Bókasafnið - 01.01.2004, Qupperneq 5

Þessir þræðir fóru smám saman að spinnast
saman og þegar þáverandi menntamálaráðherra,
Birni Bjarnasyni, voru kynntar hugmyndir um eina
byggingu sem hýsa skyldi mennta-, menningar- og
þróunarstarfsemi Hornfirðinga fannst honum hug-
myndafræðin svo áhugaverð að hann lagði til að ríkis-
valdið samþykkti framkvæmdina og legði henni lið.
Til þess að gera langa sögu stutta undirrituðu
Sveitarfélagið Hornafjörður, Háskóli íslands og
menntamálaráðuneytið samning um byggingu nýs
húss, Nýheima, á Höfn 9. mars 2000. Var þá lang-
þráður draumur heimamanna loksins farinn að
rætast. Stefnt var að því að taka bygginguna í notkun
haustið 2002.
Undirbúningur og hönnun
Fimm manna byggingarnefnd var nú skipuð af
bæjarstjórn til þess að stýra hönnun og byggingu
hússins. í upphafi hafði nefndin áhuga á að láta fara
fram hönnunarsamkeppni um húsið en fallið var frá
því m.a. vegna hins knappa tíma sem nefndin hafði
til verkefnisins. Arkitektastofan Gláma-Kím var því
ráðin sem aðalhönnuður hússins, m.a. vegna góðrar
reynslu þessara aðila af fýrra samstarfi. Unnu bygg-
ingarnefndin og aðrir sem tengdust þessu stóra verk-
efni náið með hönnuðum allt frá upphafi og fóru
meðal annars tvívegis í sérstakar kynnisferðir á
Suðvesturhornið þar sem bókasöfn, framhaldsskólar
og fleiri stofnanir voru skoðaðar.
Nýheimar voru og eru hugmynd - eða sýn - um
opið þekkingarsamfélag á Höfn. Hugmyndin hafði
verið þróuð heima fyrir um alllangt skeið eins og fyrr
er vikið að og gerð hafði verið forsögn fyrir hús utan
um þessa hugmynd. í forsögninni var skilgreind
heildarstærð byggingarinnar og einstakra þátta
þeirrar starfsemi sem í henni áttu að verða.
Byggingarnefnd Nýheima lagði frá fyrsta degi ríka
áherslu á það við hönnuði að stærðarmörk for-
sagnarinnar yrðu virt og gerði grein fyrir að hún hefði
aðeins umboð fyrir þeirri upphæð sem kostn-
aðaráætlun fyrir framkvæmdina gerði ráð fyrir. í
hönnunarsamning voru sett ströng ákvæði um
kostnaðargát og ábyrgð hönnuða á henni.
Byggingarnefndin hafði sterkar hugmyndir um
hvernig húsið ætti að vera, en ólíkt mörgum bygg-
ingarnefndum tjáði hún hugmyndirnar á huglægan
hátt: „Húsið á að vera stórt.“ „Það á að verða virðulegt
utan frá séð og tignarlegt þegar inn er komið, með
stórum rýmum.“ „Allt yfirbragð hússins á að verða
annað en menn eiga að venjast hér í bæ.“ „Efnisval á
að verða þannig að viðhald verði í lágmarki." „Húsið á
að verða rúmgott og sveigjanlegt í notkun, opið milli
starfseininga og andrými mikið.“ „Allir sem í húsinu
dvelja og starfa eiga að verða þvingaðir til að rugla
saman reytum sínum og miðla hugsun og þekkingu
hver til annars.“
Allt þetta vildi nefndin fá fyrir það, sem hönnuð-
um þótti lítið fé, en byggingarnefndin sat við sinn
keip, hafði fengið umboð bæjarstjórnar fyrir ákveð-
inni upphæð fjár og fýrir það skyldi hún láta sýnina
verða að veruleika.
Hönnunarfundir voru haldnir reglulega með bygg-
ingarnefndinni, sem krafðist rökstuðnings við allar
ákvarðanir hönnuða. Ef hún taldi rökin gild þá sam-
þykkti hún tillögurnar enda ætlaði hún „alls ekki að
hanna húsið sjálf. Hún ætlaði bara að sjá til þess að
hún fengi það sem um væri beðið - og mundi ekki
borga krónu meira en hún hefði umboð fyrir“.
Bygging Nýheima var stærsta útboðsverk í
byggðarlaginu frá öndverðu, og tímarammi þess var
mjög þröngur. Verkið var unnið af heimamönnum
með þátttöku utanaðkomandi undirverktaka í sér-
hæfðum verkþáttum. Því lauk á réttum tíma með
glæsibrag, þar sem vinnubrögð voru að öllu leyti til
fyrirmyndar.
Hönnun og bygging Nýheima var strangt en
ánægjulegt verkefni. í öllu ferlinu var kostað kapps
um nána samvinnu milli allra sem að verkinu komu.
í því samstarfi var haft að leiðarljósi að þekking og
BÓKASAFNIÐ 28. ÁRG. 2004
3