Helgarpósturinn - 17.03.1988, Qupperneq 12

Sigurjón Pétursson í Sjóvá
BUKKBELJIILÝÐVELDIÐ
Á HELJARINNAR TRIPPI!
Sigurjón: Bifreiöatryggingafélögin mættu uera fœrri, en aðalatriðid er að tjónum fœkki.
Enn á ný hefur hækkun bifreiða- ÞETTA ER ENGIN
tryggingaiðgjalda hleypt illu blóði í ÞEGNSKYLDA
bifreiðaeigendur og hleypt af stað
umrœðum á Alþingi. Almenningur
á að vonum erfitt með að skilja for-
sendurnar á bak við hinar árlegu ið-
gjaldahœkkanir, sem oft eru langt
umfram verðlagsþróun aö öðru
leyti. Greinarhöfundur varpaði
fram þeirri rökstuddu tilgátu fyrir
skemmstu að tilkostnaöur trygg-
ingafélaganna væri alltof mikill,
enda bifreið atryggingafélögin
óþarflega mörg miðað við reynsl-
una í nágrannalöndum okkar. Sig-
urjón Pétursson, aðstoðarfram-
kvœmdastjóri Sjóvár og um leið
talsmaöur Samstarfsnefndar ís-
lensku bifreiðatryggingafélaganna,
tók undir að félögin mœttu vel vera
fœrri, en sagði mest um vert að ráð-
ast á tjónkostnaðinn og kœmi þá
sérstaklega til kasta hins opinbera
og bifreiðaeigenda sjálfra.
„Nei, það er ekki nema von að
menn gapi yfir svona mörgum krón-
um. En til hvers eru krónurnar not-
aðar? Þær eru notaðar til að greiða
tjónin. Tjónin eru staðreynd og fólk-
ið verður að aka betur í landinu."
Nú hefur bifreiðum fjölgað veru-
lega og tjónum einnig. Þetta hlýtur
að hafa mátt sjá fyrir að miklu leyti.
Hafa einu mögulegu viðbrögðin ver-
ið að hœkka iðgjöldin?
,,A siðasta ári fóru félögin út í
„Fararheill 87“átakið og settu 1% af
iðgjöldunum í það. Þetta átti að vera
framlag þeirra til tjónvarna og ein-
hverjum árangri skilaði það, þótt
slíkt sé ekki gott að maela. En þjóðin
hefur einfaldlega misst stjórn á
sjálfri sér, gjörsamlega! Einn gallinn
við þetta er sá, að iðgjöldin eru
hækkuð aðeins einu sinni á ári og
þá verður þetta svona mikið. Annað
sem hefur verið að gerast er að 60%
af tjónunum eru munatjón, en 40%
slysatjón, og 1984 féll stefnumark-
andi dómur um vaxtaútreikninga á
slysatjónum, sem hleypir þeim
verulega upp. Annað mikilvægt
atriði er að slysabæturnar hækka í
samræmi við laun í landinu, en ekki
út frá einhverjum vísitölum. Og
launaskriðið var 43,3% frá hausti
1986 til hausts 1987. Þetta hefur
vitaskuld sitt að segja. Og fleira
mætti nefna.“
Sigurjón Pétursson í Sjóvá.
Hafin er endurskoðun á iðgjaldaskránni — fólk greiði iðgjöld í samræmi við þá
hættu sem af því stafar. Smartmynd.
með tilheyrandi sparnaöi og hag-
kvœmni?
„Ég get alveg séð það fyrir mér að
tryggingafélögin verði færri, en við
verðum einnig að passa okkur á því
að þau verði ekki svo fá að öll sam-
keppni detti úr viðskiptunum. í dag
keppast þau um að veita fólki sæmi-
lega þjónustu ef tjón verður, kúnn-
inn getur alltaf hótað því að flytja
viðskipti sín og það veitir svo sann-
arlega aðhald. Það er aðhald að
okkur að koma kurteislega og rétt-
látlega fram. Það verður að vera
jafnvægi í þessu og kannski væri
það góð stærð að það væru 4 félög
í þessu. Það segir sig auðvitað sjálft,
svo dæmi sé tekið, að það er ódýr-
ara að hafa fjóra forstjóra en átta! En
fækkun félaganna er engin alls-
herjarlausn, hvað þá endanleg. 80%
af iðgjaldinu fara í að greiða tjón,
En mátti ekki sjá þetta fyrir og
bregðast við á margvíslegan hátt?
„Hvaða ráð höfum við? Við höf-
um iðgjöldin til að greiða út tjón. En
hvað má þá gera til að koma í veg
fyrir að tjón verði til? Nefna má
áróður á borð við Fararheill og Þjóð-
arátakið. En grundvallaratriði í
þessu eru umferðarmannvirkin og
þau eru í megnasta ólagi. Það verð-
ur að segjast eins og er. T.d. verður
mikill fjöldi árekstra á aðreinum,
þar sem bílar hafa of litla vegalengd
til að komast inn í umferðina. Þessu
verður að breyta og einnig verður
að huga að menntun fólksins, allt frá
því það byrjar í skóla. Loks er að
nefna bílbeltin. Vissulega er hægt
að gera margt, en það er ekki allt á
færi tryggingafélaganna — mikið er
á borði hins opinbera."
Bifreiðatryggingarnar hafa reynst
félögunum erfiöar. Hvers vegna eru
þœr þá svona freistandi að 8 félög
standa í þessu? Ekki er það fórnar-
lundin eða hvað?
„Ekki erum við að þessu í þegn-
skylduvinnu! Ökutækjatrygging-
