Veiðimaðurinn - 01.04.1987, Side 46

veita bæri erfðaefni. Þessar ályktanir
(37-45), voru samþykktar af Allsherjar-
þinginu árið 1973.
Á grundvelli þessarar samþykktar var
sett á laggirnar norræn nefnd embættis-
manna um umhverfismál, og 1976 kom
Carlsbergskýrslan um „varðveislu erfða-
efna náttúrunnar“.
1978 var haldin samnorræn ráðstefna í
Finnlandi um genabanka. Á þessari ráð-
stefnu kom fram tillaga um að geyma villta
laxastofna sem þóttu hafa einginleika er
bæri að varðveita.
Mikilvægt skref í varðveislu stofna var
ráðstefna sú sem haldin var á vegum FAO
og UNEP 1983. Þar voru settar fram vinn-
ureglur um hvernig staðið skyldi að varð-
veislu erfðaefna.
Við getum leyft okkur að efast um gildi
þess að varðveita húsdýrastofna, enda eru
þeir mannanna verk hundrað ár aftur í tím-
ann.
Stærðargráðan er hins vegar allt önnur
þegar kemur að náttúrulegum stofnum og
varðveislu þeirra. Hér erum við að tala um
eiginleika sem tekið hefur þúsundir ára að
byggj3 uPP- jakt og Fiske> nr Ui 1986
Þýðing: Jón Kristjánsson.
Harald Skjervold
Innf lutningur laxaseiða er
ógnun við norska laxastofna
Við sáum í fyrri grein hvernig náttúran
hefur getað þróað sérstaka laxastofna sem
henta viðkomandi vatnasvæði. I þessari
seinni grein skulum við líta nánar á nokkur
atriði þar sem aðgerðir af manna völdum
geta truflað eða jafnvel eyðilagt þessa stað-
bundnu stofna (hugtakið ,,staðbundinn“
er hér notað um stofn hvers staðar, en ekki
um hvort fískur gangi til sjávar eða ekki).
Hér í Noregi er búið að gera ýmislegt
allra síðustu ár sem hefur bein eða óbein
áhrif á laxastofna ánna. Hið helsta er:
A. Tilkoma sjókvíaeldis
Þessi atvinnugrein byggir að mestu til-
veru sína á laxi, nánar tiltekið Atlantshafs-
laxi (Salmo salar). Vegna hinna miklu um-
svifa sem orðin eru í laxeldinu meðfram
norsku strandlengjunni hefur verið erfitt
að koma í veg fyrir að fiskur slyppi úr kví-
um og leitaði, þegar þar að kæmi, upp í ár
meðfram sttöndinni til hrygningar. Áhrif
flóttafísks úr eldisstöðvum eru ekki ein-
göngu háð fjölda þeirra fiska sem ganga
upp í árnar, heldur að sjálfsögðu hversu
erfðafræðilega frábrugðnir þeir eru þeim
fiskum sem þeir blanda blóði við.
Fiskeldið notar ýmsar þær aðferðir sem
geta valdið miklum erfðabreytingum í
náttúrulegum laxastofnum. Hér mánefna:
1. Innflutningur á gönguseiðum frá
útlöndum
Seinustu ár hefur verulegt magn göngu-
seiða verið flutt inn frá útlöndum til fisk-
42
VEIÐIMAÐURINN