Helgarpósturinn - 19.12.1985, Blaðsíða 8

það var látið gera, eða því sem næst
verð, sem hefði orðið nær einum
þriðja lægra en raun varð á. Þannig
var einu fyrirtæki hyglað á kostnað
annars í þessu litla dæmi.
Helgarpósturinn hefur undir
höndum upplýsingar um afsláttar-
kjör einstakra fyrirtækja og eru
stjórnarmenn óneitanlega áberandi
í þessum hópi. Raunar mun hafa
verið gerð úttekt á hagnaði Haf-
skips af hinni svokölluðu „úrvals-
deild" og niðurstaðan var sú, að
hagnaður fyrirtækisins af viðskipt-
um við fyrirtæki stjórnarmanna og
allnokkur önnur fyrirtæki „vina“
Hafskips hafi verið sáralítill. Niður-
staðan var einfaldlega sú, að Haf-
skip gerði alltof vel við þessi fyrir-
tæki, en það eru einmitt talsmenn
þeirra, sem mest hafa talað um
nauðsyn samkeppninnar við Eim-
skip til þess að halda farmgjöldun-
um niðri.
Af afsláttarskrám Hafskips sést,
að vel var gert við þá stóru. Hins
vegar var yfirleitt alltaf tekið fullt
gjald af t.d. námsmönnum á leið
heim til Islands og lágmarksafslátt-
ur veittur smærri innflytjendum.
Afsláttur var gerður upp ýmist eft-
ir 3 mánuði, 4 mánuði, 6 mánuði
eða í lok viðskiptaárs (desember-
tékkarnir). Þá var einnig um að
ræða mismunandi greiðslukjör eftir
því hver átti í hlut. (Sjá meðfylgjandi
skrá, sem sýnir tilbrigðin.)
Þá er þess að geta, að afslátturinn
var ávallt greiddur út með hand-
hafaávísunum.
Til marks um þær upphæðir, sem
um ræðir sakar ekki að birta skrá
um nokkur fyrirtæki, sem höfðu
fengið greiddan 3ja og 6 mánaða
afsláttinn sinn í júlí 1983 (miðað við
framfærsluvísitölu væru þessar töl-
ur 77% hærri nú):
S. Óskarsson 57.327.-
Sjöfn, Akureyri 17.112.-
SÍS, innkaupadeild 176.280-
Valgarður Stefánsson 110.965.-
Pólaris/Sana/Sanitas 193.980-
Línan 27.210.-
Bústoð 24.065-
Hreiðrið 15.836,-
Álnabær 16.892,-
H.P. húsgögn 51.248-
Harpa 184.828.-
Harðviðarval 79.535.-
Goddi sf. 41.913,-
B.T.B. 40.073,-
Efrragerð Laugarness 6.672-
Víðir Finnbogason
(Teppaland) 60.018-
Ljómi 351.018-
Hólagarður 2.485-
Pardus sf. 30.322-
Egill Árnason 90.727-
Axel Eyjólfsson 38.016,-
Prentsmiðjan Oddi 73.435.-
Eftir aðeins fjóra mánuði ársins
1983 höfðu Kristján Ó. Skagfjörð
fengið rúmar 162 þúsundir króna,
Húsasmiðjan 531 þúsund krónur og
BYKO 347 þúsundir króna.
En til viðbótar alls kyns afslætti
og misþægilegum greiðslukjörum
má svo ekki gleyma enn einum af-
slættinum, sem reyndar kom bezt út
fyrir suma innflytjendur. Þessi af-
sláttur fólst í rangri flokkun á vör-
um. Þannig voru vörur færðar niður
um verðflokka samkvæmt skila-
boðum á miðum frá skrifstofunni og
við samanburð er ákaflega erfitt að
átta sig á skynsamlegum rökum að
baki mismunandi flokkunum.
Raunar segja ýmsir viðmælendur
HP, að skiptaráðandanum í Reykja-
vík sé enginn smávandi á höndum
ætli hann að rannsaka bókhald og
fjármál Hafskips ofan í kjölinn. Hér
sé um að ræða þvílíkan frumskóg,
að það sé ekki fyrir hvítan mann að
skilja vitleysuna. *
Einn heimildarmanna HP sagði,
að eina leiðin fyrir rannsóknaraðilja
málsins væri sú að fara skref fyrir
skref í gegnum reksturinn og allar
færslur með aðalbókara Hafskips.
Að öðrum kosti yrði þessi rannsókn
ekki barn í brók og skiptaráðendur,
þeir Ragnar Hall og Markús Sigur-
björnsson, myndu drukkna í papp-
írsflóði.
Raunar er Ragnar búinn að fá for-
smekkinn af því. Hann fór í könnun-
arferð á skrifstofur Hafskips í New
York og þar urðu fyrir honum
„haugar" af alls kyns nótum, en
minna af góðu og gildu bókhaldi.
Nú mun Ragnar vera kominn til
Hamborgar sömu erindagjörða.
