Goðasteinn - 01.09.1962, Page 42

leiðangunnn hjá þessum þremenningum, og urðu áform þeirra æ
víðtækari, eftir því sem lengur leið. Jafnframt sendu þeir keisara
skýrslu um viðræðurnar og skýrðu nákvæmlega frá öllum fyrir-
ætlununum. En þær voru í stuttu máli, að Pétur mikli sendi öflug-
an flota til Grænlands, sem hernæmi landið og ekki aðeins það,
heldur skyldi flotinn í leiðinni einnig hernema ísland og Færeyjar,
og áttu þessi lönd öll að falla undir Rússakeisara. Og síðan, er
flotinn hefði lokið að hertaka þessi lönd og Rússar tryggt þar
aðstöðu sína, átti svo að sigla til Noregs undir forustu Povel
Juels, hernema landið og leysa þjóðina þar að fullu og öllu úr
tengslum við Dani. Taldi Juel í skrifum sínum til keisara litlar
líkur á mótstöðu af hálfu Norðmanna, bæði sakir þess, að hann
sjálfur væri vel þekktur og vinsæll í landinu, og auk þess myndi
þjóðin öll fagna frelsinu, er hún losnaði undan harðstjórn og of-
ríki Dana í Noregi. Ekki átti þó Noregur að falla undir Rússa,
heldur var hugmyndin, að hann yrði sjálfstætt konungsríki, og
kórónuna átti að hljóta Karl Friðrik af Gottorp, tengdasonur
Péturs mikla.
En er samningum þessurn var vel á veg komið og allt virtist
leika í lyndi fyrir þessum atorkusömu ævintýramönnum, hrundi
spilaborg þeirra skyndilega til grunna, svo að ekki stóð þar steinn
yfir steini. Góðvinur og skjólstæðingur konungs, póstmeistarinn í
Kaupmannahöfn, hafði auga á hverjum fingri og lét því ekki bréf
Povels fara fram hjá sér án þess að rannsaka innihald þeirra.
Povel var tekinn fastur, og sannanir gegn honum voru svo sterkar,
að ekki þýddi að mótmæla, og játaði hann allt sitt athæfi. Kon-
ungur óttaðist mjög, að fjöldi Norðmanna stæði að baki sam-
særi þessu, og þegar Juel vildi ekki játa, að svo væri, með góðu,
þá reyndu þeir, sem yfirheyrðu hann, að fá hann til þess með
öðrum aðferðum, og var hann pyntaður ákaflega með þumal-
skrúfum og spænskum stígvélum, en allt kom fyrir ekki, sem og
var að vænta, því að áform Juels var að engu leyti á nokkurs
manns vitorði í Noregi. En konungur áleit samt, að Norðmenn
hlytu að einhverju ieyti að standa að baki þessari landráðastarf-
semi, og óttaðist þá lengi á eftir og var alla sína stjórnartíð mjög
varkár gagnvart þeim. En það er af Juel að segja, að réttar-
40
Godasteinn