Helgarpósturinn - 05.06.1986, Blaðsíða 22

l:
LEIKUSTARVIÐBURÐUR:
HELGIOG HELGA LEIKSTÝRA
NJÁLU
í HAFNARFJARÐARHRAUNI
i
i
i
i
Leikarar og leikstjórar útileik-
hússins sem æfir nú Njálu af
kappi: (aftari röð frá vinstri) Helga
Bachmann, Helgi Skúlason,
Þröstur Leó Gunnarsson, Erlingur
Gíslason, Jakob Þór Einarsson,
Rúrik Haraldsson.’Þá koma þau
Guðrún Þórðardóttir og Skúli
Gautason og fremst krjúpa Aðal-
steinn Bergdal og Bryndís Petra
Bragadóttir. Á myndina vantar
Ásdísi Skúladóttur.
Leiklist á íslandi hefur að mestu legið niðri
yfir sumartímann, helst að Stúdentaleikhúsið
hafi haldið uppi einhverri starfsemi. Erlendir
ferðamenn sumir hafa því hyllst til að halda
að íslendingar vœru vart leikmenntir þrátt
fyrir góð lilþrif apans í Hveragerði. Nú verður
svo sannarlega ráðin bót á þessu þar sem hóp-
ur vaskra leikara hefur í samvinnu við tvo
unga athafnamenn, þá Friðrik Brekkan og
Svein Sveinsson, stofnaði útileikhúsið Sögu-
leikina. Fyrsta uppfcersla þess verður hvorki
meira né minna en sjálf Njála í leikgerð og
leikstjórn þeirra Helgu Bachmann og Helga
Skúlasonar sem í vetur leið ráku Kjallaraleik-
húsið af myndugleik. Æfingar hafa nú staðið
yfir í þrjár vikur, allt er nánast klappað og
klárt og stefnt að frumsýningu í síðari hluta
júnímánaðar. Spurningin er bara hvar hetjurn-
ar munu takast á. Málið er nefnilega þannig
vaxiö að Þingvallanefnd, sem skipuð er þrem-
ur alþingísmönnum úr flokki Sjálfstœðis,
Framsóknar og Alþýðubandalags fýldi grön
yfir uppátœkinu. HP rœddi þetta framtak við
þau Helgu, Svein og Friðrik.
,,Við höfðum hugsað þetta sem framtíðar-
sýn,“ sagði Sveinn Sveinsson, ,,að koma á fót
leikhúsi sem flytti útlendingum jafnt sem ís-
lendingum verk byggð á því merkilegasta úr
menningararfi okkar. Og hvaða staður hentar
þá betur sem leiktjöld en Þingvellir? Erlendis
eru þjóðgarðar gjarnan miðstöðvar fyrir fjöl-
skyldur og ferðamenn. Hér virðist helst sem
eigi að geyma hann í formalíni."
ÞINGVALLANEFND:
HESTAMANNAMÓT í LAGI
EN EKKI LEIKHÚS
,,Það hefur verið stórkostlegt að vinna að
þessu," segir Helga Bachmann. „Við Helgi
sömdum handritið að þessari klukkutíma-
Iöngu sýningu upp úrNjálu og Merði Valgarðs-
syni sem Jóhann Sigurjónsson skrifaði 1910
fyrir Konunglega leikhúsið í Kaupmannahöfn.
Síðan langaði okkur til að yngja Njál og
Bergþóru aðeins upp. Yfirleitt hefur verið tal-
að um þau sem einhverja gamla þuli, heldur
ólífrænar persónur. Okkur þótti það rangt í
sýningu af þessu tagi, við höfum þau miðaldra
eða varla það: Erlingur Gíslason leikur Njál,
en Ásdís Skúladóttir Bergþóru. Af þessu leiðir
að afkomendur Njáls og Bergþóru eru í yngri
kantinum. Við höfum fengið til liðs við okkur
nokkra unga leikara sem við höfum fylgst með
undanfarin ár og hafa staðið sig mjög vel. Þrjú
þeirra útskrifuðust úr LÍ í vor, þau Bryndís
Petra Bragadóttir, Skúli Gautason og Vald-
imar Örn Flygenring, og tveir í fyrra: Jakob
Þór Einarsson og Þröstur Leó Gunnarsson."
— Hvað svo með hin fögru leiktjöld náttúr-
unnar sem þið höfðuð fundið á Þingvöllum?
„í Hvannagjá fundum við stað sem hentaði
verkinu svo vel að það var eins og guð almátt-
ugur hefði gert tjöld fyrir verkið," segir Helga.
„Síðan skrifuðum við Þingvallanefnd og bár-
um upp þetta erindi. Fyrst fengum við þau
svör að gróðurinn í Hvannagjá væri of við-
kvæmur og að þeir teldu að Bolabás væri
hentugri. Þar hafa t.d. verið haldin hesta-
mannamót. Tveimur vikum síðar fengum við
annað bréf frá nefndinni þar sem sagði að
Bolabás væri heldur ekki falur sökum við-
kvæms gróðurs. Þetta þykir manni dálítið
furðulegt, séu hestamannamótin höfð í huga.
Við erum ekki einu sinni járnuð.
