Morgunblaðið - 18.05.1999, Síða 37

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 18. MAÍ 1999 37
LISTIR
Morgunblaðið/Aðalheiður Högnadóttir
KRISTJÁN Kristjánsson myndlistarmaður sýnir
draumkenndar klippimyndir í tölvu í Galleríi Kambi.
Gamli tím-
inn hýsir
nýja tímann
Hella. Morgunblaðið.
f GALLERÍI Kambi í Holta- og
Landsveit stendur nú yfir sýning
myndlistarmannsins Kristjáns
Kristjánssonar þar sem hann
sýnir „tölvucollage“, eða klippi-
myndir unnar í tölvu. Gallerí
Kambur er gamalt íbúðarhús
sem gei-t hefur verið upp í þeim
tilgangi að hýsa listsýningar en
að sögn Kristjáns þdtti honum
einstaklega heillandi hugmynd
að stilla tölvunum upp í þessu
gamla húsi úti í sveit og skapa
þannig andstæður um Ieið og
hann teflir fram list sinni. Mynd-
irnar sem Kristján sýnir eru
fjörutíu talsins og renna yfir
skjáinn á sjö mínútum. Þær eru
unnar með myndvinnsluforritinu
„Photoshop", en að sögn lista-
mannsins gefur það dtakmark-
aða möguleika á útfærslu mynda
úr sama grunnefninu.
Viðfangsefni Kristjáns á sýn-
ingunni eru hugleiðingar um lífið
og tilveruna, byggðar á draum-
um hans og innhverfum íhugun-
um. „Hvaðan erum við komin og
hvert förum við, það eru þessar
stdru spumingar sem ég er að
reyna að fá svör við í gegnum
myndir mínar,“ sagði Kristján.
Hægt er að kaupa útprentun af
myndunum og/eða úrval mynda
fyrir tölvunotendur sem lista-
maðurinn útfærir í svokallaðan
„screen-saver“.
Sýningin stendur út maímán-
uð.
Flugvélar, bflar,
lestir og leiðindi
KVIKMYMHR
Háskólabfó
NÁTTÚRUÖFLIN -
(FORCES OF NATURE) ★
Leikstjóri Bronwen Hughes. Hand-
ritshöfundur Marc Lawrence. Kvik-
myndatökustjóri Elliot Davies. Tón-
skáld John Powell. Aðalleikendur
Sandra Bullock, Ben Affleck, Maura
Tierney, Steve Zahn, Blythe Danner,
Ronny Cox. 105 mín. Bandarísk. Dr-
eamWorks 1999.
EF LEIÐINDI væru banvæn
hefði ég hrokkið uppaf strax í upp-
hafi þessarar ógnarlöngu og leiðin-
legu vegamyndar, eða hvað sem á
að skilgreina þessa hartnær tveggja
tíma ólánsreisu. Ferðafélagarnir
eru Ben (Ben Affleck), ungur New
York-búi á leið til að giftast elsk-
unni sinni (Maura Tierney), suður í
Georgíu, og Sara (Sandra Bullock),
ókunnug stúlka sem hann kynnist í
flugvél strax í fyrsta áfanga. Hann
endar með ósköpum á brautarenda
og hinn flughræddi Ben heitir því
að stíga aldrei upp í vængjað farar-
tæki framar. Það eru vitaskuld til
fleiri samgöngutæki í vesturheimi,
en það er langt frá New York til Sa-
vannah og einhvernveginn í ósköp-
unum tekst þessum undarlegu
ferðalöngum að missa af, klúðra eða
eyðileggja öll þau farartæki sem
þau komast í tæri við.
Efnið býður upp á mýmörg tæki-
færi fyrir fyndinn höfund til að setja
saman góða skemmtun, en allt kem-
ur fyrir ekki. Til að byrja með
myndast aldrei spennuvottur á milli
Bens og Söru, þar með eru grund-
vallarforsendur fyrir þokkalegri
kvöldstund í návistum við þær
brostnar. Bullock er ekkert sérlega
hátt skrifuð á þessum bæ, hún gerir
þó hvað hún getur að búa til eitt-
hvað úr sínu lánlausa hlutverki.
