Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 02.01.1886, Blaðsíða 22

22
er lýsti ok menn klœddust, þá sat Skallagrímr fram á stokk ok
var þá andaðr“.
Hvað staðnum viðvíkr, er Skallagrímr fól féð, þá talar ritari
sögunnar fremr hér um annara ætlan; hann svona trúir því og
trúir ekki, sem maðr segir; það er nokkuð annað að segja, að
menn hafi það fiyrir satt, eða að segja sjálfr undantekningarlaust.
þ>etta er og auðvitað; enginn gat sagt með vissu, hvar Skallagrímr
fól féð; engum sagði hann það, og enginn sá það; enn hitt hafa
menn getað vitað, að féð var horfið eða kisturnar; það eru heldr
engin tvímæli á því hjá söguritaranum, að Skallagrímr fól féð ein-
hvers staðar, enn hvar, er honum ekki full-ljóst. þ*etta grjót, sem í
pyttinum er, mun og virðast heldr stórt f)rrir gamlan mann, enda
orðinn hruman, til að bera það langt ofan úr holtum í svartnættis-
myrkri og jafnvel „hríð“, því þannig var um kveldið eftir þegar
Egill kom heim. Frá Borg og inn að Krumskeldu er og nokkuð
langr vegr; menn hafa sagt mér, að í Borgarlandi nær megi finna
pytti eða holur, sem ekki séu siðr til fallnar enn þessi svo kallaði
Skallagrfmspyttr. Ekki hefir þurft stóra holu fyrir fé þetta, því
kista þessi og ketill hefir ekki getað verið stórt ummáls, þar sem
Skallagrímr gat reitt hvorutveggja, og hestr borið allt saman. Að
öðru leyti skal eg láta þetta liggja á milli hluta; því að ekki verðr
sagt með vissu, hvar Skallagrímr hefir fólgið fé sitt1.
Síðan fór eg inn að Gufá og Olvaldsstöðum, og athugaði það
svæði, sjá hér að framan um Gufá. Krumsliólar eru nefndir með-
1) Jón Ólafsson frá Grunnavík segir frá því (Additam. 44 fol. 5.
Afbandl.), að tilraun var gjörð um 1725, að ná fénu úr Krumskeldu,
enn tókst ekki. I Antikv. Indberetn. 1817 er talað um þrjár tilraunir,
sem gjörðar hafa verið, til að hefja upp féð. Bin var í katólskri tíð, og
náðist kistuhringrinn, sem nú er í Hvanneyrarkirkjuhurð; önnur var
1772 eða 73, enn þá sýndist þeim eldr mikill brenna, svo að þeir máttu
til að hætta; þriðja var um 1811, enn þá vantaði þrek, svo 'ekki náðu
þeir fénu, sjá Kálund I. bls. 375, neðan máls.
þar að auki var fjórða tilraunin gjörð til að ná fé þessu í Krums-
keldu. I Espólíns Árb. er skýrsla um það 1823; þá var grafið djúpt og
breitt, og þarf eg ekki að lýsa því fremr; því ekkert fanst, nema að
sögn lítill koparhringr, nær 2 þuml. í þvermál. Espólín segir og, að
sama sinn grófu menn á tveim stöðum upp í Borgarfirði, enn fundu
ekkert, því það var eftir munnmælum tómum, enn í Yatnshoms landi
í Skorradal, þar í melarúst, fanst eitthvað af sverðshjöltum, að þeir á-
litu, sem var úr »látúnsblendingi«. Skorradalr er kendr við Skorra, leys-
ingja Ketils gufu, og þar var hann drepinn, sjá Landn. bls. 58. Fyrir
utan Yatnshorn eru þrír hólar, sem heita Skorrhólar. Hvað viðvíkr
kirkjuhurðarhringnum á Hvg,nneyri, þá get eg sagt sem dœmi upp á
slíkar sagnir, að hér á Forngripasafninu eru undir 20 þess konar hring-
ir, og marga hefi eg séð þar fyrir utan, enn enginn þeirra hringa er úr
þess konar kistum, jafnvel þó þær sagnir hafi fylgt sumum; allir eru
þeir miklu yngri, og smíðaðir upprunalega sem hurðarhringir.