Goðasteinn - 01.06.1986, Page 17

Goðasteinn - 01.06.1986, Page 17
eftir 1920 og lagði m.a. úr því stétt framan við bæjarhús á Helgu- söndum. Rústin nefnist FO III. Fimmta bæjarrústin er 140 m til útsuðurs frá FO III. Eldhúsaska og steinar vitna þar um byggð, en nokkuð af minjum hennar kynni að vera undir meldyngjum. Þarna fann ég brot úr krítarpípu sem hefur verið aldursgreind til aldamótanna 1700 og miklu lengur hefur byggð vart staðið á þessum stað. Ætla mætti að þarna hefði bærinn Stekkjarbakki helst staðið. Rústin nefnist FO IV. Því nær beint til suðurs frá rúst FO IV er sjötta bæjarrústin og skilja 148 m á milli. Hún er nokkuð víðáttumikil, eða um 1300 m2 en mjög útflött og mestur hlutinn af minjum mannavistar liggur ofan í gljánni. Sagan segir að hér hafi bærinn Melar staðið. Ummál byggðarminja bendir til þess að þarna hafi verið fremur blómlegur búskapur. Rústin nefnist FO V. Um 135 m til landsuðurs frá FO V hef ég séð nokkra steina saman og hálfan sleggjuhaus úr steini. Þessar minjar kynnu að hafa borist til með ísi á vetrardegi og eru engin örugg sönnun fyrir byggð. Rústirnar FO I, a—FO V liggja á óreglulegri Z-laga línu. Bæjarrústin FO II hefur þá sérstöðu, sem fyrr segir, að þar er enn að finna óraskaðar undirstöður veggja og gólf innan þeirra. í yfirborði mótar skýrt fyrir kekkjalögum í lang- húsi með stefnu frá austri og fyrir hluta af tóft við vesturenda þess og hefur líklega verið þar eldhús því öskuhaugur er þar rétt vestan undir. Um austanvert bæjarstæðið mótar ekki fyrir tóftum, enda er þar sandur í yfirborði. Framan í rústinni er þunnt lag af bæjarsorpi sem að nokkru leyti er að leysast upp í leðju því gljáin liggur upp á rústina. Glöggt er að foksandur hefur blásið þarna heim að hús- um meðan þau stóðu uppi og undan honum hefur verið hörfað að lokum. Líklegt er að yngri húsaleifar hafi áður verið ofan á þessum tóftum og eyðst af blástri og grjótnámi bænda. Það er gaman að ganga um gljána í fögru veðri en tvíbent hvort þú hittir á bæjarstæðin 6. Stundum hylur foksandurinn þau, hleður jafnvel upp á þau háum melhólum. Ég hef gengið þarna um og helst engin mannaverk séð. Haustið 1982 og í byrjaðan vetur sama ár átti ég nokkrar göngur um gljána og rakti mig eftir bæjarstæðunum. Sandurinn hafði þá að mestu sópast af þeim í tveimur stórviðrum og ýmislegt markvert líkt og lá í götunni. Goðasteinn 15

x

Goðasteinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Goðasteinn
https://timarit.is/publication/1897

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.