AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.03.1998, Blaðsíða 58

könnun á forsögn og aðstæðum og ekki talið for-
svaranlegt annað en að gefa öllum arkitektum
norðurlandanna tækifæri til að koma með hæfustu
tillöguna. Slíkar samkeppnir eru mikils metnar og
heyrir til algjörra undantekninga að ekki sé byggt
eftir þeim. Á árinu 1986 var efnt til Norrænnar arki-
tektasamkeppni um tónlistarhús á íslandi. Þetta er
í eina skiptið sem samnorræn arkitektasamkeppni
hefur verið haldin á íslandi. Undirritaður bar sigur
úr býtum í keppni við 75 þátttakendur frá öllum
norðurlöndunum eftir að tillagan hlaut einróma lof
fjölþjóðlegrar dómnefndar.
Forsögn samkeppninnar miðaðist við tónlistarhús
án tillits til óperuflutnings.
Að samkeppni lokinni komu upp óskir um óperuað-
stöðu í tónlistarhúsinu og teikningum var því breytt
lítillega vegna þeirrar aðlögunar og voru lagðar fyr-
ir byggingarnefnd. Samkvæmt skilgreiningum er
því 35 % hönnunar hússins lokið. Það fylgir sög-
unni að hugmyndafræði hússins er byggð upp
með tilliti til mikils sveigjanleika þannig að hægt
var/er að framkvæma stórar forsagnarbreytingar
án þess að meginuppbygging eða útlit hússins
breytist.
UM „ÁLITSGERÐ NEFNDAR UM TÓNLISTAR-
HÚS"
Undirritaður hefur lesið álitsgerð ofangreindrar
nefndar ríkis og Reykjavíkurborgar og telur hana
vera hlutdræga og einblína einungis á fjárfesting-
ar- og rekstrargrundvöll. Undirritaður telur að við
álitsgerðina megi bæta upplýsingum og áliti er rök-
styðja staðsetningu tónlistarhússins í Laugardal
(eins og frá upphafi hefur verið gert ráð fyrir eftir ýt-
arlegar úttektir á lóðum í borginni). Álitsgerðina
vantar algjörlega vægi milli rekstrargrundvallar og
annarra gildismata sem varðar gildi tónlistarhúss
sem menningarstofnunar.
Líta verður á tónlistarhús sérhverrar höfuðborgar
sem eina af háborgum og hornsteinum menning-
arþjóðarinnar. Tónlistarhús er andlit þjóðarinnar
útávið og spegill menningarstarfsemi og þjóð-
arstolts í líkingu við t.d. þjóðleikhús, háskóla, ráð-
hús m.m. Þessar byggingar einkennast allar (og
alls staðar í heiminum) af virðuleika og hátíðleika
og eru stórsalir og menningarstólpar þjóðanna.
Myndarleg og aðlaðandi anddyri og veitingaað-
staða eru sjálfsagður og óaðskiljanlegur hluti slíkra
bygginga og skapa virðulegan ramma í kringum
móttökur og aðra starfsemi.
í álitsgerðinni er gengið fram hjá gildi þessara
þátta og ekki heldur farið nægilega í saumana á
hvernig veitingaaðstaða gæti staðið undir sér í tón-
listarhúsinu í Laugardalnum. Fjárfestingar- og
rekstrarkostnaður Perlunnar er ósambærilegur, og
þarf ekki að tíunda það hér.
í upphafi má geta þess að skýrslan ber sterkan
keim af einkum tveimur skoðunum nefndarinnar.
A. Ósk um ráðstefnuaðstöðu tengda tónlistarhús-
inu.
B. Að húsið verði minna, m.a. sérstaklega með
því að sleppa veitingaaðstöðu og e.t.v. minnka
