Úrval - 01.10.1967, Side 81

OTTO von BISMARCK
79
inu í Frankfurt lokið. Hann var
gerður að sendiherra í Pétursborg
og var í því embætti í þrjú ár. En
nýji konungurinn gat ekki gleymt
Bismarck af tveim ástæðum. Önn-
ur var sú, að Bismarck var ofstæk-
irfullur konungssinni og þessvegna
traust vörn gegn hverskonar und-
irróðri; að hinu leytinu þótti kon-
ungi sem Bismarck talaði af meiri
skynsemi um framtíðina en nokkur
ráðgjafa hans.
Snemma á árinu 1862 kom til al-
varlegrar deilu milli konungs og
prússneska þingsins og bað konung-
ur Bismarck um að verða forsæt-
isráðherra, en hann neitaði, þar sem
hann fékk ekki vald yfir utanrík-
isráðherranum. Bismarck var þá
gerður sendiherra í París, svo að
hann væri nærstaddur, ef á hjálp
hans þyrfti að halda, því að ólgan
í Prússlandi fór vaxandi.
Bismarck kunni illa við sig í Par-
ís og dvaldist oft í Biarritz, þar
sem hann varð ástfanginn af konu
rússneska sendiherrans, KATHI
ORLOV. Hann leyndi því ekki fyrir
konu sinni, sem skrifaði: „Það er
ekkert rúm fyrir afbrýðisemi í sál
minni og ég fagna því að eiginmað-'
ur minn hefur kynnzt þessari ynd-
islegu konu. Án hennar mundi
honum ekki líða svona vel og hann
væri ekki jafn heilsugóður." Það
hefur sennilega verið vegna Kathi
Orlov að Bismarck svaraði ekki
bréfum ráðherránna í Berlín, þar
sem þeir sögðu, að konungurinn
vildi fá hann heim, því að hann
væri eini maðurinn, sem gæti bjarg-
að konungdóminum. Hann hélt
heirn tiJ Berlínar í september 1862,
sennilega vegna þess, að Kathi Ool-
ov var þá farin til Parísar.
Prússakonungur var ráðþrota;
hann þorði eltki að reka þingið heim,
hann gat engin áhrif haft á það og
hann vildi ekki láta undan, Hann
hafði þegar samið ævisögu sínaJ
Hann skipaði nú Bismarck forsæt-
is- og utanríkisráðherra og gaf hon-
um frjálsar hendur í öllum málum.
Þannig var Bismarck komin til
æðstu valda fjörtíu og sjö ára gam-
all og þessum völdum hélt hann
næstu tuttugu og sjö árin.
Bismarck beitti þingið ýmist blíð-
mælgi eða hótunum og tókst að fá
það á sitt band: að sameina bæri
þýzku ríkin í eitt ríki og semja því
nýtízkulega stjórnarskrá. Hánn
kunni líka tökin á kónginum. Eitt
sinn, þegar líonungur kvaðst óttast
að hann mundi enda í höggstokkn-
um eins og Karl I., svaraði Bis-
marclt: „Það er skárra en að gefast
upp.“
Árið 1864 steig Bismarck það
meistaralega skref að sameina
Prússland og Austurríki í stríði
gegn Danmörku, vegna Slésvikur
og Holstein. Það var stutt styrjöld
og hún gaf Austurríki og Prússlandi
tilefni til að deila um annað en
sameiningu þýzku ríkjanna.
1865 gerði Prússland bandalag við
Ítalíu og 1866, þegar Austurríki
kvartaði yfir því á ríldsþingiou í
Frankfurt, að Prússar hefðu rieytt
Austurríkismenn til að yfirgefa
Slésvík, gengu Prússar af þinginu,
lýstu yfir að þýzka ríkjasamband-
ið væri ekki lengur við lýði og
sömdu nýja stjórnarskrá, sem kvað