Úrval - 01.06.1956, Blaðsíða 70

68
ÚRVAL
skóla hefur hann unnið að rann-
só'knum á kímni síðan 1938.
Aldur, kyn, menning og önnui'
álmenn atriði ráða nokkru um
viðbrögð manna við kimni. En
sú almenna skoðun, að mikill
munur sé á viðbrögðum þjóða
og stétta við kímni er ekki rétt.
Meginþættir kímni eru allsstað-
ar hinir sömu. Munurinn er
einstaklingsbundinn og speglár
ólíkar hliðar á persónuleika og
tilfinriingalífi.
Til þess að skýra ólík viðbrögð
einstaklinga, skulum við taka
fáein dæmi. Skrítlumynd eftir
F. B. Modell sýnir skeggjaðan
arabahöfðingja og feitan geld-
ing, sem horfa á konu í skósíðri
skikkju með andlitsblæju. Yfir
höfði arabahöfðingjans er ský
sem á að tákna husganir hans,
og sést konan þar nakin, en ský-
ið yfir höfði geldingsins er autt.
Þegar mynd þessi var sýnd
ungri, laglegri stúlku, sem alin
hafði verið upp á nokkuð
ströngu heimili, brosti hún vand-
ræðalega: „Karlmenn afklæða
konur alltaf í huganum, en það
er víst eðlilegt og mér er svo
sem sama. Ég held jafnvel að
ég hafi gaman af því, mér finnst
ég vera laglegri fyrir bragðið."
Hálffimmtug piparmey, sem
hafði andúð á karlmönnum,
sagði þegar hún sá myndina:
„Karlmenn eru alltaf að hugsa
um kynferðismál. Þetta lýsir vel
viðhorfi þeirra til kvenfólksins."
Ung kona, sem var sjúklingur á
geðveikrahæli, varð æst þegar
hún sá myndina: „Mér finnst
ég vera eins og nakta konan á
myndinni þegar karlmenn horfa
á mig,“ sagði hún. Hún lifði
í þeirra ímyndun, að bróðir
hennar ætlaði að neyða hana til
að gerast vændiskona.
Stundum geta viðbrögð manna
verið svo afbirgðileg, að þeir
verði algerlega blindir á aðal-
atriði myndarinnar, enda þótt
það liggi í augum uppi. Ein
mynd sýnir forstjóra fyrirtækis
fyrir framan kassa, sem stendur
á „tillögur starfsfólks"; hann
hefur tekið upp úr kassanum
glas sem stendur á ,,eitur“.
Þessa mynd sýndum við deildar-
stjóra háskóla. Hann skildi ekki
myndina. Hann kom ekki auga
á hinn áberandi miða á glasinu
fyrr en honum hafði verið bent
á hann. Jafnvel eftir að hann
hafði skilið efni hennar —- hina
nafnlausu „tillögu" um að for-
stjórinn tæki eitur — fannst
honum hún gjörsneydd allri
fyndni. Hugsanleg skýring á því
að prófessorinn gat ekki komið
auga á hið skoplega í myndinni
kom í ljós í nánara samtali við
hann. Svo virtist sem skrítlan
minnti hann óþægilega á þær
áhyggjur, sem hann hafði í
starfi sínu sem kennari og deild-
arstjóri. Við þetta tvíþætta starf
sitt bar hann stöðugt í brjósti
ugg um að hann væri annað
hvort of strangur eða of um-
burðarlyndur gagnvart þeim,
sem hann var settur yfir. Hann
lifði í stöðugri óviss um það