AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.12.2000, Síða 48

gegnum tölvufjarskipti og börn eyða hlutfallslega
miklum tíma fyrir framan skjáleiki, teiknimyndir og
myndbönd. Tilfinningin fyrir hringrás tímans breyt-
ist við þetta og það gerist allt of oft að börn eru
mötuð á tilbúnu sjónarspili sem oft er fjarri raun-
veruleikanum. Hvernig tengist þessi fullyrðing
hönnun og húsagerð? Er hér verið að fullyrða að
við þurfum að horfa til baka og læra upp á nýtt að
lifa saman, og að geta borið virðingu fyrir móður
jörð og hvort öðru? Þrátt fyrir gífurlega framleiðslu
á alls kyns hlutum, tækjum og umbúðum sem laða
fólk að sér á stuttum líftíma sínum þá eru til aðrir
hlutir sem innihalda gildi óháð tíma og rúmi.
Húsgögn og hlutir, hús og borgir eru ekki aðeins
notuð með eitthvað sérstakt fyrir augum heldur
hafa þau táknrænt gildi, höfða til skynseminnar og
andlegrar uppörvunar. Fortíð mannsins er jafnmik-
ilvæg honum eins og framtíð hans, ef minnst er
orðtaksins „sá lærir sem lifir”. Þó arkitektar finni.sig
ekki í því hlutverki að lækna mein samfélagsins þá
eru þeir meðvitaðir um það að reyna að auka
skilning mannsins á sjálfum sér og umhverfi sínu
og leita leiða til þess að ná sáttum á ný. ■
Þessi grein er samantekt úr bókinni Brot úr smiðju
spænskrar iðnhönnunar, 1912 - 1999 sem kom út í tilefni
sýningar undir sama heiti daganna 17. ágúst til 2. septem-
ber í versluninni Epal hf. Reykjavík. Hún var styrkt af
spænsku framleiðslufyrirtækjunum: Amat (Barcelona), og
umboðsaðili þeirra á íslandi A. Karlsson , bd Ediciones de
diseno (Barcelona), Costa (Murcia), Ededis (Barcelona),
Indartu (Barcelona), M.L.B. Coderch (Barcelona), Mobles
114 (Barcelona), og Santa & Cole (Barcelona), lcelandair
og Atlanta. Fjármálaráðuneytinu er einnig þakkað fyrir
góða fyrirgreiðslu.
1 Sottsass, E. ‘Prologo’ í tímaritinu Experimenta n. 20,
bls. 3 - 4.
ON SPANISH INDUSTRIAL DESIGN, 1912-1999
Here, art historian Dr. Halldóra Arnardóttir offers her
insights into industrial design in Spain, from 1912-
1999. She looks at the effect of culture and tradition on
industrial design, particularly as it appears in the choice
of materials and the creation of tools. To illustrate her
tengingu, eins og staðan hefði aðeins breyst um
stundarsakir. í stað hins hefðbundna borðs, er
stálbakka (dæmigerður, notaður á spænskum bör-
um) smellt á grind sófans, þegar hentar.
Þessi eiginleiki sófans, að geta aðlagast ólíkum
aðstæðum, er enn betur styrktur í gerð leðurstól-
anna, sem eru hágæða bílstólar með hand- og
rafmagns knúnum stillingum og lagaðir að líkam-
anum af mikilli nákvæmni. Endurunnin, göfug efni
og hátækni birtast sem kátleg kaldhæðni á móti
háþróuðu neysluþjóðfélaginu. Notaðir leðurbíl-
stólar frá bílakirkjugörðum, hart stál frá gömlum
vélum, og þéttur viður frá yfirgefnum járnbrautar-
teinum, eru aðaleiningar sófans.
Það er engin ein leið til þess að túlka umhverfið,
engin ein leið til þess að leysa vandamál, engin
ein leið til þess að hagræða heimili sínu. Julianica
er húsgagn sem trúir á marga möguleika. Julian-
ica fæddist á mörkum byggingarlistar og hús-
gagnahönnunar. Reynt var að komast framhjá
fyrirfram ákveðnum ályktunum og skilningi á bygg-
ingarlistinni og koma fram með aðrar forsendur til
túlkunar. Julianica fellur hvorki inn í skilgreiningar
húsgagnaframleiðslunnar sem notadrjúg afurð né
heldur sem afurð með fyrirfram ákveðin markmið.
Sófinn, fjögurra sæta arkitektúr, er tilbúinn til að
taka afstöðu, því sá sem notar hann gerir hann
öðruvísi - sérstakan og eiginn.
Nútíma þjóðfélag hefur þróast á þann hátt að
hugtökin um hreyfingu, sveigjanleika og umburð-
arlyndi hljóta að verða hluti af orðaforða fólks um
hönnun, en ekki bara um lífsviðhorf þeirra sjálfra.
Tengsl borgarbúans við samfélagið endurspeglast
að miklu leyti í híbýlum hans. Nú á dögum virðist
svo vera að menn vilji búa um sig á þann hátt að
sem mestur friður hljótist af og vilji vera út af fyrir
sig. Tíð samskipti manna við umheiminn fara í

46