Úrval - 01.10.1967, Síða 8

6
ÚRVAL
eitthvað á milli okkar, ef ég hætti
þessu. Ég geri það að nokkur leyti
af vana og að nokkru leyti vegna
þess, að ég held, að hún yrði særð,
ef ég gerði það ekki.“
Það er fólgin hætta í daðri, en hún
er ekki fólgin í mögulegri ótrú-
mennsku og upplausn hjónabands-
ins, eins og margir kunna að halda.
Hin raunverulega hætta er sú, að
vakni afbrýðisemi eða öryggisskort-
ur hjá makanum, annaðhvort af til-
viljun eða þá að slíkt er vakið að
yfirveguðu ráði, þá eru líkur á því,
að slík geðhrif verði lítt viðráðan-
leg. Afbrýðisemin er jafnmikill
þáttur mannlegs eðlis sem ótti, ást
eða reiði. En það er óþægilegri og
óskemmtilegri þáttur, vegna þess að
við eigum svo erfitt með að hafa
stjórn á henni.
Flestir karlmenn og margar kon-
ur búa yfir leyndum efa um eigin
hæfni. Þeirra ei'gið daður kann að
sveipa hjúp yfir þennan efa eða
veita þeim uppbót fyrir hann. En
daður makans verður til þess að
magna þennan ótta. Við erum af-
brýðisöm, þegar við erum ekki viss
um, að eiginmaður okkar eða eig-
inkona elski okkur nóg til þess að
vera okkur trú, og þegar við erum
ekki nógu viss um hæfni okkar til
þess að halda maka okkar á vegi
trúmennskunnar. Fátt fólk býr yfir
nægilegu tilfinningalegu öryggi til
þess að vera alveg laust við þennan
ótta.
Tækist okkur bara að fá makann,
til þess að skynja þennan ótta og
skilja hann! Gætum við bara sagt:
„Mér þykir vænt um þig, ég elska
þi, ég þafnast þín, ég þrái þig! Ég
fyllist ótta, þegar þú daðrar, og ég
vildi, að þú hættir því!“ Tækist
okkur að fá makann til þess að
skynja þetta, gerði slíkt geysilegan
mun! En yfirleitt tekst okkur þetta
ekki, og þá misskilur eiginkonan
eða eiginmaðurinn þetta allt saman
og álítur afbrýðisemi makans aðeins
vera skefjalausa eigingirni, sem
byggist á sjálfselsku. í því liggur
hættan.
Það getur verið, að daðrið sé eina
aðferðin til þess að gera mönnum
fært að lifa við einkvæni og varð^
veita samt leyfilegan smekk fyrir
þeirri „rómantísku" tilbreytni, sem
við álítum, að okkur þætti indæl.
Það gerir okkur fært að elska eina
persónu og leika það samtímis, að
maður sé ástfanginn af annarri eða
öðrum persónum. Þetta kann að vera
öryggisloki, sem þörf er á til þess
að tryggja hjónabandið.
En sérhver leikur hefur sínar eig-
in reglur, og sérhverjum leikmanni
er nauðsynlegt að fara eftir þeim.
f þeim leik, sem kallast daður gifts
fólks „úti á við“, eru reglurnar í
því fólgnar að njóta þeirrar tilfinn-
ingar að vera aðlaðandi í augum
hins kynsins, en að gera það samt
aldrei á þann hátt, að það skaði þá
persónu, sem manni þykir vænt
um í raun og veru.