Sem er meira en hægt er að segja
um Affleck, sem er ámóta líflegur
og trjástofninn sem fellur á bflinn
þeirra í óhappi nr. 80. Fínum skap-
gerðarleikurum eins og Ronny Cox,
Blythe Danner, að ekki sé minnst á
Steve Zahn (Out Of Sight), er gjör-
samlega kastað á glæ, endaleysan
snýst öll um Ben og Söru í hrak-
fallabálki þeirra frá upphafi Nátt-
úmafla til enda. Það er með ólíknd-
um hvemig handritshöfundinum og
framleiðandanum Mark Lawrence
tekst að rústa hvert atriðið á fætur
öðru með rangri tímasetningu,
mislukkaðri aulafyndni eða hrein-
ræktuðu húmorsleysi. Sem dæmi
um nokkrar hvimleiðar uppákomur
má nefna orgin á jámbrautarþak-
inu, sundlaugaratriðið, fatafelluat-
riði á hommabúlu verður líka ótrú-
lega pínlegt. Verstur er endirinn,
svo fullkomlega slappur og mislukk-
aður að maður spyr sig einfaldlega:
Til hvers var verið að bjóða upp á
þessa reisu?
Sæbjörn Valdimarsson
Krás fyrir
krakkalakka
LEIKLIST
Halaleikhópurinn
TRÚÐASKÓLINN
eftir Friedrich Karl Waechter í
þýðingu Gísla Rúnars Jónssonar.
Leikstjóri: Elfar Logi Hanncsson.
Aðstoðarleikstjóri: Margrét Edda
Stefánsdóttir. Lýsing: Vilhjálmur
Hjálmarsson og Jón Eiríksson.
Tæknimaður: Jón Björn Marteins-
son. Leikendur: Halia Lúthers-
dóttir, Guðný Alda Einarsdóttir,
Jón Þór Ólafsson, Sigríður Geirs-
dóttir, Kolbrún Dögg Kristjáns-
dóttir. Sýnt í Halanum, Hátúni 12,
laugardaginn 15. maí.
ÞAÐ liggur við að ég sjái fyr-
ir mér glottið á Gísla Rúnari
þegar hann var að íslenska
Trúðaskólann. Það hefur ekki
verið létt verk en þeim mun
skemmtilegra: að festa hvem
orðaleikinn eða orðaleppinn á
fætur öðrum upp á textaþráð-
inn eins og perlur, eða eftir at-
vikum, gorkúlur. Sumt af þessu
er smellið, sumt langsótt, en
margt alveg bráðfyndið, púður-
tunnuskellihlátursskemmtilegt,
jafnt fyrir unga sem þunga
hugarunga. Hraustmennin í
Halaleikhópnum takast á við
þennan texta í ágætum gervum
og með góðri förðun Berlindar
Engflbertsdóttur og Lindu
Ragnarsdóttur, hvert á sinn eig-
in hátt og með sínum eigin takti,
og standa sig öll með miklum
sóma, enda sum búin að afla sér
talsverðrar reynslu og þekking-
ai' með starfi sínu í leikhópnum á
undanfómum áram.
Kolbrún Dögg Kristjánsdóttir
er röggsöm og hefur tilhlýðilega
skýra og skarpa framsögn sem
Prófessor Blettaskarpur, og hin-
ir fjórir nemendur hans, Sigríð-
ur, Jón Þór, Guðný Alda og Ámi
Salómónsson, ná að skapa sér-
stæðar persónur með leik sínum,
ekki síst Ami, sem er orðinn
hagvanur þama á sviðinu og
glettilega lunkinn við að kitla
hláturtaugar áhorfenda. Svona
sýningar dæma sig sjálfar af við-
brögðum áhorfenda. Þegar ég
leit um salinn var þar oftast bros
á hverri vör og oft skellihlegið.
Sjálfur fór ég kátari en ég kom
og Jaakka fyrir það.
I leikskrá segir: Óhætt er að
segja að Halaleikhópurinn hafi
opnað nýja vídd í starfi leikhópa
hér á landi, því í honum er feng-
ist við leiklist á forsendum
hvers og eins. Um leið hefur
leikhópurinn opnað augu
margra fyrir því að fatlað fólk
getur einnig, þrátt fyrir ýmsar
hindranir, leikið á sviði eins og
aðrir. Þar með hefur hópurinn á
sinn hátt eytt fordómum í garð
fatlaðra. Fötlun skiptir engu
máli í þessu áhugaleikhúsi.
Þetta er dagsatt, og senni-
lega kvöldsatt líka. En ég vil
bæta við það einni hugsun.
