for-
sögur hinna unglinganna sem við
kynnumst í Bronshörpunni. En
ég er líka spennt að fara í eitthvað
glænýtt sem hefur ekki haft alveg
jafnlangan aðdraganda.“ n
Byggir á handritum sem hún skrifaði þrettán ára
Kristín Björg var aðeins þrettán ára þegar hún skrifaði handritið að sinni fyrstu bók en framhaldið kemur út í ár.
fréttablaðið/ernir
Myndir í bókum
eru ekki lítilvægt
skraut heldur mikil-
vægur hluti af bókinni og
upplifun lesandans.
Yrsa Þöll Gylfadóttir
Þegar ég las það
aftur kom það mér
svo skemmtilega á óvart
að ég ákvað að endur-
skrifa bókina en byggja á
hugmyndunum úr
upprunalega handritinu.
Kristín Björg Sigurvinsdóttir
10 kynningarblað 26. nóvember 2022 LAUGARDAGURBók ameSSa