SKOÐANAKÖNNUN HELGARPÓSTSINS
A ALBERT GUÐMUNDSSON AÐ SEGJA
AF SÉR VEGNA HAFSKIPSMÁLSINS?
ALBERT Á AÐ
SITJA ÁFRAM
• SEGJA 64% LANDSMANNA
• 36% VILJA AFSÖGN RÁÐHERRANS
• 77% VILJA RANNSÓKN
ALÞINGIS FYRIR OPNUM TJÖLDUM
Góöur meirihluti Islendinga er
þeirrar skoöunar, aö ekki sé ástœöa
til þess fyrir Albert Guömundsson
iönaöarráöherra, aö hann segi af
sér embætti á meöan rannsókn Haf-
skipsmálsins fer fram. Samkvœmt
skoöanakönnun HP telja 64% aö-
spuröra, aö hann eigi ekki aö segja
afsér, en 36% telja aö hann eigi aö
segja af sér.
Að undanförnu hafa verið færðar
fram ákveðnar kröfur um, að ráð-
herrann segði af sér vegna tengsla
sinna við Hafskipsmálið/Útvegs-
bankamálið og er fyrst og fremst átt
við, að Albert var á sama tíma for-
maður bankaráðs Útvegsbankans
og formaður stjórnar Hafskips, sem
nú hefur verið tekið til gjaldþrota-
skipta. Sjálfur sá ráðherrann ástæðu
til þess, að óska eftir því við ríkis-
saksóknara, að sérstök rannsókn
færi fram vegna ásakana, sem hann
hafi orðið fyrir. Þessu hafnaði ríkis-
saksóknari á þeirri^ forsendu, að
málefni Hafskips og Útvegsbankans
að hluta væru nú þegar í rannsókn
hjá skiptaráðandanum í Reykjavík.
Þá er þess að geta, að Albert Guð-
mundsson hefur látið í veðri vaka,
að hann muni ef til vill sjá sig knúinn
til þess að stefna tveimur eða þrem-
ur aðiljum vegna ærumeiðandi um-
mæla.
Fyrsta spurning Helgarpóstsins
hljóðaði svo:
„Telur þú, að Albert Guðmunds-
son eigi að segja af sér ráðherra-
embætti á meðan á rannsókn á máli
Hafskips og Útvegsbankans fer
fram?“
í Reykjavík voru sýnu fleiri þeirr-
ar skoðunar, að Albert ætti að segja
af sér en úti á iandi. Þannig töldu
45%, að hann ætti að segja af sér, en
55% ekki. I dreifbýlinu og á Reykja-
nesi töldu hins vegar aðeins 30%, að
hann ætti að segja af sér, en 70%
ekki.
í öðru lagi spurðum við hvort fólk
væri hlynnt þeirri rannsókn, sem er
í gangi hjá skiptaráðanda og hins
vegar svo hjá sérstakri nefnd ríkis-
stjórnarinnar, sem Hæstiréttur mun
væntanlega skipa. Um 70% lýstu sig
sammála því fyrirkomulagi, miðað
við allt landið. Fleiri lýstu sig ósam-
mála þessari skipan í Reykjavík en
úti á landi.
I þriðja lagi var spurt hvort fólk
teldi, að Alþingi ætti að kjósa rann-
sóknarnefnd til að kanna Hafskips-
málið. 62% lýstu sig fylgjandi því, en
38% voru andvíg. Andstaðan var
ívið sterkari úti á landi.
Loks var svo spurt hvort rannsókn
málsins ætti að fara fram fyrir opn-
um tjöldum og svarið við þeirri
spurningu var afdráttarlaust: 77%
vilja, að slík rannsókn Alþingis fari
fram fyrir opnum tjöldum, en að-
eins 23% kváðu nei við. Fylgjendur
opinnar rannsóknar voru ívið fleiri
úti á landi en í Reykjavík.
Óhætt er að fullyrða að þessi nið-
urstaða komi mest á óvart af svör-
um þeirra, sem lentu í úrtaki skoð-
anakönnunar Heigarpóstsins. Fyrir
Alþingi liggja nú tvær tillögur um
rannsóknarnefndir Alþingis sam-
kvæmt 39. grein stjórnarskrárinnar
og gerir tillaga alþýðuflokksmanna
ráð fyrir að nefndin starfi fyrir lukt-
um dyrum, en tillaga Alþýðubanda-
lags gerir ráð fyrir opinni rannsókn-
arnefnd að bandarískum hætti.
Telja verður fylgi við rannsókn-
arnefnd Alþingis og fylgi við að slík
nefnd starfi fyrir opnum tjöldum all-
merkilega niðurstöðu í ljósi þess, að
hérlendis er engin hefð fyrir rann-
sóknarnefndum af þessu tæi þrátt
fyrir ákvæði þar um í stjórnarskrá
lýðveldisins.
