Læknaneminn - 01.06.1970, Blaðsíða 91

LÆKNANEMINN
77
áætlanir í náttúruvísindalegum rann-
sóknum stefna nefnilega að markstýrð-
um framkvæmdum. Þetta sýnir þróun-
in við læknisfræði- og tæknideildir há-
skólanna (sbr. jafnvel hina ströngu
tímaáætlun, sem hin nýja reglugerð
fyrir læknadeild H.I. gerir ráð fyrir.
Innskot undirritaðs). Háskólamir eru
hins vegar síðustu tiltölulega frjálsu
svæðin í æ stýrðara samfélagi. Og í æ
meir teknókratíseruðu samfélagi eru
þeir nauðsynleg uppspretta andófs og
frumlegrar hugsunar um almenn tækni-
leg og þjóðfélagsleg vandamál.
Um heim allan eru þessi vandamál
rædd af miklum ákafa. Hóttækir stú-
dentar til vinstri álíta, að rannsóknir
fyrir iðnaðinn skuli ekki framkvæmdar
á vegum háskólanna, en það þýðir aft-
ur á móti, að háskólamir tapa þessum
mikilvæga lið rannsóknanna yfir til
hinna stóru iðnsamsteypa eða sérrann-
sóknarstofnana á vegum hins opinbera.
Telur greinarhöfundur orsök þess,
að USA er leiðandi í vísindarannsókn-
um, snilldar samtvinnun hefðbundinna
háskólarannsókna og hagnýtra rann-
sókna og þjónusturannsókna. En jafn-
vel í risaveldi rannsóknanna gengur
samvinnan milli háskóla, samfélags og
atvinnulífs ekki snurðulaust.
Hér gerir greinarhöfundur athuga-
semd. Hann álítur, að ekki sé í raun-
inni hægt að greina á milli grandvall-
arrannsókna og hagnýtra rannsókna.
Hagnýtar rannsóknir á vegum iðnfyrir-
tækja geta verið meiri að gæðum og
af meiri grundvallarþýðingu en grund-
vallarrannsóknir á vegum háskólans.
Hann spyr því, hvort þeir háskólamenn,
sem vinna af krafti gegn hagnýtum
rannsóknum á vegum háskólanna, loki
sig ekki inni í fílabeinsturni án þess
að þora að reyna rannsóknir sínar í
hinum harða veruleika utan múra eig-
in rannsóknarstofu. Greinarhöfundur
álítur því betra að greina rannsóknir
í góðar og lélegar rannsóknir, og að
lélegar rannsóknir séu verri en engar.
Greinarhöfundur trúir á eins konar
opinn háskóla, sem er laus við hinar
íhaldssömu inntökukröfur og stjórn-
kerfi, sem ríkja við margar deildir.
Hinn opni háskóli tekur mið af sam-
félaginu, samfélagsvandamálin eru
krufin með rannsóknum í háskólun-
um. Einnig álítur hann að það sé nauð-
synlegt fyrir háskóla að hafa nána
samvinnu við atvinnulífið til að fá örv-
un þaðan og einnig til að aðlaga mennt-
unina eftir kröfum samfélagsins í heild.
Hann álítur þvi, að inntökuskilyrðin
þurfi að rýmka og einnig beri að auka
eftir- ög fullorðinsmenntun. Einnig
þurfi að opna háskólana fyrir sérmennt-
un til handa starfsmönnum í atvinnu-
lífinu og samfélaginu, jafnvel þótt þeir
hafi ekki leyfi til að stunda háskóla-
nám að formi til, enda hafa þeir þá oft
trausta starfsreynslu.
Greinarhöfundur ítrekar enn það álit
sitt, að háskólum beri nauðsyn til að
koma fram með andóf gegn samfélag-
inu, en andófið verði að grundvallast
af þekkingu og lýðræðislegum aðferð-
um. Þykir honum miður að stúdenta-
andóf skuli hafa gengið út í hreinar
óeirðir. Hnýtir hann einkum í stúdenta,
sem standa langt til vinstri, og telur
þá stefna að hreinni eyðileggingu með
þeim óspektum, sem þeir hafa í frammi,
en lítið sé um uppbyggilegar tillögur
af þeirra hálfu. Bendir hann á, hversu
mikilvægt sé fyrir lífsskilyrði samfé-
lagsþegnanna, að atvinnulífinu sé hald-
ið gangandi.
Eins og fram hefur komið óttast
greinarhöfundur um framtíð háskól-
anna, rofni tengslin við atvinnuvegina.
Á Islandi hefur það hins vegar gerzt,
að rannsóknarstofnanir atvinnuveganna
eru ekki lengur í tengslum við háskól-
ann. Sætir þessi ráðstöfun nú harðri
gagnrýni. En eigi háskólinn að geta
veitt atvinnulífinu og samfélaginu
þjónustu og jafnvel andóf, verður að
veita háskólanum aukið fjármagn og
síðast en ekki sízt verður að laða hæfa
menn til starfa á vegum háskólans.
HB
Þriðja norræna kennslumálaráð-
stefnan I læknisfræði í Stokkhólini
10.-11. október 1969.
Ut er kominn á vegum Nordisk
Federation för Medicinsk Undei'visning
bæklingur, þar sem rakin eru erindi
þau, sem flutt voru á áðurnefndri
kennslumálaráðstefnu ásamt öðru efni.
Meginumræðuefnið á ráðstefnunni var
menntun kennara í læknisfræði. Fyrst
var gerð grein fyrir tímabærri uppeld-
isfræðilegri menntun háskólakennara á
Norðurlöndum með sérstöku tilliti til
læknisfræði. Þar flutti meðal annarra
Jónas Hallgrímsson dósent erindi, en
hann sótti þessa ráðstefnu af hálfu Is-
lendinga ásamt Sigmundi Sigfússyni
læknanema. Einnig var rætt um kenn-
arahæfni, en þar fluttu meðal annarra