Læknaneminn - 01.04.1985, Blaðsíða 37

Rannsóknir vegna aukaverkana af blóðinngjöf
Sýni Blóðbankinn Blóðmeina- rannsókn Meinefna- rannsókn Sýkla- rannsókn Þvag- rannsókn
Á 1. klst. Endurflokkun Blóðstatus,-strok Serum haptoglobi Alm. og micro
Blóðsýni Direkt Coombs próf Blóðflögur Serum bilirubin Ræktun
Endurtekin sam- Netfrumur (1.5 ml. semm) ærob
ræmingarpróf Plasma, hemoglobin anærob
Mótefnarannsókn (5 ml. í statusglas (5-10 ml.í
(10 ml. storkið) —4.5 ml. í Na-citrat ræktunarglös
Storkupróf eftir Storkupróf, eftir
einkenni, PT, PTT,
Fibrinogen, FDP Alm. micro,
hemoglobin
Sem fyrst
þvagsýni
Eftir 3-6 Plasma hemoglobin Semm bilirubin
klst. önnur próf smkt. Önnur próf samkv.
einkenni einkenni
Eftir 12
klst. Skv. einkenni Skv. einkenni
Eftir 24 Mótefnarannsókn Blóðstatus Se. einkenni
klst. Se. hilimbin
Se. haptoglobin Alm. & micro
Se. bilimbin hemosiderin
Við blóðsýnistöku þarf að vanda sem best tækni til að forðast hemolysu. Bestu rannsóknimar til sönnunar þess að
aukaverkanir eftir blóðinngjöf stafi af blóðleysingu, tengdri ónæmiskerfínu eru plasma hemoglobin, direkt Coombs
(anti-globulin) próf og serum haptoglobin.
Varnir
Best er að gefa inn sem minnst af
blóði/blóðhlutum, sem inniheldur
blóðflögur. Meðferð er plasmaskipti
til að fjarlægja ónæmis-komplexið.
II. Ekki tengdar ónæmiskerfinu
A. Lifrabólga
Þrátt fyrir vamarráðstafanir í Blóð-
bankanum er möguleiki á smitun af
völdum lifrarbólguveira. Fyrir blóð-
gjöf er heilsufar gefandans kannað
og hver blóðeining rannsökuð fyrir
HBsAg.
B Cytomegalovirus og Ebstein-
Barr virus
Einkenni
1) hiti, útbrot
2) eitlabólga
3) lifrar- og miltisstækkun
4) atypiskir lymphocytar
læknaneminn '/i985 - 38. árg.
Tímasetning
Sjúkdómur sem líkist mononucleosis
infectiosa kemur 2-7 vikum eftir
blóðinngjöf. Einkennin sjást sérstak-
lega eftir aðgerðir með hjartalungna-
vél notkun, en þá er mikið blóð gefið
inn. Engar sérstakar vamarráðstafan-
ir em til.
C. Syphilis
Hver blóðeining er rannsökuð í
Blóðbankanum m.t.t. syphilis.
D. Malaria
Vamarráðstafanir eru gerðar í Blóð-
bankanum með því að kanna heilsuf-
arssögu og utanferðir blóðgjafans.
Um geymslu blóðs til blóð-
gjafa
Aðeins þær spítaladeildir, sem hafa
sérstakan blóðgeymsluskáp mega
geyma blóð, sem nota á til lækninga.
Á deildum sem ekki hafa slíkan blóð-
geymsluísskáp með síritandi hita-
mæli, ber að setja upp blóðið fljót-
lega eftir afhendingu frá Blóðbank-
anum innan Vi klst. Sé blóðið látið
standa tímum saman, áður en það er
gefið, er hættu boðið heim. Með
slíku atferli, er gerlum, sem kunna
að leynast í blóðskammtinum, sköp-
uð skilyrði til að tímgast - og valda
heilustjóni hjá blóðþega.
Blóði, sem afhent hefur verið frá
Blóðbankanum, er ekki veitt viðtaka
aftur - nema samkvæmt samkomu-
lagi, ef Blóðbankinn telur sér hag í
Framh. á bls. 44.
35