Læknaneminn - 01.10.1988, Síða 64

sínum vel sagði hann; “Nei, það var ekki þessi glæra
heldur sú næsta á eftir.”
Þó að fjölritunargáfan sé góð þá þarf að örva
fleiri eiginleika. Við megum ekki gleyma kúrfunni
sem Gylfi Asmundsson dregur upp á hverju hausti, I.Q.
nær toppi um 14 ára og er á ískyggilega hraðri niðurleið
um það leyti sem menn eru að klára læknanámið. Þess
vegna þarf að örva þetta fólk strax, lofa því að spreyta
sig og stíga í hæfileika sína. Þegar hin veikbyggða
sjálfstæða hugsun fer að vaxa í brjósti nemandans þarf
að hlúa að henni í stað þess að drepa hana niður með
skætingi og ónotum eins og stundum vill brenna við.
Hvenær rennur upp sá dagur að hin þungu spor
heim úr skólanum verða ekki lituð vonleysi og
örvæntingu ?
Kannske læknisfræði sé eina fagið í H.í. þar sem
ekki er boðið upp á valgrein, aldrei ætlast til þess að
maður skrifi ritgerð eða velji sér verkefni til þess að
vinna að. Og þó, á 5. ári er boðið uppá það í Geðinu að
skrifa smá ritgerð í staðinn fyrir eina sjúkraskrá. En
næstum því enginn nýtir sér það!
Hér erum við komnir að kjarna málsins.
Læknanemar eru ekki einsleitur hópur. Ekki nenna
allir að eyða tíma sínum í heilabrot eða að vera sífellt að
karpa við kennarann. Hingað eru líka þeir komnir sem
ætla sér að læra, meðtaka það sem grandvarir menn
hafa að segja og fara síðan með heilræði þeirra upp á
vasann, út á meðal fólks og hefja lækningar. Kannski
kaupa sér stórt skóp og dorga því ofan í fólk með
tilheyrandibréfaskriftum viðtryggingarstofnun. Þessu
fólki stendur stuggur af þeim sem alltaf er að tefja fyrir
með óþarfa spurningum. Það eru semsé í læknadeild
tveir pólar. Pólar sem skapast af því einfaldlega að
mennimir sem sitja saman í hóp eru mismunandi.
Barnaskapur er að halda að nokkum tímann verði hægt
að gera þeim báðum fullkomnlega til hæfis. En hví þá
að vera að væla ?
Steinn Steinarr var einhverju sinni sem oftar að
rakka niður eitthvert skáldið sem alþýðunni þótti vænt
um. Hann skammaðist sín samt dálítið fyrir í þetta sinn,
en það var afar fátítt. Hann færði sér það til málsbótar
að þótt fólk mætti svosem auðvitað eiga sína rithöfunda
í friði þá væri nú svo komið á Islandi að nær eingöngu
væri skrifað fyrir þann hóp lesenda sem hann kallaði,
fátæka í andanum. Auðvitað hafa þeir sem sitja í
iðnnámi í læknadeild líka sinn tilverurétt, þessi eru
einkenni sjúkdómsins og svona gerir maður.
Hinsvegar er nú svo komið að nœr öll kennslan miðast
við þennan hóp, á hina er mjög hallað.
Það er merkilegt að á meðan í öllum betri
skólum erlendis er ætlast til þess að menn geti sýnt að
þeir hafi vald á efninu, hafi fyrir að koma skipulagi á
þekkingu sína og sundurgreini þá miðast allt
námsfyrirkomulag hérlendis við að menn láti sem
minnst á sér kræla en gubbi fróðleiksmolunum
ómeltum upp á prófblaðið í fyllingu tímans. I
almennilegum menntastofnunum kemst enginn upp
með það að hnipra sig saman útí horni og þegja. Slík
hegðun er hinsvegar mjög umbunuð hér á landi, í
rauninni er passívismi hið eina sem virkilega er hlúð að
í fari nemenda í læknadeild H.I.
Vandinn liggur sem fyrr segir ekki bara í
kennslufyrirkomulaginu (og kennsluformið er
órjúfanlega tengt námsmatinu). Nemendur eiga líka
sinn hlut. Fjöldi nemenda unir sér vel við núverandi
fyrirkomulag. Þeir finna fyrir öryggi í þessu kerfi þar
sem aldrei er brugðið útaf hinu hefðbundna stefi, að
öngvu þarf að hyggja nema að fanga niður góðum
glósum. Til dæmis þegar Maggi Karl kemur með
hnyttna athugasemd um það sem er verið að kenna, þá
fara bekkjarsystkyni hans að horfa áhugalaus út um
gluggann, eða að bora í nefið. Þegar hann svo aftur
seinna í fyrirlestrinum reynir að sundurgreina það sem
á borð er borið þá fara menn að aka sér órólega, andvörp
og stunur stíga upp hér og þar og loks spyr einhver hvort
maðurinn geti ekki haldið kjapti. Það er svo ónotalegt
að vakna upp úr þeim höfga draumi sem ítroðslan sefjar
mann inní. Sérstaklega þar sem í spurningum Magga
Karls felst, án þess að hann geri sér grein fyrir því
sjálfur, ákveðin ögrun við bekkjarsystkyni hans. Það er
eins og hann ætlist til þess að félagar hans séu líka
vakandi, eins og að hann hafi orðið fyrir vonbrigðum
með að þeir hafi lagt gagnrýna hugsun á hilluna eftir
aðeins fáein ár í læknadeild.
Aldrei höfum vér læknanemar orðið fyrir þeim
óskunda að hróflað sé við þeirri ímynd að læknisfræðin
kunni við flestu svör. Látið er sem hinn læknisfræðilegi
þekkingarmassi sé skýrt afmarkaður, óumbrey tanlegur
og endanlegur, og að við kunnum skil á lunganum af
honum. Það er svo óþægileg staðreynd að fæstar af
þeim læknisfræðilegum “staðreyndum” sem við lærum
eru algildar, og að sífellt er tekist á um gildi flestra
62
LÆKNANEMINN VimAl. árg.