Fróðskaparrit - 01.01.1966, Page 84

92
Tá ið Føroyar komu upp í donsku stættatingini
1 skrivinum frá Danske Kancelli um fyriskipanirnar fyri árið
1831 var henda fyriskipan frá 28. mai ikki nevnd. Av sínum
eintingum tók amtmaðunin, F. F. Tillisch, hesa fyriskipan við
í tilmæli sínum, hóast hon ikki kundi koma ímillum tær fyri-
skipanir, sum hann skuldi geva tilmæli um; amtmaðurin segði
sína hugsan um hesa fyriskipan vera, at føroyingar kundu
ikki hugsast at hava nakað ynski um at taka lut í stættating-
inum3).
Spurningurin, um Føroyar skuldu hava lut í stættatinginum,
sæst ikki at hava verið reistur annars undir fyrireikingunum
til hesa lóggávuna, fyrr enn Schlegel professari sum limur í
nevndini »De oplyste Mænd« (borgarar, sum stjórnin hevði
útnevnt til at viðgera stjórnaruppskotið um stættatingini) í
einum privatum bønarskrivi reisti spurningin um serstakt før-
oyskt umboð á stættatinginum4).
í bønarskrivi sínum dagfestum hin 28. aug. 1832 sigur
Schlegel professari, at tríggjar orsøkir kundu hugsast fyri, at
Føroyar hava ikki fingið umboð á stættatinginum: 1) at Før-
oyar vóru hjáland (koloni), 2) at fólkatalið í Føroyum var ov
lítið, og 3) at føroyingar ikki høvdu áhuga fyri hesum nýggja
stovni. Schlegel vísti aftur øllum trimum møguleikunum; før-
oyingar kundu ikki verða settir uttan fyri stættatingið av tí,
at landið var hildið at vera hjáland (koloni), tá ið Island
hevði fingið serstakt umboð til stættatingið; hitt lítla fólka-
talið í Føroyum kundi ikki vera orsøkin til, at Føroyar vórðu
settar uttan fyri stættatingið, tí at stjórnin, tá ið hon setti upp
tey ymsu valøkini, ikki einans hevði havt í huga fólkatalið,
3) Tilmælið frá amtmanninum er ikki at finna í Rigsarkivet; brævið
er uppskrivað at vera komið úr Føroyum, dagfest hin 20. august 1832, í
Danske Kancelli, 3. dep., journal G 1832. Innihaldið í brævinum er endur-
givið í nevndarálitinum frá stættanevndini dagfestum hin 28. mai 1833;
D. K. 2. dep. Stændersager; Forestillinger og kgl. Ordre ang. Provindsial
Stænderne.
4) Fíans Jensen I.
Schlegel var noyddur at gera privat bønarskriv, av tí at tað var
noktað »De oplyste Mænd« at viðgera § 1 í stjórnaruppskotinum.