Leikarar era eins og mannfólk-
ið, enda partur af því. Sumir
era langfættir, aðrir kiðfættir,
stuttfættir eða jafnvel einfættir.
Sumir sitja í stólum, aðrir
haltra. Sumir era grannir, aðrir
með ístruna út í loftið. Sumum
er tregt um tal. Allir leggja þeir
persónueinkenni sín til á svið-
inu sem grann fyrir persónum-
ar sem þeir túlka og gefa áhorf-
andanum með því sannferðuga
mynd af fjölbreytninni sem er
aðal tilverannar og skapar vit-
und okkar um tímann. Búkur-
inn af Orson Welles var órjúf-
andi hluti af framlagi hans til
leiklistarinnar og töfram. Sama
er að segja um franska hross-
hausinn sem var svo toginleitur
að hann hefði getað sópað gólfið
með hökutoppnum, hefði hann
haft hann. Mikið er ég feginn að
hafa haft þá og Halaleikhópinn
fyrir augunum sem mótvægi við
moldarangandi, óumflýjanlegan
hverfulleikann í andhti DiCa-
prios.
Guðbrandur Gíslason
Heimsmaður hjarans
TOIVUST
Salurinn
KÓPAVOGSVAKA
Sönglög og Tilbrigði um stef fyrir
strengjakvartett eftir Helga Pálsson;
sönglög og kórlög eftir Fjölni Stef-
ánsson, Ingibjörgu Þorbergs, Þorkel
Sigurbjömsson, Sigfús Halldórsson,
Hjálmar H. Ragnarsson, Árna Harð-
arson, Hallgrím Helgason, Taube og
Jón Ásgeirsson. Þómnn Guðmunds-
dóttir sópran og Ingunn Hildur
Hauksdóttir, píanó. Auður Hafstcins-
dóttir, Gréta Guðnadóttir, fiðlur;
Guðmundur Kristmundsson, víóla;
Bryndís Halla Gylfadóttir, selló. Kór
Menntaskólans í Kópavogi u. stj. Sig-
rúnar Þorgeirsdóttur. Tónlistarhúsi
Kópavogs, fimmtudaginn
13. maíkl. 20:30.
EINA tónlistarsaga íslands í
bókarformi enn sem komið er, New
Music in Iceland eftir Göran
Bergendal (ITM, Reykjavík 1991),
er fáorð um kaupfélagsstjórann og
tónskáldið Helga Pálsson, er fædd-
ist 2. maí 1899 (degi eftir Jón Leifs)
og lézt 1964, en greinir þó frá því,
að Helgi hafi verið meðal níu stofn-
félaga Tónskáldafélags Islands í
júlí 1945, og að hann hafi (fyrir
1957) samið strengjakvartett, að
mestu í nýklassískum stfl. Hvort
átt sé þar við „Strengjakvartett 11“
sem svo er tilgreindur í Heildar-
skrá íslenzkrar tónverkamiðstöðvar
1996 undir listanúmerinu 008-019
(ártal vantar) frekar en við „Eigið
tema með variationum og fúgu
(1939)“ sem hér var leikið síðast
fyrir hlé, er því ekki alveg Ijóst, en
af heildarskrá ITM má sjá, að
Helga hefur verið strengjamiðillinn
kær, því þar má finna þónokkur
verk fyrir söng og strengjakvar-
tett, auk nokkurra verka fyrir
strengjasveit. Ekki kom heldur
fram af tónleikaskrá, sem þó mætti
telja líklegt, að tilbrigðaverkið frá
1939 sé fyrsta alvarlega tónsmíð Is-
lendinga fyrir strengjakvartett. En
ef inntak og gæði hinna strengja-
verka Helga era í líkingu við það
sem heyra mátti þetta kvöld væri að
sönnu verðugt að gefa þau út í
hljómandi mynd, ef þjóðin mætti
vera að því að sinna fletri aldaraf-
mælisbömum en Jóni Leifs. Því er
annars við að bæta, að með tilliti til
þess hvað ITM-skráin er ómissandi
uppflettigagn, er brýnt að miðstöð-
inni verði sem fyrst gert kleift að
tímasetja tónverkin sem þar er að
finna, auk viðbótarapplýsinga um
lengd, framflutning o.þ.h.
