AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.04.1997, Blaðsíða 41

Kjörorö ráðtefnunnar var tileinkað borginni, vexti
hennar og einkennum. Þrátt fyrir mikinn mun milli
einkenna landa og séreinkenna landssvæða þá
var mörgum arkitektum umhugað um að stuðla að
mannlegum samskiptum jarðarinnar í ört vaxandi
borgum sem á hinn bóginn verða til í hinum ört
minnkandi heimi. Á hinum almenna vettvangi þá
venst notandinn á að koma boðum til skila á sek-
úndubrotum og hinir margvíslegu boðberar verða
að sjálfsögðum hlut. Dæmin eru: sími, bréfsími,
fjarstýrður sími, heimilistölvan, rafpóstur og Inter-
net svo aðeins nokkur séu nefnd. Vegalengdirnar
verða alltaf styttri með tilkomu fjarstýrðra tækja en
þau um leið breyta samskiptum manna. Tíma-
skynjun verður önnur og gildi fjarlægða þá um leið.
En þrátt fyrir að við getum ferðast milli Evrópu og
Bandaríkjanna á fáeinum klukkustundum og
tengst Asíu á nokkrum sekúndum þá höfum við
okkar venjur, eins og Hans Kolhoff komst að orði,
sem við höldum í. Við þurfum á því að halda að fá
okkur kaffi og spjalla við fólk, sofa í rúmi og njóta
friðsældar náttúrunnar.
Valdahópar, valdaskipti, hagfræði, fjölmiðlar,
stjórnmálamenn, arkitektar - hvað/hverjir hafa yfir-
höndina við myndun borgarinnar/samfélagsins?
Greinilegt var að arkitektarnir sem tóku þátt í ráð-
stefnunni sáu fyrir sér hlutverk í því verki. Margir
hverjir álitu lausn vera í því að taka tillit til grunn-
gerðar borgarinnar sem íbúarnir einkenndu sig við
og vega á móti þeim öru tjáningarleiðum sem íbú-
arnir veldu sjálfir. Hugsanleg leið var að örva til-
finninguna um sameiginleg einkenni, eins og til
dæmis að búa saman í sama hverfinu, eiga sér
sameiginlegan fundarstað og svo framvegis. Með
þetta í huga sér arkitektinn sjálfan sig í hinu mann-
lega hlutverki sem þýðir það að hann verður að
kunna skil á hinum mörgu sviðum sem falla undir
atferli mannsins.
Til þess að krydda aðeins umfjöllunina um hlutverk
arkitektsins þá ber að nefna grein eftir Katerinu
Ruedi sem er nýskipuð prófessor og stýra arki-
tektaskólans við háskólann í lllinois, Chicago
(Chicago Circle). í greininni „Beyond the building
site“, sem birtist í breska blaðinu Building Designí
júní síðastliðnum, fjallar hún um ný tengsl arki-
tektaskóla og arkitekta sem verða að eiga sér stað
vegna breyttra þjóðfélagsaðstæðna. Þar gerir hún
skil þeim breyttu högum arkitektsins sem gera
hann ekki lengur bundinn við það eitt að fást við
hús og aðrar byggingar. Með aðstoð arkitekta-
skóla getur svið arkitekta breikkað og þeir geta
tekið þátt í öðrum starfssviðum. Sem dæmi höfum
við: húsagerðahönnunar-arkitektjóðahönnunar-
arkitekt,innanhússhönnunar-arkitekt,kvikmynda-
gerðarmanna-arkitekt,verktaka-arkitekt,skipulagn-
ingar-arkitekt, þéttbýlis-arkitekt, félagsfræðinga-
arkitekt,myndskreytingamanna-arkitekt,landslags-
hönnunar-arkitekt,rithöfunda-arkitekt,sagnfræð-
inga-arkitekt, kenningafræðinga-arkitekt,tölvuforit-
ara-arkitekt og svo framvegis.
Arkitektaskólar bera hins vegar ábyrgð á því að
kynna nemendum sínum fagmennsku þessara
greina því án starfsþekkingar verða engin tengsl.
Hönnun bygginga hefur alltaf verið grundvöllur
arkitektúrs og hún mun halda áfram að vera mest
gefandi og kröfuharðasti hluti af verki arkitektsins.
En allir arkitektar þurfa ekki að skilgreina sjálfa sig
með tilliti til bygginga eða þess að stunda arki-
tektúr. Námið ætti að gefa kost á öðrum möguleik-
um.
Þróun hefur þegar átt sér stað í þessa átt hjá
nokkrum arkitektaskólum í London sem hægt er
að sjá á lokasýningu nemendanna á vorin. Teikn-
ingar af byggingum hverfa inn á milli vídeó-skjáa
yyArkitektar hafa gert sér grein fyrir
því að samfélagið er orðið svo stórbrotið
og margskipt að starfsvið þeirra fellur
inn í sama mynstrið. Til þess að bregðast
við kröfum viðskiptavinanna þá verða
arkitektar að geta sett sig í spor viðkom-
andi og þá liggur leiðin aftur að spum-
ingunni um kunnáttu - og íhverju?
og vélmenna, þróun flókinna hugtaka og tilrauna
með sjón- og þreifiskynjun líkamans.
Arkitektar hafa gert sér grein fyrir því að samfélag-
ið er orðið svo stórbrotið og margskipt að starfs-
svið þeirra fellur inn í sama mynstrið. Til þess að
bregðast við kröfum viðskiptavinanna þá verða
arkitektar að geta sett sig í spor viðkomandi og þá
liggur leiðin aftur að spumingunni um kunnáttu - og
í hverju? Nýir möguleikar til þess að senda boð-
skipti á fljótari hátt og með öruggari leiðum munu
breyta umhverfi og skipan stærri borga. Það
39