Úrval - 01.01.1971, Page 84

82
ÚRVAL,
Yanamale bauð okkur velkomin og
lét sækja drykkjarskál, sem full var
af hvítleitum vökva. Hann saup á
og rétti okkur skálina og við fórum
að dæmi hans. Síðan var hún borin
á milli þorpsbúa, sem dreyptu þegj-
andi á drykknum og héldu að því
búnu í burtu. Yanamale var einn
eftir og fylgdi okkur að stóra gesta-
húsinu í miðju þorpinu. Seinna
reyndu félagar mínir að taka þorps-
búa tali með aðstoð túlks, en ár-
angurslaust. Við vorum fyrsta hvíta
fólkið sem gisti þorpið, en á því
virtust indíánarnir samt engan
áhuga hafa.
Ekki olli nærvera okkar þeim
heldur neinni feimni. Fólkinu virt-
ist standa hjartanlega á sama um
hvort við fylgdumst með gerðum
þess eða ekki. Þar sem kofarnir voru
í rauninni ekkert nema þakið —
einskonar regnhlífar á staurum —
fór allt fram fyrir opnum tjöldum.
Konurnar unnu á ökrunum, spunnu,
elduðu mat og bökuðu einskonar
flatkökur. Kökurnar voru bakaðar
á hlóðum og sólþurrkaðar á strá-
þökum kofanna. Karlmennirnir
bjuggu til allskonar skraut úr marg-
litum fjöðrum og smíðuðu eintrján-
inga.
Hvorki konunum né körlunum
virtist liggja hið minnsta á. Enginn
erfiðaði. Enginn vann meira en
brýnasta þörf krafði. Allir virtust
sammála um, að hvíldin væri fyrir
mestu. Enda fór mestur tíminn í að
hvíla sig. Hver maður virtist eiga
sitt hengirúm og þar var maður vís-
astur að finna hann. Jafnvel
minnstu börnin áttu einskonar
hengirúm, sem bundið var yfir axl-
ir móðurinnar. Líka fannst fólkinu
gott að hvíla sig í ánni. Það má
segja, að áin sé annað heimili þess;
til hennar snýr það oft á dag. Strax
og barn fæðist, er það baðað í ánni.
Oyanar virðast geta flotið án þess
að hreyfa legg né lið. Þeir leggjast
á bakið í blessaða ána sína, teygja
makindalega úr sér, lygna aftur
augunum og fljóta með straumnum!
Þeir láta sér mjög annt um útht
sitt. Karlmennirnir eru alveg eins
natnir við að snyrta sig og kven-
fólkið. Þessir ,,rauðskinnar“ eru
ekki rauðir; líkamir þeirra eru
brúnir, eins og sólbrunninn maður
er brúnn. En þeir smyrja sig rauð-
um lit frá hvirfli til ilja; liturinn er
gerður úr fræi runna eins og er svo
sterkur, að allt, sem indíánarnir
snerta verður rautt. A þennan rauða
grunn teikna Oyanarnir flókið svart
mynstur. Hver tígull, hvert tákn,
hefur sína þýðingu. Þannig getur
indíáninn verið einskonar gangandi
myndasaga. Kunnugur þarf ekki
annað en horfa á hann andartak til
þess að sjá, hvernig honum er inn-
anbrjóst. Til dæmis táknar ein
mynsturgerðin, að viðkomandi mað-
ur sé ástfanginn. Stúlkan, sem hann
er ástfanginn af, þarf ekki annað en
líta á kinnarnar á honum til þess að
vera með á nótunum.
Það sækja sannarlega ekki áhyggj-
urnar að þessu fólki. Það lifir fyrir
líðandi stund. Það lætur morgun-
daginn bíða síns tíma. Það er feikn
hláturmilt og á það til að reka upp
rokur að litlu tilefni — í augum
hvíta mannsins.
Oyanar hafa tvö tungumál. Ann-