AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.03.1998, Qupperneq 42

JÓNA ÞÓRÐARDÓTTIR , BORGARFULLTRÚI
O
>
REYKJAVÍK - MENNINGARBORG
enningarmálaráöherrarEvr-
ópubandalagsins samþykktu
árið 1985 aö árlega skyldi
valin ein borg til aö gegna
hlutverki menningarborgar
Evrópu. Helstu markmiö
þessa verkefnis skyldu vera aö auka gagnkvæm
kynni Evrópubúa, aö draga fram sameiginleg ein-
kenni ríkja Evrópu en endurspegla um leiö fjöl-
breytni og aö gera menningarlíf einstakra borga,
svæöis eöa lands opnara og aögengilegra. Fyrst
um sinn náöi þessi tilnefning einungis til borga inn-
an Evrópubandalagsins. Þegar tilnefndar höföu
veriö borgir í öllum aöildarríkjunum var ákveöiö aö
eftirárið 1996 væri öörum evrópskum ríkjum heim-
ilt aö tilnefna einhverja af borgum sínum, enda
væri um aö ræöa réttarríki sem héldi í heiðri mann-
réttindi og byggi viö lýöræöi og fjölflokkakerfi.
UMSÓKN REYKJAVÍKUR
Þaö mun hafa veriö í framhaldi af menningarborg-
arárinu í Glasgow og samstarfi Reykjavíkurborgar
og Glasgow um sérstaka menningarviku aö um-
ræöan um Reykjavík sem hugsanlega menn-
ingarborg komst á skriö. Snemma árs 1994
flutti Katrín Fjeldsted, borgarfulltrúi Sjálf-
stæðisflokksins, tillögu um aö sótt yrði um aö
Reykjavík yröi útnefnd menningarborg Evr-
ópu. Tillagan var einróma samþykkt. Aö lokn-
um borgarstjórnarkosningum þaö ár var
nefnd undir forystu Guðrúnar Ágústsdóttur,
forseta borgarstjórnar, sett á laggirnar til aö
undirbúa umsókn.
Ríkisstjórn íslands samþykkti í mars 1995 aö
senda umsókn til ráðherranefndar Evrópu-
sambandsins í framhaldi af beiöni Reykjavík-
urborgar um aö Reykjavík yröi útnefnd menn-
ingarborg Evrópu áriö 2000. Viö afgreiðslu máls-
ins var tekið fram aö í þessari samþykkt ríkisstjórn-
arinnar fælust ekki fjárhagslegar skuldbindingar
fyrir ríkissjóð. Jafnframt var tekið fram aö gerð
gagna til stuðnings umsókninni væri alfariö á veg-
um borgarinnar.
Rökstuöningur fyrir umsókninni um menningar-
borg var einkum byggður á merkilegum menning-
ararfi þjóðarinnar, er sé mikilvægur hluti hins evr-
ópska menningararfs. Sérstaklega var bent á ís-
lenskar miðaldabókmenntir, varðveislu tungumáls-
ins og einstæðar heimildir um trúarbrögö og forna
lýðræðishefð. Lögö var áhersla á að í Reykjavík
væri öflugt lista- og menningarlíf og mikil samskipti
væru viö aörar þjóöir. Sérstaöa Reykjavíkur birtist
í ýmsu, hún væri nyrsta höfuðborg Evrópu og jafn-
framt sú yngsta en saga hennar jafnlöng sögu
landsins. Auk þessa var minnt á þúsund ára af-
mæli kristnitöku á íslandi áriö 2000.
NÍU MENNINGARBORGIR
í lok nóvember 1995 voru níu borgir útnefndar sem
menningarborgir Evrópu áriö 2000, ein þeirra
Reykjavík. Meö tilliti til sérstööu ársins þótti eðli-
legt aö breyta út af venju og fela níu borgum þetta
hlutverk, þremur borgum Suöur-Evrópu, Santiago
de Compostela, Avignon og Bologna, þremur
borgum Mið-Evrópu, Brussel, Rrag og Kraká og
þremur borgum Noröur-Evrópu, Reykjavík,
Bergen og Helsinki. Borgirnar níu hafa unnið aö
sameiginlegum undirbúningi og gengið var frá
stofnun samtaka þeirra í desember 1996. Hver
borg hefur sitt þema í
samstarfinu og kom
Náttúra og menning í
hlut Reykjavíkur.
Starfsnefnd borgarráös
lagöi til aö M-2000 yröi
sjálfstætt verkefni utan
stjórnkerfis borgarinnar
en í forræöi og á ábyrgö
Reykjavíkurborgar. Þaö
yröi kostað af sjálfstæö-
um sjóöi og undir sér-
stakri stjórn. í samræmi
viö þetta var skipuð 7
manna stjórn í ársbyrjun 1997.
TÓNLISTARHÚS
Mikil eftirvænting hefur ríkt frá því aö Reykjavík var
útnefnd ein af menningarborgum Evrópu áriö 2000
fyrir rúmum tveimur árum. Margir binda vonir viö
aö þetta verkefni veröi vítamínsprauta fyrir lista- og
menningarlíf í landinu, auknu fjármagni veröi veitt
í þennan þátt þjóðlífsins, kynning meöal annarra
Snemma árs 1994
flutti Katrín Fjeldsted,
borgarfulltrúi Sjálf-
staeðisflokksins, tillögu
um að sótt yrði um
að Reykjavík yrði út-
nefnd menningar-
borg Evrópu. Tillagan
var einróma sam-
þykkt.
40