Læknablaðið - 01.07.2022, Blaðsíða 21

L ÆKNABL AÐIÐ 2022/108 341
R A N N S Ó K N
Tafla II. Tannheilsa og lífsgæði í tengslum við lengd búsetu íbúa á heimilinu (N=60), meðaltal ± staðalfrávik,
hlutfall (%).
Lífsgæðakvarðar Tími búsetu N Meðaltal ± staðalfrávik % p-gildia
OHIP–49 < 1 ár 27 33,3 ± 20,3 0,159
1 ár eða lengur 33 40,6 ± 19,6
Færniskerðing < 1 ár 27 9,0 ± 5,8
11,6 ± 5,7
0,056
1 ár eða lengur 33
Líkamleg óþægindi < 1 ár 27 5,4 ± 4,6
6,1 ± 3,8
0,507
1 ár eða lengur 33
Sálræn óþægindi < 1 ár 27 5,4 ± 4,2
4,8 ± 3,6
0,499
1 ár eða lengur 33
Líkamlegar hömlur < 1 ár 27 7,7 ± 6,2
10,8 ± 6,2
0,061
1 ár eða lengur 33
Sálrænar hömlur < 1 ár 27 2,1 ± 2,6
2,5 ± 2,5
0,513
1 ár eða lengur 33
Félagslegar hömlur < 1 ár 27 0,9 ± 1,4
1,6 ± 2,3
0,158
1 ár eða lengur 33
Höft eða fötlun < 1 ár 27 2,7 ± 2,6
3,3 ± 3,3
0,471
1 ár eða lengur 33
Tannheilsa p-gildib
DFMT 28 – tannátustuðullc < 1 ár 27 (48,1) 0,148
1 ár eða lengur 33 (66,7)
Munnþurrkur (mjög oft) < 1 ár 27 (74,1) 0,881
1 ár eða lengur 33 (75,8)
Slímhúð (eðlileg) < 1 ár 27 (81,5) 0,768
1 ár eða lengur 33 (84,4)
Þarfnast tannlæknaþjónustu < 1 ár 27 (51,9) 0,028
1 ár eða lengur 33 (78,8)
Til tannlæknis < 1 ár 27 (48,0) 0,113
1 ár eða lengur 33 (68,8)
Með heilgóm < 1 ár 27 (29,6) 0,087
1 ár eða lengur 33 (51,5)
Tannheilsa (góð) < 1 ár 27 (50,0) 0,221
1 ár eða lengur 33 (40,6)
Skýringar: aT-próf tveggja óháðra úrtaka. bKí-kvaðrat próf. cDMFT 28: Allar 28 tennur eru skemmdar, fylltar eða tapaðar.
(85,5 ára, ± 5,6 ár) heldur en íbúa á heimili B (88,2 ára, ± 5,8 ár) og
fleiri konur (61,6%) en karlar tóku þátt í rannsókninni, sjá töflu I.
Niðurstaða skimunar á munnheilsu
DMFT-stuðull allra þátttakenda, sem lýsir fjölda skemmdra, tap-
aðra eða fylltra tanna, var á bilinu 12-28, einn einstaklingur skar
sig úr með bestu tannheilsuna, eða 16 heilar tennur. Meðaltals
DMFT var 25,7 (± 3,3) sem telst vera hátt og bendir til þess að út-
breiðsla munnkvilla sé algeng í þessum hópi (karlar 25,5 ± 3,9,
n=28; konur 25,8 ± 2,9, n=45). Meirihluti tanna hafði tapast en 32,5%
tanna var til staðar hjá þátttakendum (karlar 30,1%; konur 33,4%),
af tönnunum voru 9,4% heilar en aðrar voru viðgerðar (20,7%) eða
með tannskemmd (2,4%). Að meðaltali voru um 9 tennur til staðar
í munni þátttakenda (karlar 8,7 ± 9,9 tennur; konur 9,4 ± 9,2 tennur).
Algengast var að íbúar væru með heilgóm í efri kjálka (60,3%;
n= 44), tennur og föst tanngervi (31,5%; n=23) og parta (8,2%; n=6).
Tafla V í viðauka sýnir fjölda tanna og algengustu tanngervi í báð-
um kjálkum meðal þátttakenda.
Skoðun tannlæknis á ástandi munnheilsu sýndi að meirihluti
allra þátttakenda (67,1%; n=49) þurfti á tannlæknisþjónustu að
halda (tannhreinsun, skemmdir, brotnar tennur, tannhalds- eða
tannholdsbólga, þarf tanngervi, tannsteinn, aðrir munnkvillar). Í
sjálfsmati íbúa (n=70) á eigin tannheilsu reyndist meirihluti (88,6%,
n=62), það er jafn margir, meta tannheilsu sína góða (44,3%) eða