Bókasafnið - 01.01.2004, Blaðsíða 29

íslensk tímarit
Um íslensk tímarit gildir öfugt við þau erlendu að
mikið er vísað í sömu tímaritin. 67,5% íslenskra
tímaritsgreina eru fengin úr þeim 14 tímaritum sem
talin eru upp í töflu 5.
Tafla 5 íslensk tímarit sem mest er vísaö í
Tímarit Fiöldi tilvísana
Glæður 71
Læknablaðið (prentað oq á vef) 43
Uppeldi oq menntun 42
Þroskahiálp 40
Ný menntamál 38
Talfræðinqurinn 27
Uppeldi 20
Skíma 19
Huqur oq hönd 13
Athöfn 12
Döff blaðið. Fréttabréf Félaqs hevrnarlausra 11
Fóstra 9
Heimili oq skóli 9
Netla (aðeins á vef) 8
Tvö þessara tímarita, Læknablaðið og Netla, eru
aðgengileg á opnum vef. Af íslensku tímaritunum eru
sjötíu til í Kennaraháskólanum en öll tímaritin eru
skráð í Gegni nema 14 fréttabréf sem höfundar hafa
líklegast fengið hjá stofnunum og félagasamtökum.
Tafla 6
Hlutfall tilvísana I tímarit
Verkefni Á íslensku Á erlendum málum
Til B-qráðu 60,5% 39,5%
Til M-qráðu 17,5% 82,5%
Vefheimildir
í flokkinn vefheimildir fóru einkum tilvísanir í
upplýsingar og greinar af vefjum stofnana, fyrirtækja,
félaga og einstaklinga. Þær eru 12,9% af öllum
heimildum. Þar af eru 60,2% tilvísanir í íslenska vefi.
Við þetta má bæta að sumt af því efni sem flokkað var
sem bækur, tímarit og aðrar heimildir var greinilega
tekið af vef. Að því viðbættu urðu heimildir sem
teknar voru af vef 15,8% allra heimilda sem vísað var
í. Töluverður hluti af því efni var lög, reglugerðir og
annað efni sem tekið var af stjórnsýsluvefjum en
tilvísunum í tímarit á vef fer einnig fjölgandi.
Árið 2002 var ekki vísað í neina heimild af vef í
30,3% lokaverkefna og árið 2003 ekki heldur í 23%
verkefna. Bæði árin voru vefheimildir færri en fimm í
langflestum verkefnum. Árið 2002 voru að meðaltali
2,9 tilvísanir til vefheimilda í hverju verkefni til B-
gráðu. Árið 2003 voru þær 2,8. Ef bætt er við bókum,
tímaritum og öðrum heimildum af vef er vísað í að
meðaltali þrjár af vef fyrra árið en 3,7 síðara árið.
Tafla 8
Hlutfall tilvísana í vefheimildir
Verkefni Á íslensku Á erlendum málum
Til B-qráðu 63,9% 36,1%
Til M-qráðu 33,6% 66,4%
Til þess að kanna stöðugleika vefheimilda var
öllum vefheimildum sem vísað var til í áðurnefndu
úrtaki af verkefnum flett upp. Af íslenskum vef-
heimildum fundust 14% ekki aftur og 18% af erlend-
um.
Aðrar heimildir
Ekki verður fjallað sérstaklega um skiptingu þess
efnis sem er talið til þessa flokks. Þar eru þó 12,8%
allra heimilda en 27,1% af þeim eru viðtöl. Lögum og
reglugerðum var einnig skipað í þennan flokk og eins
og fram hefur komið er nokkuð af þeim tekið af vef.
Niðurstöður
Eðlilega er mikill munur á fjölda heimilda í verk-
efnum til B-gráðu og M-gráðu enda eru B-verkefni
metin til þriggja eininga en M-ritgerðir frá 10 til 30
eininga. í báðum deildum eru bækur mest notaðar
sem heimildir. Áberandi er að nemendur í grunnámi
nota að meiri hluta íslenskar heimildir en hlutfallið
snýst algjörlega við í meistaranámi. Innan grunn-
deildar kemur fram nokkur munur á brautum en ekki
mikill munur á stað- og fjarnámi. Breytingar á milli
ára eru helst tímaritum í vil á kostnað bóka.
Tímaritanotkun er almennt mest á íþróttabraut
sem kennt er á Laugarvatni en langminnst á grunn-
skólabraut. Á íþróttabraut er lítill hópur sem auðvelt
er að halda utan um og styðja meðan á samningu
verkefna stendur. Þar hefur á allra síðustu árum
markvisst verið ýtt undir að nemendur gerðu sjálf-
stæðar athuganir. Fjarnámshópurinn þar hafði sér-
stöðu hvað snertir notkun tímaritsgreina og líktist
frekar nemendum í meistaranámi enda í báðum
tilvikum um að ræða fólk sem hefur verið í starfi.
Samkvæmt náms- og kennsluskrá Kennaraháskól-
ans (2001 og 2002) breyttust kröfur í sambandi við
lokaverkefni í grunndeild ekki á þessu tímabili.
Notkun vefheimilda er almennari síðara árið
(2003) en þeim fjölgar ekki að meðaltali. Þær eru
notaðar í fleiri verkefnum og eru fjölbreyttari. Auðvelt
aðgengi freistar en hætt er við því að vefslóðir
bregðist og efnið finnist ekki, jafnvel skömmu eftir
birtingu.
Reynslu í bókasafni KHÍ ber saman við niður-
stöður erlendra kannana á því hvernig háskólanemar
afla sér heimilda fyrir afmörkuð verkefni. Þeir virðast
eyða litlum tíma í leit, byrja oft seint, þekkja ekki
mikið til viðfangsefnisins en vilja kynna sér það af
hagnýtum ástæðum og áhuga. Efnisval tengist oft
EÓKASAFNIÐ 28. ARG. 2004
27