Mímir - 01.02.1974, Blaðsíða 13

eru rök mín ljósari og meira sannfærandi en
ykkar. Setninguna: „Þetta hefir mér aldrei dott-
ið í hug áður'' á Vilmundur. A þessari sögu
læt eg Bréf tii Láru enda. Hún getur þénað
þar sem storkandi afsökun fyrir syndum þeim,
sem eg hefi drýgt í bréfinu.’
En hvort sem um er að ræða yfirskilvitleg
rittengsl eður ei, eru þau augljóslega fyrir hendi,
og víst er, að Þórbergur dáði mjög Oscar Wilde;
og níu árum síðar þekkir hann þetta órímaða
Ijóð Wilde. Þá segir Þórbergur:
’Þessari málaleitan yðar þykir mér hæfiiegast
að svara fyrir munn drengsins með smásögu
eftir enska skáldið Oscar Wilde. Syndug sál
kom eitt sinn fyrir dómstól drottins allsherjar,
og drottinn dæmdi hana til helvítis. En veslings
sálin svaraði guði og sagði: Eg get ekki farið til
helvítis, af því að ég hef alltaf verið í helvíti.
Og drottinn allsherjar var svo greindur, að hann
setti hljóðan.’ (Lýrisk vatnsorkusálsýki. Pistilinn
skrifaði... Rv. 1933, bls. 40.)
Ekki er ætlunin að fjölyrða um þessi tvö
ritverk, heldur prenta þau í framhaldi af þessu
spjalli, svo að menn geti séð og sannfærzt. Letur-
breytingar eru undan mínum rifjum runnar, til
þess ætlaðar að auðvelda tímabundnum lesara
að finna orðalagslíkingar. Þó er skáletrun á
þínar og ekki í 9- hnu Morgtms hins efsta dags
Þórbergs.2
Vonandi kemur þessi ábending einhverjum
starfsbróður mínum að gagni, og hann gemr
sýnt nemendum kunnusm sína í heimsbókmennt-
unum með því að benda þeim á fyrrnefnd rit-
tengsl.
Það skal að lokum tekið fram, að greinar-
stúfur þessi er einkum að þakka Eiríki Guðna-
syni viðskiptafræðingi hér í borg, sem benti mér
á líkingu þessara tveggja verka; og þó e. t. v.
enn frekar Guðfinni Ottóssyni verkamanni á
Stokkseyri, sem benti Eiríki á líkinguna.
MORGUNN HINS EFSTA DAGS3
Það var morgunn hins efsta dags.
Eg kom nakinn fyrir dómstól drottins alls-
herjar, laut honum og sagði: „Dýrð sé Guði
föður, Syni og Heilögum anda!" Og umhverfis
hásæti hans stóðu skínandi hersveitir, er sungu
Guði hósíanna.
Drottinn attsherjar leit til mín, opnaSi ttfsins
bók og sagSi: „Þú hefir syndgað, sonur minn.
Syndir þínar verða þér ekki fyrirgefnar."
„Vissulega hefi ég syndgað," svaraði ég. „Fyr-
ir því ber mér vist í ríki þínu."
En Drottinn dómsins sagði: „Eg sendi þig til
Heljar. Til Heljar dœmi ég þig fyrir afbrot þín
á jörðinni." Og hann benti mér í myrkrið fyrir
utan, en þaðan heyrðist grámr og gnístran tanna.
Og ég ávarpaði Drottin spekinnar og sagði:
„Þú hefir talað svo fyrir munn postula þinna:
„I vöggugjöf féksm tvær náttúrur, góða og
vonda." Hin góða náttúra mín var verk þinna
handa, og hún framdi aldrei neina synd á jörð-
inni. Hin illa náttúra var frá Hinum vonda, og
hún drýgði allar syndir mínar meðal mannanna.
Sjálfur er ég ekkert annað en þessi andstæðu eðli.
Ég veit, að þú ert réttlámr dómari. Ef þú
dæmir mig til Heljar, líður hin góða náttúra
mín fyrir syndir, sem hún átti enga hlutdeild í.
Og hin vonda náttúra, sem var orsök synda
minna, nýtur þar friðar og fagnaðar, því að í
Helju á hún ætt og óðul. En með englum og
útvöldum hlýmr hún verðuga refsingu, því að
meðal heilagra í ríki himnanna er víti hins
vonda. Sjá! Fyrir því ber mér vist í ríki þínu."
Og Drottinn réttlætisins hneigði sig og sagði:
„Satt segir þú, sonur minn! Þetta hefir mér
aldrei dottið í hug áður. Gakk inn í fögnuð
herra þíns." Og það varð þögn umhverfis há-
sceti Drottins allsherjar. En hann mælti til hinna
skínandi hersveita: „Vér breytum skipulaginu."
Og það varð bylting í ríki útvaldra.
2 The House of Judgement er hér prentað eftir The
Works of Oscar Wilde. Edited, with an lntroduction,
by G. F. Maine. New Collected Edition, London 1948,
bls. 845—46. Morgunn hins efsta dags er prentaður
eftir Bréfi til Láru, 5. útg., Rv. 1950, bls. 205—206.
3 I Bréfi til Láru er engin fyrirsögn önnur en kapí
tulanúmer, XXXV.
13