Helgarpósturinn - 05.06.1986, Blaðsíða 32

Sumarverk manna eru misjöfn. Sveinn Hauksson ætlar til dæmis að
þræða hvern einasta sveitabæ í landinu f sumar og selja nýútkomna
hljómplötu sína með eigin verkum. Hún heitir „Alíslenskt þjóðráð"
en nafngiftin stafar af þjóðernisrembu flestra aðstandenda hennar,
að sögn Sveins sjálfs. Og hann er hvergi smeykur um að gripurinn
seljist ekki svipað og heitar lummur í leiðangrinum sem hefst núna í
vikunni á heimaslóðum hans. Þetta sé enda einfaldar og grípandi
melódíur í bland við rokk og klassík sem falli vel að hlustum kyn-
slóðanna... Þetta er önnur platan sem Sveinn sendir frá sér, segir
Sveinn, „já, hún seldist nánast ekkert, aðallega fyrir þær sakir hvað
hún var léleg!" Núna er komið annað hljóð í strokkinn, Ijúfasta
landsbyggðarpopp, sem ku leyna á sér...
Islensk
leikkona í
Bergmansmynd
Ingmar Bergman er heidursgest-
ur á Listahátíd og í tilefni af þuí
sýnir sjónvarpið á föstudagskvöld
hreyfimynd hans Úr lífi leikbrúð-
anna (Aus dem Leben der Marion-
etten), sem hann gerði á útlegðar-
árum sínum í Þýskalandi — nánar
tiltekið árið 1980. Helgarpósturinn
vekur athygli á því að ein leik-
kvennanna t myndinni er af ís-
lensku bergi brotin; hún heitir
Ruth Ólafsdóttir og var leikkona
við Residenzleikhúsið í Munchen
þegar Bergman starfaði þar.
Ruth fæddist í Reykjavík 1956 og
er dóttir Ólafs Bergþórssonar
kennara og Sybil Victorsdóttur
Urbancic orgelleikara, en flutti
ung ásamt móður sinni til Vínar-
borgar þar sem hún hefur lengst
af búið. Um þátttöku sína í mynd-
inni sagði Ruth í viðtali: ,,Ég fékk
lítið hlutverk hjúkrunarkonu og
tökurnar gengu bara vel. Hann lét
mig sjálfráða og lagði fátt til mál-
anna, einna helst fyrirmæli til
kvikmyndatökumannsins, Sven
Nykvist. Ég hélt að hann yrði
harður og nákvæmur, myndi
mæla mér fyrir hverja áherslu og
smáhreyfingu. I myndum hans
virðist hvert atriði þaulhugsað og
ekkert af tilviljun. Én ekki í þetta
skiptið. Ég undraðist þögn hans og
var raunar hálfhrædd við sjálfræð-
ið. En allt gekk mjög vel.“
POPP
„Prúöasta
rósin á íslenska poppakrinum“
MEGAS ALLUR
Útgefandi: Hitt leikhúsiö
Og þó ekki alveg allur. í heildarútgáfuna
vantar tvö lög sem Megas vann með Bubba
Morthens á plötunni Fingraför. Þau lög eru
hins vegar ekki ætluð á safnplötur. Svo mælti
meistarinn að minnsta kosti sjálfur i útvarps-
viðtali á dögunum og glotti prakkaralega. En
okkur er bættur skaðinn. 1 kassa Megasar er
í staðinn ýmislegt annað efni sem ekki hefur
komið út áður.
komdu nú & skoðaðu oní kistuna mína
kíkt' & sjáðu hve ég breyttur orðinn er
komdu í nótt þegar niðamyrkur ríkir
<S nályktin hún mun setjast að í vitum þér
Það er hálfgerð synd að ekki skuli hafa
verið unnt að hafa öskjuna utan um plötu-
safn Megasar kistulaga. Og ekki hefði spillt
að hafa smá nálykt með svona rétt upp á
gamla tíma. Það hefði verið stæll á slíkri út-
gáfu. Ekki ætla ég þó að kvarta þó að askjan
sé kassalaga og í sjálfu sér er alveg nóg að
heyra Megas syngja um nályktina.
I Megasi öllum eru níu plötur, hvorki meira
né minna. Þar eru sólóplöturnar hans sex,
þar af ein tvöföld, safnplata með lögum frá
ýmsum tímum og loks plata með sjö passíu-
sálmum sem voru hljóðritaðir á páskatón-
leikum '85. Auk þessa er í kassanum texta-
bók upp á fjörutíu síður. Þar eru einnig
gamlar blaðaúrklippur með viðtalsbrotum
við Megas eða umsögnum um plötur hans.
Sannarlega skemmtilegt að renna yfir þessar
gömlu úrklippur.
Þetta mun vera í fyrsta skipti sem ráðist er
í að gefa út heildarsafn eins tónlistarmanns
hér á landi. Þetta er gert til að bæta úr brýnni
þörf. Plötur Megasar hafa til þessa verið ófá-
anlegar flestar, ef ekki allar. Óg nú — á ofan-
verðum níunda áratug aldarinnar — er Meg-
as á hátindi frægðar sinnar, virtur og viður-
kenndur listamaður af flestum. Á meðan
hann var hvað afkastamestur í hljóðverum
og á tónleikum frá 1975 til 1979 var hann svo
sem nógu þekktur. Alræmdur væri kannski
réttara orð. Textar hans þóttu á þessum árum
full berorðir. Sögulegu textarnir voru teknir
bókstaflega og fordæmdir sem slíkir. Flutn-
ingur Megasar á eigin efni var talinn argasta
klám (pönkið kom ekki fram á sjónarsviðið
fyrr en 1977) og lífsstíll listamannsins var biti
sem mörgum meðalmanninum þótti erfitt að
kyngja. Megas átti þó ávallt sinn trygga að-
dáendahóp sem fylgdi honum gegnum
þykkt og þunnt, keypti plöturnar hans og
kom á tónleikana. Þessi hópur fór stækkandi
með hverju árinu sem leið. Sífellt fleiri fóru í
menntaskóla og voru þar kynntir fyrir text-
um hans og tónlist. Og þar sem ekkert saxað-
ist á hópinn í hinn endann gat dæmið ekki
endað nema á einn veg: Einn góðan veður-
dag var Magnús Þór Jónsson orðinn Megas
Superstar.