arnar eru meira en helmingur af
tryggingaviðskiptum miðað við
eigin iðgjöld félaganna. Ef þú ert í
vátryggingunum lætur þú ekki
svona fara framhjá þér. Ökutækja-
trygging er sú trygging sem kúnn-
inn kaupir yfirleitt fyrst og kúnn-
arnir versla mjög mikið áfram hjá
sama tryggingafélaginu, nema eitt-
hvað komi upp á. Þannig er öku-
tækjatryggingin í huga margra vá-
tryggingamanna lykillinn að af-
ganginum af viðskiptunum."
FÆKKUN FÉLAGA UM
HELMING?
Er það ekki staðreynd að of mörg
félög sjá um bifreiðatryggingar og
að rekstrarkostnaðurinn er um leið
óþarflega mikill og fer vaxandi þótt
tölvuöld ríki?
„Það er eflaust svo í þessari grein
eins og mörgum öðrum að duga má
betur, ég efast ekki um það. En við
erum þó með lægsta rekstrarkostn-
að á Norðurlöndum. Það er held ég
ekki hægt að svara til um hversu
mörg tryggingafélögin ættu
vera. Frjálsa samkeppnin grisjar úr
þá sem eru með alltof mikinn kostn-
að og við sjáum hl uta af þeirri þróun
þegar. Þannig var Hagtrygging með
alltof mikinn kostnað miðað við þau
iðgjöld sem hún hafði, þannig að
það má leiða rök að þessu. Menn
eru alltaf að leita að minnsta rekstr-
arkostnaðinum og þeir sem komast
ekki niður í hann fléttast úr á end-
anum. Svarið er því, að vissulega
megi duga betur, og við sjáum að
þau félög sem eru með mestan
rekstrarkostnað lifa ekki af til lengri
tíma litið."
Sjóvá yfirtók Hagtryggingu að
mestu með því að kaupa meirihluta
hlutabréfa þar, við heyrum og um
taprekstur og vandrœði annarra fé-
laga, þannig að gjaldþoli er stefnt í
hœttu. Vœri ekki eðlilegra að hafa
3—4 bifreiðatryggingafélög í stað 8,
það er óumdeilt. Og ef á að breyta
einhverju er um að gera að ráðast á
stærsta hlutann. Tökum sem dæmi
að heildariðgjöldin væru 1.000
milljónir. Ef við getum minnkað tjón
um 25% erum við að tala um 200
milljónir. En ef við minnkum kostn-
aðinn um 25% erum við að tala um
aðeins 50 milljónir. Lykillinn að
stóru tölunum er í tjónunum. Þetta
„blikkbeljulýðveldi" sem er á „helj-
arinnar trippi", eins og ég nefni það,
verður að koma niður á jörðina og
ná stjórn á sjálfu sér. í öllum trygg-
ingum."
FRELSIÐ ER ÓFRAM-
KVÆMANLEGTI
Hefur ekki þótt koma til greina aö
gefa iðgjöldin frjáls? Hvar sér lög-
mála samkeppninnar stað — varla
í „samstarfsnefnd" og meðalhœkk-
unum?
„Þessi markaður sem við erum
með hér heima er ekki stærri en svo
að sveiflurnar eru miklar og trygg-
ingaeftirlitið hefur sagt að ekki sé
hægt að reikna út iðgjaldsþörf fyrir
hvert félag fyrir sig, vegna þess að
afkoma hvers félags sveiflast svo
mikið upp og niður milli ára að það
er óframkvæmanlegt. Trygginga-
eftirlitið á að gera tvennt. Það á að
gæta þess að kúnninn borgi ekki of
hátt iðgjald og að hann fái tjón sitt
bætt. Og þá verður eftirlitið að
passa upp á að félagið fari ekki á
hausinn, því þá fær kúnninn ekki
sitt. Hvernig á að fara að því að
reikna út hvort iðgjald er rétt per fé-
lag per ár — tölfræðin segir hrein-
lega að það sé ekki hægt á þessum
litla markaði. Samkeppnin er ekki
háð á grundvelli iðgjaldsins, heldur
á grundvelli þjónustunnar, þar sem
menn bjóða upp á heildstæða trygg-
ingavernd, og ýmsu öðru slíku. Eins
og dagblöðin, sem kosta það sama,
bjóða félögin upp á mismunandi
þjónustu."
Hefur verið hugað að því að dreifa
áhœttunni frekar en gert er nú, með
áhœttuflokkum eftir búsetu? Ég
nefni t.d. eftir aldri og kyni?
„Það er að hefjast allsherjarend-
urskoðun á iðgjaldaskránni allri.
Mér kæmi ekki á óvart að út úr því
kæmi að þeir sem valda tjóni fengju
hlutfallslega þyngri refsingu í fram-
tíðinni. Það er jú svo, að maður með
65% bónus greiðir ekki nema þriðj-
ung af því iðgjaldi sem maður greið-
ir sem er með fullt grunniðgjald,
þannig að refsingin er allnokkur. En
ungir ökumenn valda miklu tjóni,.
þeir sem eru á „trippinu" ættu að
borga meira. Að mismuna fólki í ið-
gjöldum á grundvelli kyns? Sumir
segja að konur séu betri ökumenn
en karlar, en ég veit ekki hvað töl-
fræðin segir. Þetta er í skoðun og
samstarfsnefndin opin fyrir ýmsu.
Meginreglan er sú að fólk á að
greiða iðgjöld í samræmi við þá
hættu sem af því stafar."
-fþg

pm?.
BJORGUNARSVEITIRNAR

12 HELGARPÓSTURINN