Þingtíðindi Alþýðusambands Íslands ... - 24.11.1980, Page 93

1980 um 4% lakari en á fyrra ári, og er þá miðað við ársmeðaltal. Október-
samningarnir stefna að því að kaupmáttur taxtakaupsins verði á fyrri hluta
næsta árs svipaður og á árunum 1973 og 1979, en á árinu í heild svipaður
og á þessu ári.
Tafla 2 sýnir yfirlit um ársfjórðungslega þróun greidds tímakaups verka-
fó'ks og iðnaðarmanna á árunum 1972-1979 og tvo fyrstu fjórðunga ársins
1980, samkvæmt úrtaki Kjararannsóknarnefndar í Reykjavík. Kaupmáttur
greidda kaupsins er sýndur á töflu 3 og á mynd 2. Niðurstöður úrtaksins
sýna, að kaupmáttur greidds tímakaups hefur ekki rýrnað að sama skapi og
kaupmáttur taxtakaups. Þar gætir einkum aukinna áhrifa bónusgreiðslna,
en einnig má ætla að yfirborganir hafi vaxið lítillega á þessu tímabili.
I töflu 3 og mynd 3 kemur skýrt fram, að hlutföll milli launa verka-
manna, verkakvenna og iðnaðarmanna hafa breyst töluvert, einkum á þann
veg, að kaup verkakvenna hefur hækkað meira en verkamanna. Þannig var
tímakaup verkakvenna að meðaltali um 91% af tímakaupi verkamanna á
árinu 1979. Þetta hlutfall hefur ekki áður komist svo hátt. Á árinu 1974
var greitt tímakaup verkakvenna um 82 % af tímakaupi verkamanna og hef-
ur því að meðaltali nálgast tímakaup verkamanna um nærri 2 prósentustig
a ári frá 1974. Á sama tíma hefur bilið á milli tímakaups verkamanna og iðn-
aðarmanna einnig minnkað. Þannig var greitt tímakaup iðnaðarmanna 36%
hærra en tímakaup verkamanna á árinu 1974, en í fyrra var þetta hlutfall
tæp 31%.
Frá 1972 hefur samningsbundinn dagvinnutími verið 40 stundir á viku.
Yfirvinna hefur allt þetta tímabil verið mikil. Tafla 4 sýnir meðalfjölda
greiddra vinnustunda á viku frá árinu 1974 og fram á tvo fyrstu fjórðunga
arsins 1980. Af töflunni kemur fram, að á þrjú fyrstu ár tímabilsins var veg-
ið meðaltal vikulegs vinnutíma yfir 50 stundir á viku, en þrjú síðari árin er
vikulegur vinnutími rétt undir 50 stundum á viku. Heldur hefur því dregið
ur yfirvinnu á þessum árum.
Mynd 4 sýnir niðurstöður þær sem fram koma á töflu 4. Af línuritinu má
ráða, að nokkurra árstíðasveiflna gætir í vinnutíma, einkum hjá verkamönn-
um. Vinnutími er jafnan stystur á 1. fjórðungi hvers árs, lengist allmikið á
2. ársfjórðungi, en styttist síðan á síðari hluta hvers árs.
Athygli skal vakin á því, að vinnutímamælingar þessar taka eingöngu til
þeirra sem vinna fulla dagvinnu eða því sem næst á hverjum ársfjórðungi.
Vegna samanburðar er dagvinnutími á viku færður í fullar 40 stundir, og eft-
ir og næturvinna nokkuð til samræmis.
91