Skógræktarritið - 15.05.2002, Qupperneq 42

Sjá má hér við þennan bústað hve sjálfsprottinn loðvíðir hefur vaxið á 30 árum.
Umhverfi hans hefur tekið miklum breytingum á 12 árum síðan myndin var tekin.
Sitkagrenið hægra megin á myndinni hefur þurft að fjarlægja til að komast að
bústaðnum, svo mikið hefur skóginum farið fram.
ekkert verið borið á trén í áratugi.
Það er e.t.v. batnandi tíðarfari að
þakka og langri friðun landsins
að árangur gróðursetningarinnar
virðist sífellt fara batnandi.
Um svipað leyti og Hnúka-girð-
ingin var reist um 1963 drapst
nánast öll ösp á Suðurlandi,
þegar skyndilega gerði mikið
vorfrost í aprílmánuði. Ösp var
þvf aldrei sett niður og höfum við
þvf sloppið við vandamál, sem
henni hafa fylgt. Þrjá snjóavetur í
röð 1989-'9i urðu grfðarlegar
skemmdir í skóginum, en vegna
langvarandi skafrennings hlóðst
mikill snjór upp í kringum trén og
mynduðust 5-6 metra háir skafl-
ar. Snjóþunginn braut sfðan trén
og var skógurinn útlits eins og
loftárás hefði verið gerð. Leist
okkur ekki á blikuna, virtist sem
náttúran ætlaði að hefta skóg-
ræktina og fór mikil vinna í að
hreinsa brotnu trén úr skóginum.
Þessi ósköp hafa ekki endurtekið
sig. Það fylgja með nokkrar
myndir, teknar við upphaf skóg-
ræktar, aðrar sýna skemmdir eftir
snjóaveturna miklu og svo loks
nokkrar myndir sem sýna þá
breytingu sem skógurinn hefur
tekið.
Trjátegundir
Sitkagreni: Sitkagrenið er í
sérflokki í skógrækt, a.m.k. á
Suðurlandi og f Reykjavík,
Heiðmörkinni, Skorradal, Hauka-
dal og ekki hvað síst í Öskju-
hlíðinni. Hið sama gildir í Ölvers-
holtinu, sitkagrenið skilar lang-
bestum árangri, þegar litið er til
lengri tíma. Önnur tré vaxa e.t.v.
hraðar fyrstu árin, en það er alveg
ljóst, eftir 40 ár, að sitkagrenið er
í algjörum sérflokki. Hæstu trén
af þessari tegund eru um 11
metrar, sennilega 35 ára gömul.
Sitkagrenið verður 350 - 800 ára
gamalt f heimkynnum sínum og á
Vancouvereyju í Kanada sá ég
eitt slíkt 92ja metra hátt og mörg
yfir 80 metra. Þetta er jafnframt
eitt verðmesta tré sem ræktað er
til nytja, þ.e. sérlega sterkt miðað
við þyngd og var notað til flug-
vélasmíði hér áður fyrr. Ég er
sannfærður um að sitkagreni
verður yfir 50 metra hátt á ís-
landi, jafnvel á þeirri öld, sem nú
er nýhafin.
Nokkur almenn ráð:
1. Byrja á skjólbeltum, en þar má planta þétt.
2. Ekki planta of þétt, t.d. 1,5-2,5 m á milli grenitrjáa við
góðar aðstæður.
3. Forðast að planta í beinum röðum.
4. Hafa pláss fyrir rjóður og stíga.
5. Planta ólfkum tegundum trjáa og vera tilbúinn að
prófa eitthvað nýtt.
6. Að lokum eru hér ákveðin varnaðarorð: Það er oft mikill
spenningur og bjartsýni f byrjun og mikil áform um
gróðursetningu, en síðan kemur bakslag, þegar fólk uppgötvar
að skógrækt er þolinmæðisverk og oft á brattann að sækja,
þannig að áríðandi er að planta trjám á hverju ári á
mismunandi tímum árs, ekki of miklu f einu. Tfðarfar, árferði,
þurrkatíð, jafnvel skordýr eða búsmali geta gert mikinn usla í
skógræktinni og þá betra að hafa ekki of mikið undir í einu. Það
er farsælast að vera viðbúinn nokkru mótlæti í byrjun og
einsetja sér að planta, þrátt fyrir það, á hverju ári við ýmis
tækifæri, með fjölskyldu, vinum og vinnufélögum. Það verður
því ánægjulegra, þegar litið er til baka síðar meir. Það sem er
auðvelt, veitir ekki sömu ánægju og það sem eitthvað þarf að
hafa fyrir.
40
SKÓGRÆKTARRITIÐ 2002