Ský - 01.12.2001, Qupperneq 77

Viljið þjer vinsamleg-
ast færa hrossið yðar!
Eftir að stöðumælum borgarinnar hefur verið skipt út
fyrir nýrri og þægilegri mæla, getur virst ótrúlegt að
mörgum þótti þeir gömlu afar nýtískulegir fyrir
miðborgarbraginn á ofanverðum sjötta áratugnum.
Litla Reykjavík var að verða stór með götuvitum,
raflýsingu og stöðumælum.
Gjaldtaka hófst þegar árið 1919
Vitaskuld voru þeir einnig til sem ekki voru fyllilega
sáttir og hefur einhverjum eflaust fundist þetta svolítið
„ekstravagant" eða óþarfa fjárfesting fyrir lítið bæjar-
félag að ráðast í, en alls voru settir upp um 100
mælar. Gjaldtaka fyrir bifreiðarstöður var þó langt í frá
ný af nálinni þegar fyrstu stöðumælarnir risu á árinu
1957. Elstu sögurnar sem af henni fara eru allt frá
árinu 1919, en þá kostaði það 25 krónur á mánuði
að leggja bíl sínum á Lækjartorgi.
Umbót stöðumælanna
ýmsar mikilvægar breytingar urðu því til hins betra
með stöðumælunum. í stað hins þunglamalega
mánaðargjalds gátu bifreiðareigendur greitt fyrir
bílastæði eftir þörfum. Mikilvægasta umbótin fólst
þó í því að miðbærinn varð mun betur í stakk búinn
til að taka við vaxandi umferð bíla, þar sem
stöðumælarnir drógu úr því að sami bíllinn stæði
klukkustundunum saman óhreyfður þar sem
umferðin var mest.
„Hrossið yðar er fyrir"
Elsta opinbera dæmi þess að yfirvöid létu til sín taka í
umferðarmálum miðborgarinnar er hins vegar meira
en 120 ára gamalt, en á árinu 1880 forbauð bæjar-
fógeti mönnum að skilja við hesta sína fyrir fram
verslun Emils G. Unbehagen kaupmanns. Svo mikið
er því víst að álag af völdum vaxandi umferðar er
bæði gömul saga og ný í henni Reykjavík.
„Þótt tæknin geggjuð orðin er"
verður ekki annað sagt en að hún sé til verulegra
þæginda. Greiðslumælar bílahúsanna rukka til dæmis
nokkurn vegin fyrir þann tíma sem bílnum hefur verið
lagt. Lágmarkið er 100 krónur (fyrsti klukkutíminn)
síðan 10 krónur fyrir hverjar byrjaðar 6 mínútur eftir
það. Stærsta breytingin sem fylgdi bílahúsunum var
þó ugglaust sú, að með þeim gafst bíleigendum
kostur á að leggja í miðbænum á björtum og hlýjum
stað, án þess að hafa áhyggjur af því hvað stöðumæl-
inum liði.