Úrval - 01.06.1956, Blaðsíða 25

HIN NÝJU TAUGA- OG GEÐSJÚKDÓMALYF
23
Með árunum varð María feit
og stór og sterk eins og björn.
Hvemig slíkt má verða um rúm-
liggjandi sjúkling get ég eltki
skýrt. Nokkru hefur vafalaust
ráðið um það, að hún fékk
kjarngott og vítamínríkt fæði.
Að minnsta kosti var hún orð-
in sterkasti og hættulegasti
sjúklingurinn á hælinu.
Þegar largactilið kom, var
strax farið að gefa Maríu það.
Fyrstu vikuna var hún sljó og
utan við sig, en smám saman
varð greinileg breyting á henni.
Eftir tvær vikur gat einn lækn-
irinn skýrt frá því, að hún hefði
rétt honum höndina og boðið
honum góðan dag, og brátt gat
hún farið að borða sjálf. Þrem
vikum síðar rann upp hin mikla
stund þegar María var leyst úr
böndum. Það fór allt vel og eftir
furðu skamman tíma gat hún
verið á fótum allan daginn og
jafnvel gengið sér til ánægju
í garðinum.
Síðast þegar ég sá Maríu, var
hún úti í spítalagarðinum; hún
gekk þar um dálítið lotin og
stirðbusaleg, holdmikil og gleið-
stíg eftir 24 ára rúmlegu, og
var að naga epli. Talsverður
skeggvöxtur prýðir holdugt
andlit hennar, en það er algengt
fyrirbrigði hjá konum með hug-
klofnun, og höfuðið er á sífelldri
hreyfingu. Það er ekki hægt að
fá út úr henni svör af viti, og
ekki er gott að vita hvort hún
skilur mikið af því sem sagt er
við hana; en hún brosir og er
vingjamleg og henni líður vel.
Hún er hrein og snyrtileg, enda
farin að þrífa sig sjálf.
María er ekki orðin frísk, en
það hefur orðið mikil breyting
á henni. Líf hennar, sem áður
var vonlaust, ömurlegt og van-
sæmandi, er nú orðið þolanlegt
bæði fyrir hana og þá sem hún
umgengst — svo er largactilinu
fyrir að þakka; og það sem
miklu máli skiptir: hún er kom-
in í það ástand, að hægt er að
beita við hana geðlækningum í
víðustu merkingu orðsins, svo
sem vinnulækningum, líkams-
þjálfun og ýmsum aðferðum til
dægrastyttingar og skemmtun-
ar.
Saga Maríu er ekki óvenjuleg.
Eftir að við höfum notað largac-
til í eitt ár á geðveikrahælinu
í Viborg, hefur verið unnt að
leysa flesta sjúklingana úr bönd-
um. Áður en largactilið kom til
var 151 sjúklingur á kvenna-
deildinni að staðaldri í böndum,
en eftir árið era aðeins 26 belti
í notkun og þau aðeins öðru
hverju. En þar sem hér er ekki
um eiginlega lækningu geðsjúk-
dóma að ræða, heldur aðeins
bataeinkenni, sem skapa skil-
yrði til þess að koma við eigin-
legum geðlækningum, er ljóst
að þessar nýju aðstæður leggja
hælisstjórnum og ríkisvaldi
auknar byrðar á herðar.
Spítalastjómirnar geta borið
vitni um þær breytingar, sem
þegar hafa orðið. Vegna þess
hve mjög hefur fjölgað þeim