Kíkt’ & sjáðu hve ég breyttur orðinn er,
syngur Megas meðal annars í Komdu og
skoðaðu í kistuna mína. Það er alveg ótrú-
lega gaman að hlusta á plöturnar níu í heild
sinni og fá með því heildarmynd af ferli hans.
Það vantar, heyrist mér, aðeins einn bita í
pússluna. Mikið skelfing hefði verið gaman
ef á einni plötunni hefði verið áttunda ára-
tugar einleikskonsert með Megasi, til dæmis
frá 77 eða 78 í Félagsstofnuninni.
Já, hann hefur breyst með árunum. Fyrsta
platan, sem kom út árið 1971, er dálítið sér
á báti. Hún er auðheyrilega gerð af mestum
vanefnum og við frmstæðustu skilyrðin. Sú
næsta, Millilending, er allt annars eðlis.
Hljómsveitin Júdas er mætt til leiks og nú er
Megas farinn að rokka. Sömu sögu er að
segja um Fram og aftur blindgötuna. Þar
leika okkar fremstu sessionmenn anno 1976
með Megasi. Ég hafði það á tilfinningunni
áður en ég hlustaði á plöturnar níu i sam-
hengi að þessar tvær hefðu elst illa og væru
botninn á tónlistarferli Megasar. En þegar
heildin er skoðuð standa Millilending og
Fram og aftur blindgötuna fyllilega fyrir sínu
enn þann dag í dag.
Fjórða platan, Á bleikum náttkjólum, virð-
ist hafa eiginleika léttvínsins. Hún batnar
með árunum ef eitthvað er. Þarna er Spil-
verk þjóðanna mætt til leiks með Megasi.
Saman eiga Spilverkið og Megas ógleyman-
legar perlur svo sem Heimspekilegar vanga-
veltur um þjóðfélagsstöðu, Útumholt&hóla-
blús, Paradísarfuglinn og Orfeus & Evridís.
Tvímælalaust besta plata Megasar á áttunda
„Það er alveg ótrúlega
gaman að hlusta á
plöturnar níu í heild
sinni og fá með því
heildarmynd af ferli
Megasar."
eftir Ásgeir Tómasson
áratugnum og það er eiginlega synd að sam-
starf hans og Spilverks þjóðanna skyldi ekki
verða lengra.
Nú er ég klœddur og kominn á ról kom
eins og skrattinn úr sauðarleggnum og hefur
alla tíð verið dálítið á skjön við annað á tón-
listarferli Megasar. Þarna tekur hann fyrir
gamlar barnavísur og gælur við einfaldan
undirleik Guðnýjar Guðmundsdóttur og
Scotts Glecklers, sem lék með Sinfóníu-
hljómsveitinni um nokkurt skeið.
Loks var svo ráðist í að hljóðrita hljómleika
með Megasi. Drög að sjálfsmorði nefndust
þeir sem og plöturnar tvær sem síðar komu
út með því besta frá tónleikunum. Þegar
þarna var komið sögu var Megas orðinn
ákaflega utangarðs í augum fólks og var jafn-
vel búist við því að honum entist ekki aldur
til að taka upp fleiri plötur. Enda virtust Drög
að sjálfsmorði ætla að verða endapunktur-
inn á fónlistarferli Megasar. Að minnsta kosti
lét hann ekkert í sér heyra fyrr en árið 1983
með Þorláki Kristinssyni og hljómsveitinni
Ikarusi. Platan Gult og svart — holdið hefur
að geyma upptökur af The Boys From Chi-
cago og Rás 5—20 sem og nokkur lög áður
óútgefin.
Síðasta plata heildarútgáfunnar er Gult og
svart — andinn. Megas hefur samið lög við
alla passíusálmana fimmtíu. Vonandi eru sjö
þeir fyrstu aðeins byrjunin á heildarútgáfu
þeirra. Með öðrum orðum: vonandi er Meg-
as ekki allur þó að Megas allursé kominn út!
Svo eru hér í lokin bestu þakkir til Hins
leikhússins fyrir það merka og menningar-
lega framtak að gefa út heildarsafn Megasar.
Gömlu öndergrándhetjunnar sem blómstrar
nú sínu fegursta. Öll vinna við öskjuna er til
fyrirmyndar. Eitthvað hefur lítillega hrærst
til í textabókinni en það kemur ekki að sök.
Það er ómetanlegt að hafa hana við höndina
meðan hlustað er á tónlistina. Og ætli það sé
ekki fyrst og fremst vegna textanna sem
Megas er orðinn jafn vinsæll og raun ber
vitni. Margir eru þeir ortir í hálfkæringi en
aðrir af þeirriframsýni að þeir eru í gildi hve-
nær sem er. Hvað segja til dæmis lesendur
HP við þessu versi, og rennið nú huganum til
Hafskips:
horfin skjöl af skrifstofunni
skakkafall bœði þungt & hátt
létt verk rannsóknarlögreglunni
að lýs’yfir þeirri skoðun sinni
að stuldur það vœri gaman grátt
en svo héti hefði skjalabunkinn af
, þjófsvöldum þynnzt
gleymdur tími
er glataður þar til hann finnst
32 HELGARPÓSTURINN