anddyri með tilliti til samkrulls með öðrum veit-
ingastöðum sbr. Perluna eða Hótel Sögu.
Eftirfarandi atriðum álitsgerðarinnar ber að gefa
sérstakan gaum:
1. Sprengja í Öskjuhlíð (4-5 hæðir)
2. Staðsetning við Hótel Sögu
3. Aðstaða fyrir ráðstefnur
4. Veitingaaðstaða
VARÐANDI ATRIÐI NR 1.
Tónlistarsalir krefjast mikils rýmis til að uppfylla
viðunandi hljómburðarskilyrði.
Til dæmis má nefna að algengt er að 1200 manna
salir séu frá ca. 12-17 metra háir eða samsvarandi
ca. 5 hæða íbúðarblokk. Fermetrafjölda mætti
áætla lauslega ca. 8.500 m2 ef anddyri og veitinga-
aðstöðu yrði „sleppt" (aðrar byggingar nýttar í
staðinn). Um er því að ræða gífurlega umfangs-
mikið sprengiverkefni í sjálfri Öskjuhlíðinni, með
tilheyrandi áhuga náttúruverndarsamtaka.
Það má mætavel skilja að fólk hrífist af Tempel-
kyrkan í Helsinki, en þess ber að geta að í fyrsta
lagi er það smávægilegur salur í m2-stærð og rými
miðað við þarfir tónlistarsala. Einnig ber að geta
þess að Tempelkyrkan er ekki niðurgrafin heldur
byggð með „hefðbundnu" þaki og glerþaki og hef-
ur því ekki þau leka- og kuldavandamál sem öll
jarðgöng og sprengdar hvelfingar hafa í för með
sér.
Síðast en ekki síst ber að nefna að slíkum rýmum
spengdum í fjall þarf að hljóðstýra sérstaklega og
vilja hljómburðarsérfræðingar meina að þekja þurfi
allt að þriðjungi veggflata til að ná fullu valdi á
hljómburði. Þá er þegar búið að leggja gólf (t.d.
parkett) og byggja sértilbúið þak vegna lekavand-
amála og hljóðstýringar.
Lítið verður því eftir af sýnilegri fegurð bergsins
(sem lekur). Það má ef til vill spyrja sig að lokum
hver tilgangurinn sé með að fela nýtt tónlistarhús
og menningarstofnun á íslandi undir jörðinni, og
hvers eiga tónlistarunnendur með innilokunar-
kennd að gjalda þegar þeir þora ekki á tónleika.
VARÐANDI ATRIÐI NR. 2
Um staðsetningu bak við Hótel Sögu (milli Háskól-
ans og Hótel Sögu) er það eitt að segjá að sú lóð
er einfaldlega alltof lítil fyrir tónlistarhús. Einnig
yrði aðkoma að húsinu sérlega ósæmandi og
klaufaleg og umferðarlega séð varasöm. Stað-
setning við Hótel Sögu myndi verða skipulagslegt
slys í Reykjavík.
VARÐANDI ATRIÐI NR. 3
Aðstaða fyrir ráðstefnur hefur verið mikið rædd.
Þetta getur verið áhugaverður möguleiki á nýtingu
tónlistarhússins. Það skal tekið fram að tónlistar-
húsið í Laugardal (sem lagt var fyrir byggingar-
nefnd) er teiknað með tilliti til ráðstefnuaðstöðu.
Það sem upp á vantar eru fundarherbergi/minni
salir fyrir hópa. Þau vantar reyndar einnig í Öskju-
hlíð.
Það er mikilvægt að gera sér grein fyrir einu höfuð-
Verðlaunatillaga Guðmundar Jónssonar arkltekts að Tónlistarhúsi í Laugardal. Grunnmynd, þar sem bætt hefur verið
við fundaraðstöðu.
funda.L3;

Tónlistarhúsið
persónur
persónur
tengigangur við veitingaaðstóóu og
veitingasalur
Va,naieið
útiveitingar i
anddyn
aðkomuleið með bifr&iöum

TXTKLA.
bifreiðastaeði