Goðasteinn - 01.09.1971, Qupperneq 32

Goðasteinn - 01.09.1971, Qupperneq 32
þvert ofan á hné sér. Með hægri hönd tók hún rjómann frá hægra trogshorni, fjær sér, setti handarjaðarinn þar fyrir um leið og hún hallaði troginu þar aðeins niður. Nú rann undanrennan greitt niður í skjóluna, undan rjómanum. Þar kom, að undanrenn- an var öll á brottu og lá þá næst fyrir að láta rjómann renna sömu leið, ofan í rjómaskjóluna. Eftir í troginu var þá rjómabaugurinn í bör(mum trogsins. Hann var strokinn saman með sleikifingri hægri handar og síðan rennt saman við rjómann í skjólunni. í þann tíð þótti gott að fá rjómagafl saman við skyrspón, og sums staðar mun það hafa verið skylduréttur smalans fyrir góða geymslu búsmalans. Mjólkurtrog þurftu nákvæma og góða hirðingu vegna súrhættu. Búvcrkavatnið var hitað í trogin, sem áður voru skoluð. Fyrstu skolun þeirra var haldið saman. Nefndist vatnið ljósavatn eða búr- vatn, og var því venjulega haldið til haga í kálfsdallinn. Að því lýtur orðtakið: Betra er búrvatn en annað vatn. Síðasti þvottur mjólkurtroganna fór fram við lækinn eða vatns- bólið úti. Við verkið var notuð melþvaga eða hrosshársþvaga. Melþvagan var snúin saman í hentugan vöndul og meltág vafið itm miðju hans. Hrosshársþvögur voru prjónaðar. Að þvotti loknum var enn brugðið krossi yfir trogin, og síðan voru þau sett á móti sólu nokkra stund ef kostur var á. Um sólar- lausa daga þurfti oft að grípa til þess að baka trogin yfir hreinni glóð í hlóðum, jafnvel svo vel, að þau gegnhitnuðu. Stundum var bakað með sjóðandi vatni, er sett var í helming troga að tölu en hinum hvolft yfir. Að vörmu spori skipt um og vatninu hellt í efri trogin. Þetta var vörn gegn erkióvini skyrgerðar, súrnum. Þar gættu sunnlenzku konunar vel þrifa ekki síður en þær norðlenzku og fengu að jafnaði gott skyr, þótt sr. Jónas frá Hrafnagili hefji það ekki til skýjanna. Mjólkurbyttur, sem einnig nefndust byður eða balar, komu víða í stað troga undir lok 19. aldar. Hagræðið þótti þar mikið að þurfa aðeins að losa um byttutappann er rennt var, fyrra verkið oft í senn kaldsamt og crfitt. Benedikt Magnússon bóndi á Efstu-Grund undir Eyjafjöllum smíðaði heimili sínu mjólkurbyttur laust eftir 1870, kvaðst hafa vorkennt svo Elínu konu sinni að renna trog- unum um kalda vetrardaga. 30 Goðastemn
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100

x

Goðasteinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Goðasteinn
https://timarit.is/publication/1897

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.