Úrval - 01.12.1969, Side 41

MESTI LYGARI HEIMSINS
39
réttlátt og sanngjarnt, að karlmað-
urinn taki sinn þátt í þjáningunum."
Nokkuð barnaleg skýring — en al-
kunnugt er fyrirbrigðið enn í dag.
Marco Polo hefur séð dreka með
sínum eigin augum. Óskaplega stóra
og ofsagrimma. Hann sá þá í Cara-
jan, en þar veiddu íbúarnir þá vegna
þess, að þeir töldu gallið úr þeim
gott læknislyf, meðal annars gegn
biti óðra hunda. Nú er mönnum
ljóst, að hér á Marco við krókódíla
— .og það er ekki honum að kenna,
þótt dráttlistamenn miðalda hafi
fyrir hans hönd málað þá með klof-
inni tungu, eldstroku úr nösum og
helj armiklum herðakambi.
Ég hef séð dýr með eitt horn í
miðju enni, segir Marco. Úr því skóp
samtíð hans furðudýr, einhyrning-
inn. Enginn renndi grun í það þá,
að það hafði einfaldlega verið nas-
hyrningur, er Marco Polo sá.
Sömu sögu er að segja um lýs-
ingu hans á ættbálki einum á eyj-
unni Angamanain, sem var með
hundshöfuð. Nú er það löngu vitað
mál, að á sínum tíma bjó sérkenni-
legur ættbálkur á Andamanneyju,
er líktis mjög hinum loðnu Anióum
í Japan.
Sjálfsagt hefur líka verið flissað
að sögu hans um eyjarnar tvær
undan Indlandsströndum: Á ann-
arri þeirra bjuggu einvörðungu
karlar, en konur einar á hinni. Sáu
íbúarnir ekki hvorir aðra nema um
þriggja mánaða skeið árlega, en þá
komu karlmenirnir allir í hóp til
heimsókna á kvennaeynni. Nú við-
urkenna vísindin þessa frásögn án
þess að depla augunum, með tilliti
til kunnugleika af kvenþjóðflokk-
um þeim, sem fundizt hafa í þessari
álfu.
Kínakeisari hefur fengið miklar
mætur á Marco Polo, og aðdáunin
hefur vérið gagnkvæm. Því Marco
lýsir keisara svo, að hann hafi ver-
ið „hinn vitrasti og menntaðasti
maður, mikill herforingi, hinn hæf-
asti til að stjórna mönnum og stýra
ríki, og eigi síður hinn hraustasti
maður, er nokkru sinni hefur uppi
verið meðal ættkvísla Tatara.“
Sú er og án efa orsök þess, að
hann lýsir svo nákvæmlega dýrð
þeirri og dásemdum, er hvarvetna
ríkti við hirð keisarans.
„Keisarinn var borinn af fjórum
fílum, en á baki þeirra var reistur
turn, klæddur slegnum gullþynn-
um innanvert, en fóðraður utan með
ljónshúðum. Þar sat þj óðhöfðinginn
og stjórnaði ríki sínu, þegar hann
var ekki á veiðiferðum sér til
ánægju."
Samkvæmt þekkingu þeirri er við
höfum nú á fyrirkomulagi þeirra
tíma, verður að telja'st trúlegra, að
einn fíllinn hafi borið turninn og
keisarann, en á hinum hafi farang-
ur hans og ferðaskrúði verið reidd-
ur. En það er bara aukaatriði, því
keisari átti sem sé yfir sjö þúsund-
ir tamdra fíla.
Og þannig mætti halda áfram.
Marco Polo hefur aðeins sagt frá
því, sem hann hefur séð og heyrt.
Það sem fyrir hann sjálfan kom,
hefur yfirleitt allt verið sannað.
Sagnir þær, er hann hefur frá öðr-
um, hafa ef til vil aflagazt í með-
förum manna á milli. Og er þó
kjarni af sannleika í ýmsum þeirra.
☆