Freyja - 01.06.1901, Blaðsíða 10

90
FREYJA
þar sem vellíðan sumra hlutaðeig'-
enda er algjörlega troðin undir fdt-
um. En í fiestum tilfellum skeður
það á allt annan liátt, og á oftast
í'ót sína að rekja til tveggja orsaka
sem eru, óhamingjusamt hjónaband
áaðrahöndog næstum ófáanlegur
lijónaskilnaður eftir Canadiskuin
lögum á hina. Það er því miður
mannlegri vizku ofvaxið að búa til
þau lög, sem tryggiöllum hamingju
i hjónabandinu, nð heldur er með
mannlegum lögum mögulegt að
þröngva nokkrum persónum til að
clskast og búa saman i ást og cin-
drægni, þó hægt sé að neyða þau til
að vera saman, oft og einatt sjálfum
þeim og öðrum til skaða. En það er
ínögulegt að búa til lög, sem gjöri
UPPLEYSiNG IIJÓNABANDSINS
sanngjarnlega mögulega, þegar iilut-
aðeigandi persónur koma sör saman
um að vilja það, eftir að hafa komist
að þeirri niðurstöðu, að sambúðin
væri orðin báðum óbærileg, eða þá
til þess eru nægar ástæður að vcita
öðrum hlutaðeiganda skilnað án
lúns' samþykkis. Það er nokkurn-
veginn víst, að skynsamleg lög í þá
átt læknuðu margar slíkar rnein-
semdii'. Og ef sumir þessara. háræru
kennimanna, sem æpa svo hátt eftir
fullnægingu úreltra steingjörfings-
laga, leggðu krafta sína fram til að
endurbæta lögin og setja þau í sam-
ræmi við menningarkröfur tímans,
gjörðu þeir heiminum mikið meira
gagn, en mcð því að framfylgja lög-
um, sem ekki eiga við. Það er yfir-
gengilegt hvað fljótir sumir eru til
að æpa, ef þeir þykjast hafa fundið
einhverja lagalega bresti lijánáung-
anum, og hvað þeir álita þann hinn
sama glæpsamlegann, sem brotið
hefur í bága við lögin, án þess þeim
detti í hug að grennsiast eftir því,
hvort iögin sjálf seu réttlát og við-
eigandi.
Undir núverandi Canadiskum lög-
um er ómögulegt að fá hjónaskilnað
nema fyrir alvarlegar sakir og með
kostnaðarsömum lagarekstri gegn-
um þingið, sem gildir einungis fyr-
ir þá efnuðu. í fyrsta lagi: er þetta
elcki ranglát aðgreining og er ekki
þarna snurða á lagaþræðinum? Þvi
skyldu lög landsins veita hjóna-
skilnað með skilyrðum som gjöra
öllum fjöldanum ómögulegt að hag-
nýta þau, en mögulegt fyrir liiria
efnuðu aðeins? Og í öðru lagi: Er
ekki þessi strangleiki laganna óhjá-
kvæmilega fremur spillandi en bæt-
andi? Eg svara óhikað játandi. Af-
leiðing sliks lagalegs strangleika
hlýtur að hafa spillandi áhrif.
Þar sem engar alvarletjar sakir eru,
er hjónaskilnaður ófáanlegur ríkum
og fátækum, þó persónunum sé al-
veg ómögulegt að búa saman á vel-
sæmisiegan hátt. Það er ógæfa þeg-
ar hjónaband mislukkast og það er
í fyllsta skilningi ómannúðlegt að
bæta á þá ógæfu, með því að gjöra
lilutaðeigandi persónum ómögulegt
að skilja ef þær sjálfar óska þess, og
með því þröngva þeim til eins af
þrennu, sem er, 1) að búa sam-
an þrátt fyrir ósamkomulagið
og með þvi niðurlægja sig andlega
og siðferðislega og skemma eða eyð-
ileggja siðmenning barnanna, söu
þau nokkur. 2) Skilja, og lifa sem
óháð væru, sem börnin, séu þau tií,