Þó að skráðu verkin hjá ITM
hefðu dugað fyrir þónokkrum tón-
leikum var aðeins fyrri hluti Kópa-
vogsvöku helgaður aldarafmælis-
baminu. Hann hófst með fimm lát-
lausum en vönduðum sönglögum,
Nú sé ég og faðma (Ijóð e. Þorstein
Erlingsson), Vögguvísa (Valdimar
V. Snævarr), Sem vorsól fjúf (Stefán
Thorarensen), Hreiðrið _mitt (ÞE)
og Vorblær (Ragnar Ásgeirsson)
sem þær Þórann Guðmundsdóttir
og Ingunn Hildur Hauksdóttir
fluttu laglega, enda þótt túlkunin
bæri ekki keim af langri viðkynn-
ingu. Skær sópranrödd Þórannar
féll kannski einna sízt að Vögguvís-
unni, allviðamiklu lagi sem virtist
hugsað fyrir mýkri og dimmari
bijósttóna. Píanópartur Hreiðursins
var útfærðari en undirleikshlið
hinna laganna, nokkuð á kostnað
sönglínunnar sem var að sama skapi
tiltölulega slétt, og lipurlega leikinn
af Ingunni, er sýndi enn meiri tilþrif
í seinni syrpu kvöldsins. Bjart var
yfir Vorblær í 6/8, þó að söngurinn
væri þar, sem stöku sinni í sönglög-
um hinna höfundanna eftir hlé, að-
eins ofarlega í inntónun, og átti það
til að vekja vott af andrúmsóeirð.
Tflbrigði og fúga Helga Pálssonar
við eigið stef frá 1939, sem að því
loknu vora flutt af ofangreindum
strengjakvartett af natni og
þónokkram tilþrifum, kom á óvart.
Það var ekki bara hvað verkið var
fagmannlega samið, heldur ekki
sízt hugmyndaauðgi þess og furðu
heimsmannslegur þokki, sem virt-
ist standa nær stórborgum Parísar
og Vínar en Reykjavíkurbæ
kreppuáranna. Hér hefði vissulega
verið viðeigandi að tilgreina í tón-
leikaskrá hvort, og þá hvenær,
verkið hefði verið flutt áður, að
ógleymdu hvort hér færi fyrsti hér-
lendi „alvöru“-kvartett, en í þá
könnun hafði því miður ekki verið
lagt. Hið andríka og bráðskemmti-
lega verk Helga kom í vönduðum
flutningi þeirra fjórmenninga fyrir
sem sjálfkjörin tónsmíð í sýnisdisk
um elztu íslenzku framlög til þess-
arar virtustu greinar allra kammer-
greina.
Að því loknu fluttu þær Þórann
og Ingunn 7 sönglög eftir 5 tón-
skáld Kópavogs, tvö eftir Fjölni
Stefánsson, Síðan þú fórst e. Ingi-
björgu Þorbergs, tvö við ljóð úr
ljóðabók Jóns úr Vör, „Þorpið“, e.
Þorkel Sigurbjömsson, óvenju dap-
urt lag e. Sigfús Halldórsson og
Emblu e. Hjálmar H. Ragnarsson,
með góðum tilþrifum í söng og leik.
Loks söng hinn nýlegi Kór Mennta-
skólans í Kópavogi undir stjóm
Sigrúnar Þorgeirsdóttur Tíminn
líður, tráðu mér (úts. Ámi Harðar-
son), fyrri hluta af úts. Hallgríms
Helgasonar á Ég að öllum háska
hlæ, Næturljóð (Taube/Öhrwall) og
Hjá lygnri móðu og Maístjörnuna
eftir Jón Ásgeirsson. Skólakórar
era viðkvæm hljóðfæri og ekki
heiglum hent að endurtaka afrek á
við Hamrahlíðarkór Þorgerðar Ing-
ólfsdóttur, sízt við núverandi
ástand þar sem framboð stúlkn-
aradda virðist fimmfalt umfram
pilta, en hinn litli MK-kór söng af
unglegum áhuga og einbeitingu, þó
að slök inntónun, sérstaklega í Ég
að öllum háska hlæ og í lögum
Jóns, benti til að enn væri á
nokkurn bratta að sækja.
Ríkarður Ö. Pálsson
árgerð 1999 til sölu • Sjálfskiptur • Álfelgur • 32’ dekk
Ek. 5.800 km. • Fjarstart • Útvarp/CD • Verð kr. 2.750.000.-
Til sýnis við ALP bílaleiguna á Umferðamiðstöðinni (BSÍ)
________________Upplýsingar í síma 897 1928________________