í heild verður ekki önnur ályktun
dregin af þessari niðurstöðu en sú,
að Albert Guðmundsson nýtur mik-
illa vinsælda og trausts og á þessu
stigi verður ekkert staðhæft um það
hvort Hafskipsmálið/Útvegsbanka-
málið hefur skaðað hann og stjórn-
málaferil hans.
Af þessari skoðanakönnun er það
líka ljóst, að langflestir vilja, að
rannsókn fari fram í þessu máli, þótt
menn greini á um leiðir. Mikið fylgi
við rannsóknarnefnd Alþingis er at-
hyglisverð niðurstaða og þar er rík-
isstjórnin í minnihluta. H.H.
GREINARGERÐ SKAIS
Síðastliðinn mánudag, 16. des-
ember, gerði SKAIS skoðanakönn-
un fyrir Helgarpóstinn (símakönn-
un, byggð á tölvuúrtaki skv. skrá
Landsímans). Úrtakið var 600, eða
0,34% af íbúafjölda, 16 ára og eldri,
miðað við 1. desember 1984, að við-
bættri áætlaðri fjölgun (1,4%) til 1.
desember í ár (1985). Úrtakið var
flokkað í tvö aðalsvæði eins og hér
segir:
Reykjavík 232 sem er 0,34%
af 67.940
Dreifbýlið og Reykjanes: 368 sem
er 0,34% af 107.889
Allt landið: 600 sem er 0,34% af
175.831
í þessari skoðanakönnun var spurt:
1. Telur þú aö Albert Guömundsson
eigi aö segja af sér ráöherraembætti
á meöan rannsókn á máli Hafskips
og Útvegsbankans fer fram?
II. Telur þú aö skiptaráöandi og
þriggja manna nefnd, skipuö af
Hœstarétti, eigi að rannsaka Haf-
skipsmáliö?
III. Telur þú aö Alþingi eigi aö kjósa
rannsóknarnefnd til aö kanna Haf-
skipsmáliö?
IV. Telur þú aö rannsókn málsins
eigi aö fara fram fyrir opnum tjöld-
um?
Svaraprósenta í þessari könnun var
innan við 80, sem er mun lægra
hlutfall en í öðrum skoðanakönnun-
um, sem SKAÍS hefur gert fyrir
Helgarpóstinn. Má ætla að af-
skipti Helgarpóstsins af málinu hafi
haft sín áhrif, fyrst og fremst varð-
andi þátttöku (þeir sem svöruðu vs.
þeir sem neituðu að svara) og e.t.v.
einnig um afstöðu manna til máls-
ins. Tölulegar niðurstöður birtast í
meðfylgjandi töflum.
TELUR ÞÚ AÐ ALBERT
GUÐMUNDSSON EIGIAÐ SEGJA AF
SÉR RÁÐHERRAEMBÆTTIÁ MEÐAN
RANNSÓKN Á MÁLI HAFSKIPS OG
ÚTVEGSBANKANS FER FRAM?
Reykjavík:
fjöldi hlutfall hlutfall þeirra sem tóku afstööu
já 71 30,6 44,9
nei 87 37,5 55,1
ekki viss 27 11,6 —
svara ekki 47 20,3 —
Dreifbýlið og Reykjanes:
fjöldi hlutfall hlutfall þeirra sem tóku afstööu
já 76 20,7 30,2
nei 176 47,8 69,8
ekki viss 38 10,3 —
svara ekki 76 21,2 —
Allt landið:
fjöldi hlutfall hlutfal! þeirra sem tóku afstööu
já 147 24,5 35,9
nei 263 43,8 64,1
ekki viss 65 10,8 —
svara ekki 125 20,8 —
TELUR ÞÚ AÐ SKIPTARÁÐANDIOG
ÞRIGGJA MANNA NEFND, SKIPUÐ
AF HÆSTARÉTTI, EIGIAÐ RANNSAKA
HAFSKIPSMÁLIÐ?
Allt landið:
fjöldi hlutfall hlutfall þeirra sem tóku afstööu
já 268 44,7 69,8
nei 116 19,3 30,2
ekki viss 91 15,2 —
svara ekki 125 20,8 —
TELUR ÞÚ AÐ ALÞINGI EIGIAÐ
KJÓSA RANNSÓKNARNEFND TIL AÐ
KANNA HAFSKIPSMÁLIÐ?
Allt landið:
fjöldi hlutfall hlutfall þeirra sem tóku afstööu
já 254 42,3 61,5
nei 159 26,5 38,5
ekki viss 62 10,3 —
svara ekki 125 20,8 —
TELUR ÞÚ AÐ RANNSÓKN MÁLSINS
EIGIAÐ FARA FRAM FYRIR OPNUM
TJÖLDUM?
Allt landið:
fjöldi hlutfall hlutfall þeirra sem tóku afstööu
já 322 53,7 76,5
nei 99 16,5 23,5
ekki viss 54 9,0 —
svara ekki 125 20,8 —
PFAFF, BORGARTLINI20, BORGAR ÞESSA KÖNNUN
8 HELGARPÓSTURINN