Arkitektúr og skipulag - 01.03.1989, Side 21

Garðabær.
fjölbreytilega útiveru sumar sem vetur. Aldrei verður þó hjá því
komist að móta hluta þessara svæða fyrir ákveðna notkun, eins og t.d.
íþróttasvæði, stofnanalóðir, leiksvæði og skrúðgarða, en það eykur
líka nauðsynlegan fjölbreytileika.
Þeir sem vinna að skipulagi og hönnun útivistarsvæða hafa það
ómeðvitað að meginmarkmiði með vinnu sinni að gera góðu daga
sumarsins betri, þessa tiltölulega fáu og yfirleitt svölu sólskinsdaga,
þegar herslumuninn vantar á að maður geti gengið um í stuttbuxum
og hlýrabol. Við gerum hvað við getum til að hækka hitastigið um
nokkrar gráður og minnka vindhraðann um einhverja hnúta. í þeim
tilgangi sköpum við rými, t.d. með hjálp gróðurs og landslagsforma,
sem snúa móti sól og undan vindi.
En sumarið er stutt og veturinn langur. Það er þvíekki síður mikilvægt
að vinna út frá þeim forsendum sem vetrinum fylgja, eins og t.d.
skammdegi, snjór, krap, frost/þíða og skafrenningur.
Vetrarnot af útivistarsvæðum. Notkunargildi opins svæðis
er ekki eingöngu mælt út frá því hve margir njóta þar útivistar. Það
getur allt eins verið nauðsynlegt uppbrot í annars samfelldri byggð,
þar sem útsýnis nýtur og gróður og landslag gleður augað í síbreytilegri
myndasýningu árstíðanna. Ekki verður þó farið dýpra í slíkar
hugleiðingar að sinni, heldur lögð áhersla á sjálfa útiveruna. Aðstaða
til iðkunar hinna hefðbundnu vetrarleikja er auðvitað fyrst og fremst
háð veðri, en landslagsmótun og viðhald aðstöðunnar hefur líka sitt
að segja. Allt krefst þetta markvissrar stefnu í umhverfismálum
bæjarfélaga.
Sleðabrekkur. Sú tíð er liðin að eftir fannfergi var sett skilti efst
og neðst íbröttustu götumar, þar sem stóð „SLEÐAGATA”. Hættumar
í umferðinni eru það miklar, að þessi iðkun fer beint inn á
útivistarsvæðin.
Þar sem landhalli er til staðar, sér snjórinn um það sem til þarf til þess
að gera sleða-eða skíðabrekku, og tjamirfrjósaog verðaað skautasvelli.
: ■ ■ ' ' ' -" . : : :
Laugamesskóli.
í skipulagsvinnu er mikilvægt að gera sér grein fyrir hvar þessi
aðstaða er fyrir hendi, því í ákveðnum bæjarhlutum er hún alls ekki
til staðar. Þangað er hægt að beina uppgrefti af byggingarsvæðum og
búa til litlar sleðabrekkur og tjamir.
Hólarnir þurfa ekki að vera háir, einungis brattir efst og með góðu
undirlendi neðan við. Til þess að fá sem mest not af slíku svæði, þarf
að grípa snjóinn og halda í hann, t.d. með skjólmyndun af gróðri,
landslagi og girðingum. Notkunartíma skíðabrekknanna má lengja
með því að flytja í þær snjó af götum og gangstéttum.
Ski&agöngubrautir. Á gönguskíðum má komast hratt yfir,
upplifa landslag í vetrarham og iðka líkamsrækt. Aðalstígakerfi um
útivistarsvæði bæja ættu því að gefa kost á slíkri iðkun. Til þess eru
þó sjálfir stígamir ekki vel fallnir, grasræma beggja vegna við þá er
mun betri. Á gras þarf mun minna föl en á annað yfirborð, til þess að
hægt sé að ganga á skíðum. Hér kemur einnig til kasta þeirra sem
annast útivistarsvæðin. Troðnarbrautirauðveldagönguna, og þannig
má leiða fólk um landslagið á skemmtilegastan hátt.
Á snjóruðningsuppdrætti bæjarfélaganna mætti bæta inn áætlun fyrir
lagningu göngubrauta.
Skautasvell. Fyrir ekki mörgum árum var iðandi mannhaf á
skautum á öllum frosnum tjömum í þéttbýli. Sú sjón verður æ
sjaldgæfari.og rnárckjaýmsarástæður fyrir því, t.d. fleiri möguleikar
á frítímaiðju og auknar kröfur til allrar aðstöðu. Það er eftirsjá á þessu
vetrarmannlífi og þvífreistandi að endurvekja það. Skautasvell þurfa
sitt viðhald, snjómokstur, fægingu og vatnsúðun. Aðstöðu má bæta
með lýsingu, afdrepi og skógeymslum. Sé ekkert náttúrulegt vatnsborð
til staðar, sem nýst getur sem skautasvell, er auðvelt að úða vatni á
malbikaða velli í frosti.
Sparkvellir og leiksvæbi. Einsogáðurkomframerekkialltaf
dæmigert vetrarveður hér á vetuma, en í þess stað umhleypingar með
krapmyndun. í þannig tíðarfari er veðrið oft gott, en færðin slæm.»»
19
ARKITEKTÚR OG SKIPULAG