Morgunblaðið - 02.10.1986, Blaðsíða 44

44
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 2. OKTÓBER 1986
MONZA
— Septembersending: Uppseld. Októbersending: Uppseld.
— Nóvember-og desembersendingar: Tökum við pöntunum.
BiLVANGURst■
HÖFÐABAKKA 9 SÍMI 687300

Night
Ain
&D
I Dr0fidrxiíf r^tast
í Night & Day
Sængurfatnaður í
hæsta gæðaflokki
Helstu útsölustaðir: Kaupfélögin um allt land Mikligarður, Torgið, Domus og Fatabúðin.
Erlend bankaúti-
bú - þörf nýjung
eftir ÓlafÞ. Stephensen
Ein stærsta meinsemdin í
íslensku flármálalífi er sterk ftök
stjómmálamanna í stjóm viðskipta-
bankanna, sem em ríkisbankamir
þrír. Eins og landslýður hefur
óþægilega oft orðið var við, sitja
þingmenn í bankaráðum ríkisban-
kanna og ráðskast þar með útláns-
fé. Þeim hættir til að eyða tímanum
í fyrirgreiðslu við kunningjana og
ausa peningum í útvalin gæluverk-
efni heima í kjördæmi, á borð við
Kröflu, raðsmíðaskipin, þömnga-
vinnsluna og þannig mætti lengi
telja, en arðsemissjónarmiðið er oft
grafíð og gleymt. Það er atkvæða-
vonin sem lokkar. Dæmin em
mýmörg um afskrifuð lán ríkis-
bankanna, því þeir sem gera
stærstu fjárfestingarmistökin í
bankaráðunum margumræddu,
þurfa ekki að taka afleiðinum gerða
sinna sjálfír. Þeir em að leika sér
með almannafé og skattgreiðendur
borga brúsann ef illa tekst til.
Auk þess að bijóta í bága við
gmndvallarregluna um þrískiptingu
ríkisvaldsins, hlýtur þetta fyrir-
komulag að gera bankana lítt
traustvekjandi í augum hins al-
menna viðskiptavinar. Hann getur
ekki treyst því að heilbrigð við-
skiptasjónarmið ráði í meðferð fjár
hans. Það segir sig líka sjálft að
minna útlansfé er afgangs til handa
athafnamönnum, sem hvorki geta
veifað flokksskírteini né ættartré
framan í hina sérlega völdu bú-
stjóra ríkisins. Fyrirtæki þeirra eiga
þó oft öllu gæfulegri framtíð fyrir
sér en hinna, sem seinna eiga að
verða traust atkvæði.
Þáttur í því að auka fíjálsræði í
fjármálalífínu, tryggja nægt lánsfé
og veita ríkisbönkunum þá sam-
keppni, sem þeir þurfa, er að leyfa
erlendum bönkum að stofna útibú
hér á landi. Nokkuð hefur verið
rætt um þetta málefni upp á síðkas-
tið og margir orðið til þess að
andmæla hugmyndinni. Þeir tala
um að ekki megi stefna sjálfstæði
þjóðarinnar í hættu og fleira í þeim
dúr. Það er vissulega rétt, en lítum
aðeins nánar á það, hversu sjálf-
stæð við erum undir núverandi
fjármálakerfi.
Heimdallur, félag ungra sjálf-
stæðismanna í Reykjavík, sam-
þykkti á aðalfundi sínum þann 20.
september stjórnmálaályktun. Þar
segir m.a.: „A undanfömum árum
hafa skuldir þjóðarinnar erlendis
stóraukist og nema nú 1100 þúsund
krónum á hveija fjögurra manna
Qölskyldu í landinu. Vaxtagreiðsl-
umar af þessum lánum eru tollur
á lífskjörin og gera unga fólkinu
erfíðara fyrir að halda íslandi í
hópi velferðarþjóða í framtíðinni.