MENNTAMÁLARÁÐHERRA
OG ÞJÓÐGARÐSVÖRÐUR
HLYNNTIR ÚTILEIKHÚSI Á
ÞINGVÖLLUM
„Þar með er útséð um Þingvallaleikhúsið, að
minnsta kosti í bili. En þessi hugmynd á sér þó
marga dygga stuðningsmenn, þar á meðal
Sverri Hermannsson menntamálaráðherra og
Heimi Steinsson þjóðgarðsvörð og vonandi
nær hún fram að ganga með þeirra stuðningi
og annarra i framtíðinni," bætir Helga við.
— Hvaða ástœður tilgreinir Þingvallanefnd
fyrir synjuninni?
„Það er allt dálítið óljóst," segir Helga. „Ég
held þeir séu hræddir við fordæmi, sjái fyrir
sér sölubúðir í stórum stíl. Þeir spurðu okkur
fljótlega hvort við ætluðum að selja inn á leik-
sýninguna. Þetta er brosleg spurning: ekki
býður maður tíu manns upp í dans launalaust
í tvo mánuði, og það leikurum sem vinna nú
bara eftir BSRB-töxtum sem flestum þykja
hlægilegir. Fyrst Þjóðleikhúsið, sem er ríkis-
styrkt, hefur ekki efni á að bjóða þjóðinni upp
á svona smásýningu þá höfum við varla efni á
því!
Þetta er fáránleg viðkvæmni, þegar maður
hugsar t.d. til fornra menningarborga eins og
Rómar og Aþenu, hvernig þeir nýta sinar
söguslóðir — Forum Romanum, Akropolis:
þar má vera fólk, þar má þrífast menningar-
starfsemi."
Sveinn Sveinsson bætir við að í bréfi Þing-
vallanefndar sé getið um eitthvert aðalskipu-
lag þjóðgarðsins á Þingvöllum þar sem gert sé
ráð fyrir kvikmyndahúsi. „Væntanlega til að
sýna kvikmyndir frá Þingvöllum, eða hvað?“
spyr Sveinn. „Það er í lagi, en þeir vilja ekki lif-
andi leikara!"
Þótt aðstandendum Söguleikjanna sé heitt í
hamsi eru þeir þó síður en svo af baki dottnir,
og hafa verið að athuga ýmsa staði í nágrenni
Reykjavíkur sem hafa til að bera þau leiktjöld
náttúrunnar sem henti Njálu á líkan hátt og
Hvannagjá. Sá staður sem þeim líst best á er
dalur í Hafnarfjarðarhrauninu rétt fyrir innan
Kaldársel. Hafnfirðingar hafa tekið máli þeirra
vel.
„Mér virðist Þingvallanefnd aðallega vera á
móti beinni sölu innan þjóðgarðsins á Þing-
völlum og það get ég vel skilið," segir Friðrik
Brekkan. „Það gengur náttúrulega ekki að
selja þar hvað sem er. En mér finnst öðru máli
gegna með valda menningarlega hluti sem
gætu komið þjóðinni og forsvarsmönnum
hennar til gagns, þannig að þeir hefðu t.d. eitt-
hvað menningarlegt að grípa til þegar virta
erlenda gesti ber að garði.“
TILBREYTING FRÁ TÍVOLÍI
OG TÓMATAKAUPUM
„Já, það er illt til þess að hugsa að íslensku
helgarferðafólki skuli ekki bjóðast önnur til-
breyting en tívolí og tómatakaup í Hvera-
gerði," bætir Helga við. „Mér skilst að fjögur
hundruð þúsund Islendingar komi þar við á ári
hverju, eða hver landsmaður tvisvar að meðal-
tali.“
En hvar svo sem sýningar Söguleikjanna
koma til með að verða er stefnt að frumsýn-
ingu í kringum 17.—20. júní. Sýningarnar
verða að einhverju leyti háðar veðrum og
vindum, en Einar Þorsteinn Ásgeirsson hönn-
uður er nú að búa til himin sem verður rennt
yfir áhorfendur á stálvírum. „En leikararnir
verða undir berum himni þar sem verkið fjall-
ar að stórum hluta um land og fólk," segir
Helga, „þess vegna kom líka upphaflega sú
hugmynd að leggja áherslu á landið."
Þá hafði blaðið samband við Valdimar Örn
Flygenring nýútskrifaðan úr LÍ, sem fer með
hlutverk sjálfs Skarphéðins, og spurði hann
hvernig þetta legðist í hann. „Mér finnst mjög
sniðugt að Skarphéðinn skuli fá þarna tæki-
færi til að drepa dag eftir dag,“ sagði hann.
„Það er alveg í anda Valhallardraumsins þar
sem þeir sem féllu í bardaga risu upp fílefldir
á hverjum morgni og gátu haldið áfram að
berjast. Ég er mjög hrifinn af þessu framtaki.
Með áhrifameiri leiksýningum sem ég hef séð
eru einmitt útileiksýningar með „náttúruleg-
um“ leiktjöldum. Ég sá t.d. úti í Svíþjóð Beðið
eftir Godot leikið á sólbökuðu malbiki og
Shakespeare-sýningu í London sem var leikin
úti í garði. Það er svo sannarlega kominn tími
til að stofnað sé leikhúsið af þessu tagi á íslandi
og ég vona að sem flestir sýni þessu framtaki
stuðning.“
22 HELGARPÓSTURINN
eftir Jóhönnu Sveinsdóttur mynd Jim Smart