Læknablaðið - 01.07.2022, Blaðsíða 54

374 L ÆKNABL AÐIÐ 2022/108
Fyrir síðustu alþingiskosningar bar öll-
um flokkum sem buðu fram saman um
að heilbrigðismálin væru efst á blaði.
Skoðanakannarnir síðustu árin hafa leitt
í ljós að almenningur í landinu setti þau í
fyrsta sæti.
Ekki minnkaði áherslan á þau mál í
COVID-faraldrinum og afleiðingum hans.
Um þetta var meðal annars kosið. En hvað
svo? Nýr heilbrigðisráðherra var skipaður
og öllum bar saman um að þar færi hinn
mætasti maður. Hann þótti líka fara vel af
stað. Fljótlega kvað hann upp úr með að
styrkja þyrfti allar stoðir heilbrigðiskerf-
isins, jafnt hið opinbera sem einkarekna.
Var það í góðu samræmi við áherslur
hans flokks sem gekk vel í kosningunum.
Þar var ekki síst tekið fram að efla
þyrfti heilbrigðisþjónustu á landsbyggð-
inni.
Ég held að flestum hafi þótt þetta mjög
skynsamleg nálgun og bundu vonir við
að nú yrði stefnubreyting.
En hvað hefur síðan breyst? Ekki mik-
ið enn sem komið er. Vandi Landspítala
hefur verið í stöðugri umræðu og að sjálf-
sögðu tekið mikinn tíma og orku.

L I P R I R P E N N A R
Hugleiðingar um heilbrigðismál
Gizur Gottskálksson
hjartalæknir
En heilbrigðisþjónustan verður ekki
löguð eingöngu á Landspítala þótt hann
gegni mikilvægu hlutverki í kerfinu. Nýta
þarf allar stoðir heilbrigðiskerfisins eins
og reyndar hinn nýi ráðherra nefndi í
upphafi.
En á hverju stendur?
Af einhverjum ástæðum hefur ekki
verið samið við sjálfstætt starfandi sér-
fræðinga í fjögur ár.
Viðræður samninganefndar þeirra við
Sjúkratryggingar Íslands hafa verið mála-
myndaviðræður og lítill samningsvilji
komið fram. Samningsleysið heldur því
áfram og er farið að skaða starfsemina.
Nýliðun er afar lítil og að óbreyttu mun
þessi þjónusta dragast saman.
Getur það verið stefna heilbrigðisyfir-
valda?
Til sjálfstætt starfandi sérfræðilækna
eru um 500.000 komur á ári. Hvert eiga
þessir sjúklingar að leita? Auka vanda
Landspítala sem er ærinn fyrir? Að ein-
hverju marki að leita til heilsugæslunnar?
Heilsugæslan virðist ekki aflögufær.
Víðast tekur daga og vikur að fá tíma þar.
Sérfræðiþjónusta á landsbyggðinni er svo
annar kapítuli. Hana þyrfti að bæta og
auka.
Setja þarf markmið um hvaða þjónustu
skal veita í heimabyggð. Síðan að fjár-
magna og byggja upp. Hingað til hefur
verið nánast handahófskennt hvaða þjón-
usta er veitt og hefur byggst á einstak-
lingsframtaki frekar en opinberri stefnu.
Það hefur ríkt skömmtunarkerfi til heil-
brigðisstofnana og þegar leitað hefur verið
eftir auknu fjármagni á rökstuddan hátt
hefur því oftast verið synjað. Betra hefur
þótt að senda sjúklinga til Reykjavíkur en
að sinna því sem hægt er í heimabyggð.
Nú er spurningin: Hver ræður? Ráðherra
heilbrigðismála eða einhver í kerfinu?
Þessi atriði sem ég hef hér nefnt eru í
góðu samræmi við stefnu hans.
Er ekki best að byrja að hrinda henni í
framkvæmd?