AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.12.1996, Page 58

í heimi hraðfara breytinga þar sem við verðum í vax-
andi mæli öðrum þjóðum háð og tengd, er nú hins
vegar óhjákvæmilegt að líta lengra fram á veginn.
Þekking og færni verður í vaxandi mæli undirstaða
framfara I stað náttúruauðlinda og handafls. Myndun
mannauðs tekur hins vegar langan tíma og hann
nýtist ekki nema í samhengi við þá alþjóðavæðingu
viðskipta-, menningar- og stjórnmálasamskipta sem
nú gengur yfir. Hún tekur á sig margvíslegar myndir
og gerir þjóðir innbyrðis háðar með áður ófyrirsjáan-
legum hætti. Mikilvægt er að skilja þau áhrif og tengsl
sem best; helst að sjá þróun þeirra fyrir og geta
brugðist við þeim í tíma.
Öll hugsum við um hið ókomna. Með fræðslu, um-
ræðum og athugunum á gangi mála geta menn gert
sér skýrari mynd af því sem verða mun, reynt að
koma í veg fyrir hið óæskilega og búið sig undir að
grípa tækifæri sem bjóðast.
VERKEFNI Á DAGSKRÁ
Meðal viðfangsefna sem telja má brýnt að brjóta til
mergjar eru eftirfarandi:
■ Leiðir til haldbærrar eða sjálfbærrar þróunar, félags-
legra framfara, hagvaxtar og nýtingar náttúruauð-
linda án þess að sólunda þeim og án varanlegs tjóns
fyrir umhverfi og vistkerfi mannsins.
■ Framtíð velferðarþjóðfélagsins og jafnvægi milli
óska um félagslegt öryggi og jafnan aðgang að
menntun og heilbrigðisþjónustu að teknu tilliti til
kostnaðar og réttlátrar dreifingar hans á þjóðfélags-
hópa og kynslóðir.
■ Andleg heill og hamingja ungra sem aldinna í um-
róti hraðfara breytinga í þjóðfélagi sem knúið er áfram
af sjálfsbjargarvilja og einstaklingshyggju, en hefur
einnig ríka þörf fyrir samkennd og samheldni.
■ Framtíð þjóðríkis og þjóðernisstefnu, svo og öryggis
þjóða í heimi vaxandi alþjóðahyggju, samkeppni og
hagsmunatengsla milli þjóða og milli heimshluta og
menningarsvæða.
Að baki viðfangsefnum sem þessum liggja fjölmargar
spurningar sem geta verið siðferðilegar, efnahags-
legar, huglægar og efnislegar. Svörin við þeim eru í
ríkum mæli háðar gildismati sem og góðri greiningu
á staóreyndum mála.
Framtíðarstofnunin hyggst á næstunni skipuleggja
málþing og ráðstefnur um málefni sem tengjast
ofangreindum spurningum og mun leita samvinnu
við innlenda og erlenda aðila í því efni.
Eitt fyrsta verkefnið var nýleg ráðstefna um hlutverk
íslands í því að marka tímamótin árið 2000 og vekja
um leið athygli á mikilvægustu málefnum mannkyns
á nýju árþúsundi. Ráðstefnan var haldin í samvinnu
við umhverfisráðuneytið og Millenium Institute í
Bandaríkjunum og dró að sér fjölda erlendra gesta
sem voru á einu máli um mikilvægi og sérstöðu
íslands til að draga athygli að mikilvægum framtíðar-
málum vegna sögu þess, staðsetningar og þjóð-
félagsgerðarinnar, þ.á m. smæðar, en sterkrar lýð-
ræðishefðar og vopnleysis. Á næstunni verður unnið
úr niðurstöðum ráðstefnunnar og tillögur sendar
ríkisstjórn til ákvörðunar.
Á komandi vetri verða skipulagðir fyrirlestrar, m.a.
um skattamál og réttlæti milli þjóðfélagshópaog kyn-
slóða; um siðfræðileg vandamál heilbrigðisþjónustu;
um nýtingu hálendisins og gildi ósnortinnar náttúru;
um landgræðslu og náttúruvernd, o.m.fl.
í lok mars á næsta ári gengst Framtíðarstofnun svo
fyrir fyrsta norræna málþinginu um framtíðarrann-
sóknir þar sem vísindamenn og áhugasamir einstakl-
ingar úr ýmsum þjóðfélagshópum munu annars veg-
ar ræða aðferðir framtíðarrannsókna og hins vegar
framtíð norrænna velferðarþjóófélaga. Málþingið
verður skipulagt í samvinnu við norrænar fram-
tíðarstofnanir og aðila sem stunda framtíðarrann-
sóknir á hinum Norðurlöndunum og verður þingið
jafnframt svæðisráðstefna undir hatti Heimssam-
bands framtíðarfræða (World Future Studies Federa-
tion) og verður því sótt af fólki víða að úr heiminum.
Þingið verður haldið í Norræna húsinu og nýtur stuðn-
ings norrænna sjóða og stofnana svo og velvildar
sendiráða allra Norðurlandanna í Reykjavík.
Hvað frekar gerist er enn óráðið en er að sjálfsögðu
háð þeim viðtökum sem starf stofnunarinnar fær.
Vonandi getur stofnunin staðið undir þeim vænting-
um sem fram komu í húsfylli á kynningarfundi Fram-
tíðarstofnunarinnar í Norræna húsinu 4. september
sl. ■
56