Höfuðkapp verður að leggja á að
stöðva skuldasöfnun þjóðarinnar
erlendis og þar mæðir fyrst og
fremst á þeim opinberu aðilum sem
eru ábyrgir fyrir tveim þriðju hlut-
um af erlendum langtímalánum
landsmanna."
Þetta sjónarmið skal ítrekað hér.
Það hlýtur að stofna flárhagslegu
sjálfstæði hvers einasta almenns
skattborgara í hættu, ef hann á að
halda áfram að niðurgreiða fjárfest-
ingarmistök stjómmálamannanna
og eyðslu þeirra í misheppnaða
byggðastefnu.
Kostimir við erlenda bankastarf-
semi hér em augljósir. í fyrsta lagi
yrði nægt framboð á lánsfé. í öðm
lagi þyrftu menn einfaldlega að
sýna fram á, að framkvæmd sú,
sem þeir þörfnuðust frjár til, borg-
aði sig. Þannig yrði arðsemissjónar-
miðið ráðandi. Ifyrirtækið eða
einstaklingurinn, sem tæki lán,
bæri svo fulla ábyrgð á því, og ef
illa færí tapaði aðeins lántakandinn
og erlendi bankinn. Skattgreiðend-
ur þyrftu ekki að gjalda fyrir mistök
annarra. Þetta kerfí i framkvæmd
myndi eflaust sýna, svo ekki yrði
Ólafur Þ. Stephensen
„Það hlýtur að stofna
fjárhagslegu sjálfstæði
hvers einasta almenns
skattborgara í hættu,
ef hann á að halda
áfram að niðurgreiða
fjárf estingarmistök
stjórnmálamannanna
og eyðslu þeirra í mis-
heppnaða byggða-
stefnu.“
um villst, að kunningjakerfíð er
stórkostlega óhagkvæmt og á ekki
nokkum rétt á sér. Það dyldist þá
varla fyrir nokkmm nauðsyn þess
að selja ríkisbankana og gera þing-
menn þar með áhrifalausa um
stjóm þeirra.
Við Islendingar emm eina Norð-
urlandaþjóðin, sem ekki hefur gefíð
leyfí fyrir starfsemi erlendra banka.
Vonandi verður látið af þeirri aftur-
haldssemi og sérvisku sem allra
fyrst, svo við losnum við flárhags-
byrðamar af bankakerfi, sem oft
virðist hannað til að halda uppi
aðdáendaklúbbum þingmanna og
lánar helst ekki nema út á flokk,
ætt eða atkvæði.
Höfundur er menntaskólanemi og
varaformaður Heimdallar.
Þrettán íslenzk-
ir nemendur
sýna hjá Lista-
skóla Edinborgar
SKÓLAYFIRVÖLD Listaskóla
Edinborgar hafa boðið íslenskum
listamönnum, sem luku námi frá
skólanum á árunum 1964—1984,
að halda sýningu á list sinni og
lífsferli síðan námi lauk. Sýning
þessi er haldin dagana 27. sept-
ember til 8. september 1986 í
sýningarsal skólans.
Þrettán listamenn á sviðum leir-
listar, glerlistar, byggingalistar,
höggmyndalistar, málaralistar,
svartlistar og myndvefnaðar hafa
þegið þetta boð. Þátttakendur eru:
Borghildur Óskarsdóttir, leirlista-
maður, Gunnsteinn Gíslason,
myndhöggvari, Haukur Dór, list-
málari, Hildur Hákonardóttir,
vefari, Hilmar Þ. Helgason, grafík-
er, Ingólfur Helgason, arkitekt,
Jóhannes S. Kjarval, arkitekt, Kol-
brún Kjarval, leirlistamaður, Leifur
BreiðQörð, glerlistamaður, Sigríður
Ásgeirsdóttir, glerlistamaður, Vil-
hjálmur Hjálmarsson, arkitekt og
Þórarinn Þórarinsson, arkitekt.
Listamennimir hafa gefið út sýn-
ingarskrá, þar sem hver þeirra er
kynntur á einni opnu með myndum
og rituðum upplýsingum.