Fróðskaparrit - 01.01.1982, Page 57

»Beaucoup de bruit pour une aumelette«
65
av samfelagsbroyting voldari av handilspolitikkinum. Fram-
tøka samfelagsins fluttist ikki aftur av hesi fyriskipan. Emb-
ætismenn í Keypmannahavn hava valla verið førir fyri at
sannkenna hetta, men eingin — heldur ikki danska kanselliið
— tykist hava givið sær stórvegis far um ummælið frá prest-
unum. Tað er eisini at undrast á, at tað ikki í staðin vóru uppi
sterkari hugsanir um at hækka kornprísin — tað verður bert
nevnt í einari av frágreiðingunum úr Føroyum. Eyðvitað verð-
ur hetta ikki grett av fleiri føroyingum, tí øll í Føroyum mundu
tapt við tað — men embætismenn í Keypmannahavn kundu tó
hugsast heldur at viljað tikið hesa so nógv liðiligaru loysnina.
Eisini hetta bendir á, at aðrar loysnir longu vóru útihýstar, tá
ið Bang, setti amtmaðurin, skrivaði álit sítt.
At hugsanarhátturin soleiðis skorðaðist fastur er at skilja sum
ábending um, at embætismenninir í Føroyum áttu kunnleika
um føroyska samfelagið, sum embætismenn í Keypmannahavn
ikki høvdu lut í, og at tað tí var ilt hjá teimum at skilja frá-
greiðingarnar til lítar. Soleiðis kom uppskotið frá løgmanni,
fúta og skrivara næstan óbroytt ígjøgnum, og at eingin setti
spurnarmerki við tað krav, teir settu um støddina á jarðarlut-
unum, er týðandi dømi. Kravið mátti í stóran mun vera met-
ingarmál, ikki bert tí at tað í sjálvari fyriskipanini var ikki
neyvt framsett, men eisini tí at mørk bert í vissan mun gav
mynd av jarðarvirðinum26, og tí at jørðin kundi liggja spjadd
í ymsum bygdum og tí í royndum misti virði, sum ikki so
sjáldan var27. Tað kom soleiðis at standa til hvønn einstakan
prest, hvussu mong loyvi skuldu verða givin í prestagjaldi
hansara.
I hesum føri vóru sjónarmiðini hjá embætismonnunum í
Føroyum í stóran mun tey somu sum hjá embætismonnunum
í aðaltollkamarinum, og tann heldur óvandni hugburðurin hjá
teimum seinnu er helst at síggja við hesum í huga. Fiaraftur-
ímóti eru viðurskiftini millum rentukamar/aðaltollkamar og
danska kanselliið í hesum máli eyðkend fyri viðurskiftini yvir-
høvur viðvíkjandi føroyskum málum28.
Avleiðingarnar av fyriskipanini eru torlýstar, tí ógjørligt er